سلامت و تندرستی

علت فشار خون پایین چیست؟ چه شرایطی باعث کاهش آن می‌شود؟

فشار خون پایین (Hypotension) زمانی ایجاد می­شود که مقدار آن از حالت طبیعی کم­تر باشد، در مواردی شاید آنچه برای یک فرد افت فشار خون در نظر گرفته می­شود برای شخص دیگری مشکلی ایجاد نکند.

بروز این عارضه امکان دارد علائم قابل توجهی نداشته باشد اما در موارد حاد خطرناک به­نظر می­رسد. علت فشار خون پایین از کم­آبی تا بیماری­های زمینه­ای مختلف متغیر است.

نکته مهم این است که بدانید چه چیزی باعث بروز این حالت می­شود تا در صورت لزوم بتوانید آن را درمان کنید.

فشار خون پایین به چه معنا است؟

برای بیان مقدار فشار خون معمولا از 2 عدد به نام­های سیستولیک (عدد بالا) و دیاستولیک (عدد پایین) استفاده می­شود.

عدد بالایی به معنای فشاری است که قلب شما در هر ضربان به رگ­های خونی وارد می­کند و عدد پایین نیز نشان­دهنده فشاری است که شریان­های شما در حد فاصل ضربان­های قلب حس می­کنند.

بروز این عارضه به­طور کلی 2 حالت دارد که عبارت­اند از:

  • افت فشار خون مطلق: این وضعیت زمانی است که مقداری پایین‌تر از 90 میلی‌متر جیوه برای عدد بالا (سیستولیک) یا 60 میلی‌متر جیوه برای عدد پایین (دیاستولیک) ایجاد شود.
  • افت فشار خون ارتواستاتیک (وضعیتی): با تغییر وضعیت شما از حالت نشسته به ایستاده امکان دارد کمی تغییر فشار خون را تجربه کنید که طبیعی به­نظر می­رسد.

فشار خون پایین تا چه اندازه شایع است؟

از آنجایی که این عارضه معمولا علائم خاصی ندارد، نمی­توان به­طور کلی متوجه شد که بر روی چند نفر تاثیر می­گذارد.

با این حال، به نظر می­رسد که نوع ارتواستاتیک با افزایش سن بیشتر بروز می­کند و به­طور معمول 5 درصد از افراد در سن 50 سالگی به آن مبتلا می­شوند که این رقم در افراد بالای 70 سال به بیش از 30 درصد می­رسد.

علائم فشار خون پایین

نشانه­های بروز این عارضه ممکن است خود را به حالت­های زیر نشان دهد:

  • تاری یا محوشدن دید
  • سرگیجه
  • غش کردن
  • خستگی
  • مشکل در تمرکز
  • حالت تهوع

برای برخی افراد، بروز این مشکل ممکن است نشانه­ای از یک بیماری زمینه­ای باشد، به­خصوص زمانی که به­طور ناگهانی کاهش می­یابد یا با علائم دیگری ظاهر می­شود.

کاهش ناگهانی فشار خون می­تواند خطرناک باشد و باعث بیهوشی و غش شود، در صورتی که فشار خون بسیار پایین بیاید، ممکن است منجر به وضعیتی به نام شوک شود، علائم شوک عبارتند از:

  • سردرگمی، به‌ویژه در افراد مسن
  • سرد شدن پوست بدن
  • رنگ­پریدگی
  • تنفس سریع و کم­عمق
  • نبض ضعیف و تند

شرایطی که می ­تواند باعث کاهش فشار خون شود.

این عارضه ممکن است به‌دلایل مختلفی رخ دهد، اما مواردی وجود دارد که می­تواند به­عنوان علت فشار خون پایین در نظر گرفته شود، تعدادی از آنها عبارت­اند از:

  • بیماری­های سیستم عصبی مرکزی: شرایطی مانند بیماری پارکینسون امکان دارد بر نحوه کنترل فشار خون توسط سیستم عصبی شما تاثیر بگذارد.
  • کاهش حجم خون: از دست دادن خون در اثر صدمات شدید یکی دیگر از مواردی است که باعث بروز این حالت می­شود، حتی کم­آبی نیز ممکن است به کاهش حجم خون منجر شود.
  • شرایط تهدیدکننده زندگی: این شرایط شامل ریتم نامنظم قلب (آریتمی)، آمبولی ریه، حملات قلبی، واکنش­های آلرژیک (آنافیلاکسی) یا واکنش­های ایمنی به عفونت­های شدید (مانند سپسیس) باشد.
  • مشکلات قلبی و ریوی: زمانی که قلب شما خیلی سریع یا خیلی کند می‌زند یا اگر ریه‌هایتان به­خوبی کار نمی‌کند و همچنین نارسایی قلبی پیشرفته نیز می­تواند از عوامل بروز این عارضه باشد.
  • الکل و مواد مخدر: استفاده از این مواد نیز می­تواند در ایجاد چنین مشکلاتی تاثیرگذار باشد البته اثر الکل فقط مدت کوتاهی دوام می­آورد و مصرف طولانی­مدت الکل می­تواند باعث فشار خون بالا شود.
  • بارداری: افت فشار خون ارتواستاتیک در 3 ماهه اول و دوم بارداری امکان­پذیر است، خون­ریزی یا سایر عوارض بارداری نیز می­تواند علت فشار خون پایین باشد.
  • دماهای شدید: هوای خیلی گرم یا خیلی سرد هم ممکن است روی بروز این عارضه اثر بگذارد.

