مجله خانواده/خراسان رضوی کتاب‌فروشی‌های شهر رونق سابق را ندارند، این را هم از آب رفتن کتاب‌های قفسه‌ها می‌توان فهمید و هم از فروشندگانی که چشم به راه مشتری هستند، اما چندان خبری نیست.
یکی از ویترین‌های فرهنگی هر شهری به کتاب‌فروشی‌هایش تعلق دارد و مدتی است که این ویترین، رنگ و لعاب سابق را ندارد. برخی از فروشگاه‌ها جمع شده‌اند و آن‌هایی هم که فعال هستند، امید چندانی به ادامه کسب‌وکار خود ندارند.
رامین درخشان‌پور، رئیس اتحادیه کتاب، نوشت‌افزار و صحاف مشهد در گفت‌وگو با مجله خانواده درخصوص وضعیت واحدهای صنفی این رسته شغلی گفت: وضعیت بازار کتاب باید بگویم «افتضاح» است و هر روز هم بدتر می‌شود. ما را می‌توان به یک پیکره‌ای تشبیه کرد که خونریزی دارد و هر لحظه هم ضعیف‌تر می‌شود؛ اما کسی توجه نمی‌کند تا زمانی که این پیکره به طور کامل نابود شود.
قیمت کتاب باید از روی جلد حذف شود
وی مهمترین دلیل شرایط به‌وجود آمده را درج قیمت بر روی جلد کتاب‌ها دانست و تصریح کرد: کشور ما در وضعیت اقتصاد تورمی است و همه اجناس و کالاها تابع تورم هستند. طلا، خودرو و سایر اقلام از تورم تاثیر می‌پذیرند. کتاب هم در همین شرایط زیست می‌کند، اما متاسفانه سیاست‌هایی که در این حوزه اعمال می‌شود متناسب با شرایط موجود نیست.
درخشان‌پور ادامه داد: کتاب‌فروشی‌ها مجبور هستند که کتاب را با نرخی که روی آن ثبت شده است بفروشند. مثلا اگر از یک نسخه کتاب ۱۰ جلد در یک فروشگاه موجود باشد، تمام آن ۱۰ جلد باید با قیمتی که درج شده، فروخته شوند و این وضعیت در شرایط اقتصاد تورمی باعث ضعیف شدن واحدهای صنفی می‌شود. ما با جزئیات و آمار به مسئولان امر به‌ویژه اداره کل ارشاد توضیح داده‌ایم که هر بار کتاب گران می‌شود، مغازه‌دارها دچار حداقل ۳۵ درصد ضرر سرمایه، سود، انباشت کالا و … می‌شوند. در حالی‌که در هیچ شغل دیگری این‌طور نیست؛ به‌عنوان مثال داروخانه‌ها چون متولی قوی داشتند، موفق شدند که مسئولان را قانع کنند که اگرچه روی یک قرص قیمت ۱۲ هزار تومانی درج شده است، اما می‌توانند آن قرص را با نرخ جدیدی که در سایت ثبت شده و به قیمت ۲۰ هزار تومان بفروشند.
وی با تاکید بر اینکه قیمت باید از روی جلد کتاب‌ها حذف شود، تاکید کرد: متاسفانه ما موفق نشده‌ایم که تصمیم‌گیرندگان و ناظران را قانع کنیم که قیمت کتاب هم باید روی سایت قید شود. تا زمانی که فروشگاه مجبور باشد با وجود افزایش قیمت، کتاب را به نرخ قبل بفروشد، روز به روز این صنف ضعیف‌تر می‌شود؛ وضعیتی که این روزها هم شاهد آن هستیم. افرادی که کتاب‌فروشی انجام می‌دهند، واقعا کاسب نیستند و یک عنصر فرهنگی هستند. صاحبان این واحدهای صنفی به عشق کتاب حضور دارند و دوست دارند که کتاب به دست مشتری برسد، اما مدام ضعیف‌تر می‌شوند.
۱۳۱ واحد صنفی پروانه خود را باطل کرده‌اند
درخشان‌پور با بیان اینکه همکاران ما به شکل سردرگریبان شغل‌شان را ادامه می‌دهند، ولی به تدریج از بین می‌روند، عنوان کرد: تنها در نیمه اول امسال، از فروردین تا ۳۱ شهریور، ۱۳۱ واحد صنفی پروانه خود را ابطال و کسب‌وکارشان را تعطیل کردند. بسیاری از همکاران هم مجبور شدند کالاهای دیگری مانند عروسک و … را به شغل خود اضافه کنند.
