اگر مهریه را پرداخت نکنیم چه میشود

مهریه، این حق شرعی و قانونی زن که با جاری شدن عقد نکاح بر ذمه مرد قرار می گیرد، گاه به موضوعی پیچیده در زندگی زناشویی تبدیل می شود. عدم پرداخت مهریه می تواند پیامدهای حقوقی و اجتماعی جدی برای هر دو طرف داشته باشد، به همین دلیل درک کامل مسئولیت ها و راهکارهای قانونی موجود از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه به بررسی جامع این پیامدها، مراحل قانونی و راهکارهای موجود برای مدیریت آن پرداخته می شود.

ماهیت مهریه و انواع آن

مهریه یک تعهد مالی است که مرد در زمان عقد ازدواج به همسر خود (زوجه) می پردازد یا متعهد به پرداخت آن می شود. این تعهد از لحظه جاری شدن صیغه عقد، بر ذمه مرد مستقر می گردد و زن مالک بلاشرط آن محسوب می شود. در قوانین ایران، مهریه به دو صورت عمده تقسیم می شود که هر یک از آن ها دارای شرایط و قواعد خاص خود برای مطالبه و پرداخت هستند.

مهریه عندالمطالبه

مهریه عندالمطالبه به آن دسته از مهریه ها گفته می شود که زن به محض جاری شدن عقد نکاح، مالک آن شده و می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. در این نوع مهریه، مرد موظف است به محض درخواست زن، مهریه را به صورت فوری پرداخت نماید. این بدان معناست که دیگر نیازی به اثبات توانایی مالی مرد از سوی زن نیست و اصل بر توانایی پرداخت مرد است. اگر مرد از پرداخت مهریه عندالمطالبه امتناع ورزد، زن می تواند از طریق مراجع قانونی برای وصول آن اقدام کند. اغلب مهریه ها در ایران به صورت عندالمطالبه تعیین می شوند.

مهریه عندالاستطاعه

مهریه عندالاستطاعه حالتی است که مطالبه و دریافت مهریه توسط زن، منوط به اثبات توانایی مالی مرد است. در این شرایط، زن برای دریافت مهریه خود باید به دادگاه مراجعه کرده و توانایی مالی همسرش را برای پرداخت مهریه اثبات کند. این نوع مهریه معمولاً زمانی در سند ازدواج درج می شود که طرفین، به خصوص مرد، بخواهند از بار مالی سنگین و احتمالی مهریه عندالمطالبه در آینده بکاهند. دادگاه با بررسی مستندات ارائه شده توسط زن و وضعیت مالی مرد، در صورت احراز تمکن مالی، حکم به پرداخت مهریه صادر خواهد کرد. در صورت عدم توانایی مالی مرد و عدم اثبات آن توسط زن، تا زمانی که تمکن مالی احراز نشود، مرد الزامی به پرداخت نخواهد داشت.

پیامدهای حقوقی عدم پرداخت مهریه

زمانی که مردی از پرداخت مهریه همسرش سر باز می زند، چه به دلیل عدم توانایی مالی و چه به هر دلیل دیگری، زن حق دارد که از طریق مراجع قانونی برای مطالبه و وصول آن اقدام کند. این اقدام ها می تواند پیامدهای حقوقی متعددی برای مرد به دنبال داشته باشد که از مطالبه ساده تا حبس و ممنوع الخروجی را در بر می گیرد.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه یا اجرای ثبت

مطالبه مهریه اولین گام قانونی است که زن برای دریافت حق خود برمی دارد. این مسیر می تواند از دو طریق اصلی پیگیری شود: دادگاه خانواده یا اجرای ثبت. انتخاب هر روش به شرایط عقدنامه و نظر زن بستگی دارد.

