تفاوت پلیمر با پلاستیک

در مورد تفاوت پلاستیک با پلیمر می توان گفت اصطلاحات پلیمر و پلاستیک یکسان نیستند. یک اصل وجود دارد که همه پلاستیک ها پلیمری هستند، اما همه پلیمرها پلاستیکی نیستند. در جواب این سوال که آیا پلاستیک پلیمر است؟ می توان گفت: بله تفاوت پلاستیک با پلیمر در این است که پلاستیک نوع خاصی از پلیمر است که از زنجیره بلندی از پلیمرها تشکیل شده است ولی پلیمرها از مولکول های یکنواختی تشکیل شده اند که کوچکتر از مولکول های پلاستیک هستند.

تفاوت با پلیمر در این است که پلیمر می تواند بیولوژیکی یا معدنی باشد اما پلاستیک ها اکثرا مصنوعی و ساخته دست بشر هستند و از پلیمرها ساخته شده اند. پلیمرها مولکول های بلندی در اطراف زنجیره ای از اتم های کربن هستند که معمولاً با هیدروژن، اکسیژن، گوگرد و نیتروژن در فضاها پر می شوند را به عنوان یک مولکول بزرگ در نظر بگیرید که با تکرار یک بیت کوچک به نام مونومر بارها و بارها ساخته می شود.

برای مثال یک قطار طولانی از کامیون های زیادی که به هم متصل شده اند وجود دارد. کامیون ها مونومر هستند و کل قطار که از کامیون های مشابه زیادی ساخته شده است، پلیمر است. یک قطار ممکن است چندین کامیون داشته باشد ولی یک پلیمر می تواند از صدها یا حتی هزاران مونومر ساخته شود یعنی پلیمرها معمولاً دارای مولکول های بسیار بزرگ و سنگین هستند.

پلاستیک چه نوع پلیمری است؟

تفاوت پلاستیک با پلیمر بیان شد. ماده پلاستیکی ترکیبی از پلیمر به اضافه مواد افزودنی است که قابلیت شکل‌دهی به یک محصول مفید و با ارزش را دارد. این کار در شرایط دما و فشار متوسط ​​انجام می شود. معمولاً پلاستیک ها دارای استحکام بالا و عدم خاصیت ارتجاعی معکوس هستند. چندین محصول طبیعی، مانند سلولز، پلیمر هستند، اما تا زمانی که شکل طبیعیشان در  شرکت تولید پلاستیک تغییر نکند، مانند یک ماده پلاستیکی تجاری قابل پردازش نیستند.

پلاستیک چیست؟

اشیای گوناگونی در اطراف ما از پلاستیک ساخته شده اند. پلاستیک ها میتوانند سخت یا نرم و در انواع رنگ ها باشند. پلاستیک ها تشکیل شده از مواد طبیعی و مصنوعی هستند که با نرم شدن قالب گیری شده و به آن ها شکل داده می شود و سپس با سخت شدن، شکل داده شده حفظ می شود. پلاستیک ها از مواد موجود در طبیعت همچون گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ، مواد معدنی و گیاهان به دست می آیند که درکارخانه ها طی فرایندی تبدیل به پلاستیک می شوند.

اولین پلاستیک های مصنوعی از سلولز، ماده ای که در گیاهان و درختان وجود دارد، به دست آمد. سلولز با مواد شیمیایی گرم شد و سپس ماده جدیدی به وجود آمد که دوام بیشتری داشت. اکثرا پلاستیک را یه ماده واحد می دانیم اما پلاستیک های مختلفی وجود دارد و وجه مشترکشان فقط پلاستیکی بودن آنهاست، یعنی نرم هستند و به راحتی در طول ساخت به شکل های مختلف تبدیل می شوند.در تفاوت پلاستیک با پلیمر می توان گفت پلاستیک ها نوع خاصی از پلیمرهای مصنوعی با جرم مولکولی بزرگ هستند که ساختار آن عمدتاً خطی است.

پلاستیک ها به طور گسترده در شکل های مختلف همچون ظروف، اسباب بازی، بطری، کیسه، جعبه، محصولات ورزشی، قطعات خودرو و … تولید می شوند.

پلیمر چیست؟

پلیمرها می‌توانند طبیعی یا مصنوعی باشند. کلمه پلیمر از دو کلمه poly به معنی بسیاری و meros به معنای قطعات یا واحدها ساخته شده است. پلیمرها مولکول های بزرگ تشکیل شده از مونومرهای تکرار شونده در یک واحد ساختاری هستند. مونومرها توسط پیوندهای کووالانسی به یکدیگر وصل شده و پلیمر را تشکیل می دهند. پلیمرها خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوتی نسبت به مونومرهایشان دارند همچنین پلیمرها ویژگی های منحصر به فردی دارند و با هدف مشخصی طراحی می شوند.اگر بخواهیم به نمونه هایی از پلیمرها اشاره کنیم می توانیم چسب ها، روان کننده ها، رنگ ها، فیلم ها، الیاف، کالاهای پلاستیکی و … را نام ببریم.