رئیس اتحادیه کتاب، نوشت‌افزار و صحاف مشهد بیان کرد: افرادی که به شکل خالص در حوزه فروش کتاب فعالیت دارند، در حال نحیف شدن هستند و شرایط تورمی با حفظ حیات این قشر در جنگ است. به عنوان مثال یک واحد صنفی کتاب‌فروشی حدود ۱۰۰۰ جلد کتاب را به قیمت قبل فروخته است و حالا که قصد خرید مجدد کالا دارد، حداقل نزدیک ۳۵ درصد کتاب‌ها گران شده است. این اتفاق به معنای آن است که سرمایه این فروشگاه یک سوم شده است. این فرد در سایر حوزه‌ها هم ضرر می‌کند و برای جبران آن مجبور به دریافت وام است. اکنون یکی از واحدهای صنفی ما مجبور شده برای خرید کتاب، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان وام بگیرد. درواقع طی یک بازه زمانی، تمام سرمایه این فرد به وام تبدیل شده است. اگر قیمت کتاب از روی جلد به سایت منتقل شود، بازار کتاب‌های تقلبی، رقابت‌های نادرست و تخفیف‌های اغفال کننده هم از بین می‌رود و سازماندهی بازار هم بهتر می‌شود.
وی تصریح کرد: این روزها فعالان حوزه فرهنگی کشور از جمله کتاب فروشی‌ها باید با تنقلات فروشی‌ها هم رقابت کنند؛ تصمیم‌گیران و مسئولان امر می‌توانند با اصلاح برخی روند، از حیات فرهنگی کشور حمایت کنند.
نظارتی روی قیمت‌گذاری کتاب وجود ندارد
درخشان پور با انتقاد از قیمت‌گذاری برخی ناشران خاطرنشان کرد: از سویی دیگر روی قیمت‌گذاری کتاب، تقریبا هیچ نظارتی نیست. اینکه گفته شود فلان کتاب براساس ویژگی‌های ساخت از جمله کاغذ، جلد و… از کمترین تا بیشترین قیمتش در یک حوزه مشخص تعریف می‌شود. این خلاء نظارتی به‌ویژه در حوزه کتاب‌های کمک درسی بیشتر به چشم می‌آید.
وی ادامه داد: برخی از ناشران کتاب‌های کمک درسی در حال اجحاف در حق مشتری هستند. برخی از کتاب‌های این ناشران از ابتدای سال جاری ۵ بار گران شده است. خدمات چاپ، هزینه کاغذ، حقوق کارگر یا چه چیز دیگری ۵ بار افزایش یافته، که این ناشران این تعداد افزایش قیمت داشته‌اند. برخی از ناشران نیز در هر بار چاپ ۳۰ درصد افزایش قیمت اعمال کرده‌اند، چراکه مشتری مجبور است این کتاب‌ها را بخرد، چنین وضعیتی رقم خورده است و ناشران این حوزه چنین عملکردی دارند و در این بین کتاب‌فروش‌ها هم متضرر می‌شوند؛ چرا که هر بار کالای خود را می‌فروشند، مجددا با قیمت بالاتر باید خریداری کنند.
دخالت دولتی به صنف لوازم تحریر ضربه زده است
وی در خصوص وضعیت صنف لوازم تحریر بیان کرد: صنف تحریر در کل کشور صنف ضعیفی است. یکی از مهمترین آسیب‌هایی که به این صنف وارد شده، دخالت‌های شغلی، به‌ویژه دولتی است. مراکز آموزشی، خرازی، تایپ و تکثیر و … همگی در حوزه لوازم تحریر دخالت دارند.
درخشان‌پور افزود: کسبه ماه‌های زیادی از سال را به امید فصل فروش خود سپری می‌کنند ولی زمانی هم که به فصل فروش می‌رسند، با دخالت‌های شغلی مواجه می‌شوند. در حالی که ورود لوازم تحریری‌ها به مراکز آموزشی ممنوع است، خود این مراکز نمایشگاه‌های مختلف برگزار می‌کنند و به بازار لوازم تحریر صدمه می‌زنند. مگر این صنف چقدر توان دارد. جلوی بخش زیادی از این دخالت‌های شغلی با ممانعت مدیران دولتی می‌تواند گرفته شود.
وی در مورد فروش کتاب، لوازم تحریر و … در برخی از هایپرمارکت‌ها بیان کرد: بخش بزرگی از خریدهای روزانه افراد جامعه براساس مشاهده ویترین‌ها است. مثلا فردی که قصد خرید مبل دارد، ممکن است از یک فروشگاه پوشاک یا خوراکی نیز بازدید کند. اگرچه فروش کتاب و لوازم تحریر در هایپرمارکت‌ها از جانب ما مجوز ندارد، اما به طور کلی باعث افزایش ویترین فرهنگی کشور می‌شود. اگر ویترین فرهنگی کشور راکد شود، بخشی از بازار نیز از دست می‌رود و تنها مشتریانی که نیازمند هستند باقی می‌مانند.
انتهای پیام