• مراحل اولیه:
  • اگر عقدنامه ازدواج رسمی باشد و مبلغ مهریه نیز مشخص و قطعی باشد (مانند سکه یا وجه نقد)، زن می تواند با مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن به ثبت رسیده است، درخواست صدور اجرائیه مهریه را نماید.
  • در غیر این صورت، یا در صورتی که زن ترجیح دهد، می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، مطالبه مهریه خود را آغاز کند. دادخواست باید شامل مشخصات کامل طرفین، مبلغ مهریه و دلایل مطالبه باشد.
• تفاوت ها: مطالبه از طریق اجرای ثبت معمولاً سریع تر و کم هزینه تر است، زیرا نیازی به تشکیل جلسه دادگاه برای تعیین اصل حق نیست و مستقیماً به مرحله اجرا می رود. اما مطالبه از طریق دادگاه ممکن است زمان برتر باشد، به خصوص اگر مرد درخواست اعسار (ناتوانی مالی) دهد. هر دو روش در نهایت به ابلاغ قانونی به مرد برای پرداخت مهریه و آغاز مراحل اجرایی منجر می شود.
• ابلاغ: پس از ثبت دادخواست یا صدور اجرائیه، مرد به صورت قانونی از مطالبه مهریه مطلع می شود و فرصت معینی برای پرداخت آن خواهد داشت. در صورت عدم پرداخت در این مهلت، مراحل بعدی پیگیری خواهد شد.

توقیف اموال و دارایی های مرد

یکی از اصلی ترین ضمانت های اجرای مهریه، امکان توقیف اموال و دارایی های مرد است. این ابزار به زن کمک می کند تا در صورت عدم پرداخت مهریه، بتواند حق خود را از اموال همسرش وصول کند.

• اموال قابل توقیف:

  هر نوع مال منقول و غیرمنقولی که متعلق به مرد باشد و جزء مستثنیات دین محسوب نشود، قابل توقیف است. این اموال شامل موارد زیر می شوند:

  • اموال منقول: شامل حساب های بانکی (موجودی و سهام)، خودرو، حقوق و مزایای دریافتی از محل کار، و سایر دارایی های با ارزش (مانند طلا و جواهرات، لوازم لوکس خانه).
  • اموال غیرمنقول: شامل انواع املاک (زمین، خانه، آپارتمان) که سند رسمی دارند.
• مستثنیات دین:

  مستثنیات دین، اموالی هستند که قانون گذار آن ها را برای حفظ حداقل معیشت محکوم علیه (مرد) و خانواده اش ضروری دانسته و اجازه توقیف آن ها را نمی دهد. شناخت دقیق این موارد برای هر دو طرف دعوا بسیار حیاتی است. این اموال شامل:

  • منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکوم علیه در حالت اعسار او باشد.
  • اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوایج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل او لازم است.
  • آذوقه موجود به قدر احتیاج یک ماهه محکوم علیه و افراد تحت تکفل او.
  • کتب و ابزار علمی و پژوهشی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آن ها.
  • تلفن و سایر وسایل ارتباطی مورد نیاز.
  • ابزار و وسایل کار و کسب که برای امرار معاش محکوم علیه ضروری است.
  • مبلغ ودیعه مسکن اجاره ای (تا سقف رهن متعارف)، به شرط اینکه مرد فاقد مسکن شخصی باشد و این ودیعه برای تامین مسکن ضروری او و خانواده اش باشد.

  اهمیت شناخت مستثنیات دین در این است که از توقیف اموال ضروری برای زندگی افراد جلوگیری می کند و این موضوع می تواند در فرآیند اجرای مهریه نقش تعیین کننده ای داشته باشد. در بسیاری از پرونده ها، مرد با استناد به این موارد، از توقیف برخی از دارایی های خود ممانعت می کند.

• نحوه شناسایی و توقیف:

  زن برای توقیف اموال باید ابتدا آن ها را شناسایی و به دادگاه یا اجرای ثبت معرفی کند. در این راستا، او می تواند:

  • از طریق استعلام از نهادهای مختلف مانند اداره ثبت اسناد و املاک، بانک مرکزی (برای حساب های بانکی)، سازمان بورس (برای سهام)، و راهنمایی و رانندگی (برای خودرو) اقدام به شناسایی دارایی های مرد کند.
  • نقش وکیل در این مرحله برای شناسایی دقیق و سریع اموال و پیگیری مراحل توقیف بسیار پررنگ است.