ساختار پلیمرها:

ساختار مولکولی پلیمر ها از تعیین کننده ویژگی های اصلی این مواد می باشد و زمانی که می خواهیم انواع خاصی از مواد پلیمری را دسته ‌بندی کنیم این موارد می تواند به شرح زیر باشد:

ترکیبات مونومری: اگر بدانیم که زنجیرهای پلیمری از چه نمونه‌های ساخته شده‌ اند و چه تعدادی از آنها در این زنجیره وجود دارند و علاوه بر آن اطلاعاتی در خصوص طبیعت مونومرها داشته باشیم می‌توانیم آنها را با کیفیت بهتری دسته بندی کنیم.

ویژگی های زنجیره ای: طول متوسط و وزن زنجیره در یک ماده پلیمری به ما کمک می کند تا میزان بسپارش و شکل مولکولی ماده پلیمری را به خوبی تشخیص دهیم.

پیوندهای مولکولی: ساختار ماده ی پلیمری را می‌توان با توجه به روشهای تعیین کرده که توسط مونومرها به یکدیگر متصل شده اند. البته وجود انشعابات متفاوت نیز به ما در این موضوع کمک خواهد کرد.

روش بسپارش: مونومرها با یکدیگر ترکیب می‌شوند و یک ماده پلیمری را می‌سازند و می تواند به خوبی ساختار پلیمرها را تعیین کند و البته ممکن است این ساختار با استفاده از فرآیندهای طبیعی و یا بسپار های ترکیبی و بهره ‌بری از حرارت، مواد شیمیایی و چگالش به وجود آمده باشد.

ویژگی های مواد پلیمری: مواد پلیمری از ویژگی‌های بسیار متفاوتی برخوردارند که می ‌توان آن‌ها را با توجه به خواص فیزیکی دسته بندی کرد ملنند: چگالی، ویژگی های گرمایی، ساختار بلورین، سختی، استحکام کششی، امکان بکارگیری آنها در انواع ماشین آلات، قابلیت شکل پذیری و انحلال پذیری.

مصارف مواد پلیمری: یکی دیگر از روشهای طبقه بندی انواع مواد پلیمری با توجه به نوع کاربری آنها می‌باشد و از آنجایی که طرح‌های بسیار زیادی از این مواد وجود دارد که با استفاده از روش بسپارش تولید می‌شوند بنابراین پلیمرها از مواد بسیار کاربردی در تولید محصولات متفاوت هستند مانند تولید محصولات قالب گیری شده و دارای شکل، ورقه ها و فیلم های نازک، الاستومرها، چسب ها، جوهر، رنگ و پوشش ها، ریسمان یا سایر الیاف

ویژگی های پلیمر

اگرچه هر پلیمر دارای ویژگی های منحصر به فردی است، اما اکثر پلیمرها دارای برخی ویژگی های کلی هستند:

• در برابر مواد شیمیایی مقاوم هستند.
• عایق حرارت و برق هستند.
• از نظر جرم سبک هستند و درجات مختلفی از استحکام را دارند.

مزایا و معایب پلیمر

وسایل زیادی در زندگی روزمره ما از پلیمر تشکیل شده و هرکدام برای هدف خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. مزایا و معایب پلیمر به شرح زیر است:

مزایا:

• هزینه تولید پلیمر پایین است.
• برخی از پلیمرها قابل هستند.
• پلیمر می تواند انعطاف پذیرتر تولید شود.
• فرم و شکل های مختلفی از پلیمر را می توان تولید کرد.

معایب:

• برخی از پلیمرها بازیافت نمی شوند.
• مواد پلیمری از نفت تشکیل می‌شوند و زمانی که سوزانده می‌شوند، بخارهای سمی تولید می‌کند.
• پلیمرهای قابل بازیافت هزینه بازیافت بالایی دارند.

مزایا و معایب پلاستیک

پلاستیک هم مانند پلیمر در اقلام گوناگونی کاربرد دارد همچنین چون پلاستیک از پلیمر ساخته می شود، تفاوت پلاستیک با پلیمر وجود دارد ولی مزایا و معایب مشابهی نیز دارند.

مزایا:

• برخی از پلاستیک ها را می توان بازیافت کرد.
• برخی پلاستیک‌ها انعطاف‌پذیرند.
• پلاستیک هزینه تولید پایینی دارد.
• سبک وزن است.
• استحکام بیشتری دارد.
• می تواند شفاف، باشد و به جای شیشه استفاده شود.

معایب:

• برخی پلاستیک ها قابل بازیافت نیستند.
• برخی دیگر انعطاف پذیر نیستند.
• مانند پلیمر پلاستیک نیز اگه بازیافت شود هزینه بازیافت آن بالاست.

نتیجه گیری

واژه های پلیمر و پلاستیک اکثرا به جای یکدیگر به کار گرفته می شوند ولی از مطالب گفته شده در تفاوت پلاستیک با پلیمر نتیجه می گیریم که پلیمر به صورت خالص مصرف می شود و با افزودنی های دیگر پلاستیک تشکیل می شود پس می توان گفت پلاستیک نوعی پلیمر است.