هنگام پایین آمدن فشار خون چه باید کرد؟

اگر در مواقعی احساس سرگیجه یا ضعف دارید برای آن­که از بروز علائم جدی این عارضه تا حد امکان پیشگیری کنید، بهتر است به موارد زیر توجه داشته باشید:

  • بعد از مدت طولانی که نشسته­اید در زمان بلند­شدن به یک­باره این­کار را انجام ندهید.
  • برای مدت طولانی خود را در یک وضعیت نشسته یا ایستاده قرار ندهید.
  • اگر گاهی علائمی از این اختلال را تجربه می­کنید شاید به­دلیل کم­آبی بدن باشد بنابراین بهتر است بیشتر آب بنوشید.
  • اجازه ندهید به­مدت طولانی گرسنه بمانید.
  • از مصرف نوشیدنی­های الکلی و کافئین­دار در شب خودداری کنید.

برای تشخیص افت فشار خون چه آزمایشاتی لازم است؟

در صورتی که فرد علائمی از این عارضه را تا مدتی داشته باشد معمولا هنگام مراجعه به متخصص از او خواسته می­شود تا آزمایشاتی را برای پی بردن به علت فشار خون پایین انجام دهد.

از جمله تست­هایی که انجام می­شود معمولا برای بررسی مشکلات قلبی، اختلالات سیستم عصبی مرکزی یا بررسی عارضه­های ریوی است.

داروهایی که می­تواند باعث کاهش فشار خون شود.

برخی از داروها می­توانند باعث کاهش فشار خون شوند، از جمله:

  • داروهایی که برای افزایش حجم ادرار مصرف می­شود مانند فوروزماید (لاسیکس) و هیدروکلروتیازید
  • مسدودکننده‌های آلفا مانند پرازوسین
  • داروهای بیماری پارکینسون، مانند پرامیپکسول
  • انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی از جمله دوکسپین (سیلنور) و ایمی­پرامین (توفرانیل)
  • مسدودکننده‌های بتا، مانند آتنولول (تنورمین) و پروپرانولول
  • داروهای اختلال نعوظ از جمله سیلدنافیل یا تادالافیل
  • داروی قلبی نیتروگلیسیرین

راه­های درمان فشار خون پایین

درمان این عارضه معمولا با یافتن علت وقوع آن شروع می­شود. اگر عامل بروز این عارضه به­طور مستقیم قابل درمان باشد، افت فشار خون خودبه­خود بهبود می­یابد.

نمونه­ای از این عوامل که می­تواند دلیل افت فشار باشد آسیب و از دست­دادن خون است، ترمیم آسیب و تزریق خون معمولا این عارضه را متوقف می­کند.

اگر داروهایی مصرف می‌کنید که بر فشار خون شما تاثیر می‌گذارند، پزشک ممکن است مقدار مصرفی شما را تغییر دهد یا از شما بخواهد که مصرف آن دارو را به­طور کامل متوقف کنید.

در واقع مهم­ترین مسئله برای متخصصی که قرار است این عارضه را درمان کند، یافتن علت زمینه­ای و برطرف­کردن آن است.

درمان­ها می­تواند از تزریق سرم­های تقویتی گرفته تا آنتی­بیوتیک­ها و در موارد حاد نیز جراحی قلب باشد.

برخی از افراد مبتلا به این عارضه نیاز به بستری­شدن در بیمارستان دارند و پزشک برای از بین­بردن علائم ممکن است از داروهای مخصوصی به­منظور متعادل­کردن فشار خون استفاده کند.

همچنین طبق توصیه پزشکان در مواردی که بیماری­های زمینه­ای علت بروز این اختلال نباشد بهتر است افرادی که با این عارضه درگیر هستند از مصرف زیاد نمک خودداری کنند.

همچنین پوشیدن جوراب­های مخصوص نیز تا حدی در از بین بردن نشانه­های این اختلال موثر خواهد بود.

افت فشار خون عارضه­ای است که بیشتر افراد حتی هنگام بلند شدن نیز امکان دارد برخی از علائم آن را نشان دهند، علت فشار خون پایین می­تواند به­دلیل وجود بیماری زمینه­ای نیز باشد. از نشانه­های بروز این عارضه سرگیجه، رنگ­پریدگی، تنگی تنفس، حالت تهوع و در مواردی نیز غش­کردن خواهد بود

شرایطی نیز وجود دارد که به­طور عادی در بروز این اختلال نقش دارد که شامل بارداری، مصرف برخی داروها و ابتلا به برخی بیماری­ها است. اگر گاهی دچار چنین عارضه­ای می­شوید طبق توصیه پزشکان بهتر است از مصرف نمک خودداری کنید و آب بیشتری نیز بنوشید، البته در موارد حاد امکان بستری­شدن در بیمارستان و استفاده از دارو نیز وجود دارد.

 

 

دکمه بازگشت به بالا