حکم جلب و حبس (قانون ۱۱۰ سکه)

موضوع حبس برای مهریه همواره یکی از بحث برانگیزترین جنبه های عدم پرداخت مهریه بوده است. قانون گذار در سال های اخیر تلاش کرده است تا با اصلاحاتی، رویکرد حبس زدایی را در پیش بگیرد.

• توضیح قانون ۱۱۰ سکه:

  طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، در صورتی که مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی (یا معادل آن) باشد، و مرد با وجود داشتن تمکن مالی از پرداخت آن امتناع کند یا دادخواست اعسار او رد شود، زن می تواند درخواست صدور حکم جلب و حبس مرد را نماید. هدف این قانون این است که مردان را ترغیب به پرداخت یا تعیین تکلیف مهریه کنند.

• حبس زدایی:

  باید توجه داشت که هدف اصلی قانون، حبس زدایی و کاهش تعداد زندانیان مهریه بوده است. بنابراین، در عمل و رویه قضایی، برای مهریه هایی که از ۱۱۰ سکه فراتر می روند، دستور جلب و حبس به سادگی صادر نمی شود، اما اصل دین و تکلیف پرداخت آن همچنان پابرجاست. به این معنا که مرد همچنان به پرداخت کل مهریه محکوم است، اما ضمانت اجرای حبس صرفاً تا ۱۱۰ سکه است و در مازاد بر آن، تنها از طریق توقیف اموال می توان اقدام کرد.

• شرایط صدور حکم جلب:

  حکم جلب تنها در صورتی صادر می شود که:

  • مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه (تا سقف ۱۱۰ سکه) را داشته باشد و از پرداخت آن امتناع کند.
  • مرد دادخواست اعسار ارائه نکرده باشد یا دادخواست اعسار او توسط دادگاه رد شده باشد.
  • پس از تعیین اقساط مهریه، مرد از پرداخت اقساط مصوب دادگاه خودداری کند.
• لغو موقتی یا دائم حکم جلب:

  در صورتی که دادخواست اعسار مرد مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد و مهریه به صورت اقساطی تعیین شود، حکم جلب لغو خواهد شد. این لغو موقتی است و اگر مرد از پرداخت اقساط خودداری کند، زن می تواند مجدداً درخواست جلب را پیگیری کند. با پرداخت کامل مهریه (یا معادل ۱۱۰ سکه در صورت توافق)، حکم جلب به صورت دائم لغو می گردد.

ممنوع الخروجی

یکی دیگر از ابزارهای قانونی که زن برای فشار بر مرد جهت پرداخت مهریه در اختیار دارد، درخواست ممنوع الخروجی همسرش است. این اقدام می تواند سفر و فعالیت های تجاری مرد را مختل کرده و او را مجبور به تعیین تکلیف مهریه نماید.

• شرایط و چگونگی اعمال:

  زن می تواند با ارائه درخواست به دادگاه و اثبات مطالبه مهریه، تقاضای ممنوع الخروجی همسر خود را نماید. دادگاه پس از بررسی شرایط و احراز لزوم، دستور ممنوع الخروجی مرد را صادر می کند. این دستور تا زمان تعیین تکلیف نهایی مهریه و پرداخت آن یا جلب رضایت زن، پابرجا خواهد بود. ممنوع الخروجی از طریق مراجع قضایی به پلیس مهاجرت و گذرنامه ابلاغ می شود و مرد تا زمانی که این وضعیت رفع نشود، اجازه خروج از کشور را نخواهد داشت.

افزایش مبلغ مهریه (تعدیل شاخص)

با توجه به تورم و کاهش ارزش پول ملی، قانون گذار برای حفظ ارزش واقعی مهریه، امکان تعدیل شاخص آن را در نظر گرفته است.

• نحوه محاسبه:

  اگر مهریه وجه رایج کشور (مانند ریال) باشد، مبلغ آن متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می شود، محاسبه و پرداخت خواهد شد. این محاسبه بر اساس سال تعیین مهریه در زمان عقد و سالی که مهریه مطالبه و اجرا می شود، صورت می گیرد. هدف از این قانون، جلوگیری از تضییع حقوق زن به دلیل کاهش ارزش پول در طول زمان است تا مهریه، ارزش اولیه خود را حفظ کند.

راهکارهای قانونی برای مرد در صورت عدم توانایی پرداخت مهریه

گاهی اوقات، مرد به دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی، از عهده پرداخت یکجای مهریه برنمی آید. در این شرایط، قانون گذار راهکارهایی را برای مرد در نظر گرفته است تا بتواند به صورت قانونی و با حفظ کرامت، بدهی مهریه خود را مدیریت کند.

درخواست اعسار و تقسیط مهریه

یکی از مهم ترین راهکارهای قانونی برای مردانی که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارند، درخواست اعسار و تقسیط مهریه است. این فرآیند به مرد کمک می کند تا با ارائه مدارک و شواهد، عدم تمکن مالی خود را به دادگاه اثبات کند.

• تعریف و شرایط درخواست اعسار:

  اعسار به معنای ناتوانی مالی فرد در پرداخت دیون خود است. مرد می تواند با تقدیم دادخواست اعسار به دادگاه، درخواست کند که به دلیل عدم توانایی مالی، مهریه به صورت اقساطی پرداخت شود. این دادخواست باید به دادگاه خانواده ارائه شود و معمولاً در همان پرونده مطالبه مهریه مورد بررسی قرار می گیرد.

• مدارک لازم برای اثبات اعسار:

  برای اثبات اعسار، مرد باید مدارک و مستنداتی را به دادگاه ارائه دهد که نشان دهنده وضعیت مالی اوست. این مدارک شامل:

  • لیست کامل اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول.
  • لیست تمامی بدهی ها و تعهدات مالی.
  • گواهی عدم کفاف دارایی ها برای پرداخت مهریه.
  • معرفی حداقل دو شاهد مطلع از وضعیت مالی مرد که بتوانند شهادت دهند که مرد قادر به پرداخت یکجای مهریه نیست. این شهود نباید از بستگان درجه یک باشند.
  • فیش حقوقی و اظهارنامه مالیاتی (در صورت وجود).

  دادگاه با بررسی این مدارک و انجام تحقیقات لازم، در خصوص پذیرش یا رد دادخواست اعسار تصمیم گیری می کند.

• نحوه تعیین اقساط:

  در صورت پذیرش دادخواست اعسار، دادگاه با در نظر گرفتن میزان درآمد ماهانه مرد، تعداد افراد تحت تکفل او، وضعیت معیشتی، شغل و سایر شرایط مالی، مبلغی را به عنوان پیش قسط و سپس اقساط ماهانه برای پرداخت مهریه تعیین می کند. مبلغ اقساط معمولاً به گونه ای تعیین می شود که مرد بتواند با حفظ حداقل زندگی، آن ها را پرداخت کند.

• عواقب عدم پرداخت اقساط:

  مرد موظف است اقساط تعیین شده توسط دادگاه را در مواعد مقرر پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت هر یک از اقساط، زن می تواند مجدداً درخواست اجرای حکم مهریه، شامل توقیف اموال یا حتی درخواست جلب (تا سقف ۱۱۰ سکه) را پیگیری کند. این موضوع نشان دهنده اهمیت پایبندی به توافقات قضایی است.

مذاکره و توافق با همسر

در بسیاری از موارد، بهترین و کم تنش ترین راهکار، مذاکره و توافق مستقیم با همسر است. این روش می تواند نتایج مثبت تری را برای هر دو طرف به همراه داشته باشد.

• محدوده توافقات:

  زوجین می توانند با یکدیگر بر سر مسائل مختلفی توافق کنند، از جمله:

  • بخشش بخشی یا تمام مهریه توسط زن.
  • توافق بر سر تقسیط مهریه با شرایط خاص و منعطف تر از آنچه دادگاه تعیین می کند.
  • تبدیل مهریه از سکه یا وجه نقد به مال دیگر (مانند ملک، خودرو یا سایر دارایی ها).
  • تعیین شرایط خاص برای پرداخت (مثلاً پرداخت در صورت فراهم شدن شرایط مالی مشخص).
• اهمیت ثبت رسمی توافقات:

  هرگونه توافقی بین زوجین، به خصوص در مورد مهریه، باید حتماً به صورت رسمی و در دفترخانه اسناد رسمی ثبت شود. این اقدام به توافقات اعتبار قانونی می بخشد و از بروز اختلافات بعدی جلوگیری می کند. توافق شفاهی فاقد اعتبار کافی در مراجع قضایی است و ممکن است در آینده قابل استناد نباشد.

مشاوره حقوقی تخصصی

مسائل مربوط به مهریه، به دلیل پیچیدگی های قانونی و ابعاد انسانی، نیازمند مشاوره حقوقی تخصصی است. یک وکیل مجرب می تواند راهنمایی های ارزشمندی را ارائه دهد.

• نقش وکیل:

  وکیل خانواده متخصص در تمامی مراحل پرونده، از تنظیم دادخواست اعسار تا مذاکره با همسر و پیگیری مراحل اجرایی، می تواند نقش بسیار مؤثری داشته باشد. او با آگاهی از جدیدترین قوانین و رویه های قضایی، بهترین راهکار را متناسب با شرایط موکل خود پیشنهاد می دهد و از حقوق او دفاع می کند.

• اهمیت اقدام به موقع:

  اقدام به موقع برای درخواست اعسار یا مذاکره با همسر، می تواند از بروز مشکلات جدی تر مانند توقیف اموال یا صدور حکم جلب جلوگیری کند. تعلل در این مسائل می تواند پیامدهای نامطلوبی را برای مرد به همراه داشته باشد. همچنین، زن نیز با اقدام به موقع می تواند روند وصول مهریه خود را تسریع بخشد.

نکات مهم حقوقی و اشتباهات رایج

در کنار تمامی مراحل و راهکارهای قانونی که برای مطالبه و پرداخت مهریه وجود دارد، برخی نکات حقوقی و اشتباهات رایج نیز هستند که آگاهی از آن ها برای هر دو طرف (زن و مرد) ضروری است تا بتوانند تصمیمات آگاهانه تری اتخاذ کنند.

معامله به قصد فرار از دین

یکی از خطراتی که مردان در مواجهه با مطالبه مهریه با آن روبه رو می شوند، وسوسه انتقال اموال به نام دیگران برای فرار از پرداخت مهریه است. این عمل دارای پیامدهای حقوقی جدی است.

• تعریف:

  معامله به قصد فرار از دین به این معناست که مرد پس از مطالبه مهریه توسط زن (یا حتی در شرایطی که مطالبه قریب الوقوع به نظر می رسد)، اقدام به انتقال صوری اموال خود به نام اشخاص دیگر (معمولاً بستگان یا دوستان نزدیک) می کند تا این اموال از دسترس قانون برای پرداخت مهریه خارج شوند. این معاملات معمولاً بدون دریافت بهای واقعی یا با قیمت بسیار پایین انجام می شوند.

• پیامدها:

  چنین معاملاتی از سوی دادگاه باطل تلقی می شوند. علاوه بر ابطال معامله و بازگشت اموال به نام مرد، او ممکن است مشمول مجازات کیفری نیز شود. طبق قانون، هر کس به قصد فرار از دین یا تضییع حقوق بستانکاران، اموال خود را به دیگری منتقل کند، به حبس تعزیری از سه ماه و یک روز تا دو سال محکوم خواهد شد. زن می تواند درخواست ابطال این معاملات و توقیف اموال را ارائه دهد.

• چگونگی اثبات:

  اثبات معامله به قصد فرار از دین بر عهده زن است. زن می تواند با ارائه مدارک و شواهد متعددی این قصد را در دادگاه اثبات کند. این شواهد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • تاریخ انتقال مال و نزدیکی آن به تاریخ مطالبه مهریه.
  • وجود رابطه خویشاوندی یا دوستی نزدیک بین مرد و خریدار.
  • قیمت نامتعارف و بسیار پایین معامله نسبت به ارزش واقعی مال.
  • عدم توانایی مالی خریدار برای پرداخت بهای معامله.
  • ادامه استفاده مرد از مال پس از انتقال (مانند زندگی در خانه ای که به نام دیگری منتقل کرده است).

مهریه در صورت طلاق قبل از نزدیکی

یکی از قوانین صریح در مورد مهریه، وضعیت آن در صورت طلاق قبل از وقوع رابطه زناشویی است.

• حق زن:

  طبق قانون مدنی، اگر طلاق قبل از وقوع رابطه زناشویی (دخول) صورت گیرد، زن مستحق نصف مهریه تعیین شده در عقدنامه است. این قانون در راستای حمایت از حقوق زن در شرایطی است که زندگی مشترک شروع نشده و به جدایی می انجامد. برای مثال، اگر مهریه ۱۰۰ سکه باشد و طلاق قبل از نزدیکی واقع شود، زن می تواند ۵۰ سکه را مطالبه کند.

تاثیر خیانت زن بر مهریه

بسیاری از مردان در مواجهه با خیانت همسرشان، این تصور را دارند که زن دیگر مستحق مهریه نیست. اما قانون ایران در این خصوص موضع مشخصی دارد.

• توضیح حقوقی:

  بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران، مهریه حق شرعی و قانونی زن است که به محض جاری شدن عقد نکاح، مالک آن می شود. ارتکاب خیانت توسط زن، تاثیری بر اصل استحقاق او به مهریه ندارد. به عبارت دیگر، حتی اگر زن مرتکب خیانت شود، حق او برای مطالبه مهریه ساقط نمی شود و مرد همچنان موظف به پرداخت آن است. البته، خیانت می تواند در پرونده های طلاق و تعیین نفقه یا حضانت فرزندان تاثیرگذار باشد، اما مهریه یک دین مستقل است که به ذمه مرد تعلق دارد و با تخلف زن از وظایف زناشویی (حتی خیانت)، از بین نمی رود. این موضوع بارها در رویه قضایی مورد تاکید قرار گرفته است.

وضعیت مهریه در طلاق توافقی

طلاق توافقی، همانطور که از نامش پیداست، بر پایه توافق کامل زوجین صورت می گیرد و مهریه نیز یکی از مهم ترین موضوعات توافق در این نوع طلاق است.

• نقش توافق:

  در طلاق توافقی، زوجین می توانند به صورت آزادانه در مورد مهریه تصمیم گیری کنند. این تصمیم می تواند شامل بخشش کامل مهریه (بذل مهریه)، بخشش بخشی از آن، یا توافق بر سر تقسیط مهریه با شرایط خاص و مورد رضایت هر دو طرف باشد. تمامی این توافقات باید به صورت رسمی در دادنامه طلاق ذکر و توسط قاضی تایید شود. اهمیت این روش در این است که زوجین می توانند بدون طی مراحل طولانی و پرهزینه قضایی، به توافقی دست یابند که منافع هر دو طرف را در نظر بگیرد و بار روانی کمتری نیز داشته باشد.

نتیجه گیری

پرداخت مهریه یک تعهد حقوقی و شرعی است که با جاری شدن عقد ازدواج بر ذمه مرد قرار می گیرد. عدم پرداخت این حق، می تواند پیامدهای حقوقی جدی و گاه پیچیده ای برای مرد به همراه داشته باشد؛ از توقیف اموال و ممنوع الخروجی گرفته تا در مواردی، حبس. از سوی دیگر، قانون راهکارهایی مانند درخواست اعسار و تقسیط را برای مردان فراهم آورده است تا بتوانند بدهی خود را به صورت منطقی و تدریجی پرداخت کنند.

برای زنان نیز، آگاهی از حقوق خود و مراحل قانونی مطالبه مهریه، کلید وصول موفقیت آمیز این حق است. پیچیدگی های پرونده های مهریه و ظرافت های قانونی مربوط به آن، از اهمیت آگاهی کامل و مشورت با یک وکیل متخصص خانواده برای هر دو طرف نمی کاهد. یک وکیل می تواند با دانش و تجربه خود، راهنمای مسیر پرفراز و نشیب دادگاه ها باشد و به شما در اتخاذ بهترین تصمیمات یاری رساند. به یاد داشته باشید که هر تصمیمی در مورد مهریه، چه در زمان عقد و چه در زمان مطالبه، می تواند سرنوشت ساز باشد و تاثیر عمیقی بر آینده زندگی افراد بگذارد.