دانستنی‌هایی جالب درباره «فیروزه» – مجله خانواده

به گزارش مجله خانواده، روزنامه خراسان در ادامه نوشت: اجداد ما فیروزه می‌خریدند و می‌تراشند. از عموها و عموزاده‌ها گرفته تا من و اقوامم. نیشابوری‌ها.» مردم برای شرکت در حراج فیروزه و معادن فیروزه به روستا رفت و آمد می‌کنند و این از روستای ما حمایت کرده است. پیشه های «سید محمد حسینی» که در یکی از بازارهای قدیمی مشهد اتاق های فیروزه ای دارند. این اتاقی که میگم اجاره ایه و 2*5 متره مثل همه مغازه های طبقات بالای بازار. جلوی اتاق یک ویترین دو طبقه جمع و جور پر از حلقه های زنانه و مردانه با فیروزه است. یک برجک کوچک فیروزه ای به نام واست نیز در گوشه مقابل ویترین خودنمایی می کند. دو ویترین کوچک روی دو دیوار اتاق تعبیه شده است که فیروزه ای مهمان آن است. دو چرخ فیروزه ای هم در گوشه مغازه است، کنار هر دستگاه، فیروزه تراش نخورده را در آب خیس کرده و تراش می دهند. پسر پشت دستگاه دوم می نشیند و سخت کار می کند. فروشگاه آنقدرها هم گران نیست، اما نیم طبقه های کوچکی هم وجود دارد که برای خم شدن سرتان باید از آن ها بالا بروید و از نردبان فلزی نصب شده روی دیوار بالا بروید. اینجا نیم طبقه محل کار جواد آقا است که پایه حلقه را ایجاد می کند و خود را «زبان شناس» معرفی می کند. طبقه دوم این بازار قدیمی ویترینی چشم نواز است که با فیروزه تزیین شده است، موسیقی که فقط صدای چرخ های فیروزه ای را می توان در آن شنید. اگر می خواهید درباره فیروزه و سرنوشت تراش های فیروزه بیشتر بدانید، شاید برایتان جالب باشد که روایت زیر را بخوانید.

از معدن تا پنجره نمایش

داستان طولانی در مورد سرنوشت فیروزه و معادن به ویترین مغازه ها وجود دارد. حسینی در این باره می گوید: «معمولاً فیروزه را از مزایده های معدن می خریم یا از روستائیانی که 10 تن ضایعات فیروزه را به قیمت ارزان می خرند، سنگ های فیروزه بزرگ را با وسیله ای به نام مداد تراش به قطعات کوچک خرد می کنند. «عجمی» یا «شکوفه» نیازی به بریدن ندارد و آماده بریدن است. فیروزه مرطوب و خشک سمباده می شود، با پوست گوسفند، سفید کننده و صابون صیقل داده می شود و سپس قبل از آماده شدن برای سوار شدن بر رینگ و مدال، چند قدم دیگر شسته می شود. 1 ماه تا 45 روز طول می کشد تا 0.5 تا 1 کیلوگرم فیروزه به یک نگین حکاکی شده تبدیل شود. البته الان همه دنبال فیروزه خوب هستند و به دنبال فیروزه خوب هستند.»

قیمت فیروزه میلیون ها دلار در نوسان است

حسینی معتقد است که قیمت فیروزه با سه عامل کلیدی تعیین می شود و توضیح می دهد: “کامل بودن مهم است. این بدان معناست که فیروزه نباید خراشیده یا کثیف شود. فیروزه هر چه صاف تر باشد بهتر است. عامل سوم وزن و اندازه فیروزه است. این قیمت است. فکر می کنم در مراحل پایانی است. در فیروزه، درخت تفاوت درجه اول با درجات دیگر رگه های آن است. “فیروزه درجه 1 آبی تر و انباشته تر است، اما برای مثال درجه 4 در فیروزه، رگه ها کثیف می شوند، با میلیون ها تفاوت قیمت از فیروزه درجه یک.”

فیروزه مصر و آمریکا و چین هم در بازار است!

شاعر می گوید تو به موها نگاه می کنم و من به موهای مجعد. نسبت فیروزه به شاعر نیز جزئی است و بر اساس تجربه با همین نگاه است. حسینی در پاسخ به این سوال که آیا راهی برای تشخیص فیروزه اصلی توسط افراد عادی وجود دارد، گفت: اگر در بازار نگاهی بیندازید متوجه می شوید که فیروزه های مصری، آمریکایی و چینی نیز وجود دارد، متاسفانه در کشور ما، دامگون و کارمان نیز وجود دارد. فیروزه به نام ناتی فروخته می شود خود ناتی فیروزه سفید کننده هم دارد این فیروزه ها با تغییر فیروزه دوباره تولید می شوند اینها مثل مرواریدهای پرورشی ضعیف هستند در یک پروسه 20 روز تا 1 ماه ذوب می شوند و به صورت فروخته می شوند. فیروزه طبیعی افرادی که سال ها در این کار بوده اند به راحتی می توانند فیروزه اصل و تقلبی را تشخیص دهند، اما عموم مردم “طبیعی طبیعت” هستند، باید فاکتوری با قید “بروتروز” از فروشنده دریافت کنید. به خصوص اگر بخواهید بیش از 1 میلیون تومان استفاده کنید. امروزه انگشترهای مردانه با رکاب عالی و فیروزه درجه یک تا 2 میلیون تومان قیمت دارند. فیروزه مرغوب و درجه یک به طلا چسبانده می شود و آثار درجه دو به بعد از نقره، استیل و برنج است.

برش های فیروزه ای روزانه 1.5 میلیون تومان درآمد دارد

حسین فرخی 24 ساله است و پشت یک چرخ فیروزه ای نزدیک پنجره نشسته است. بالشتک کوچکی زیر دست راستش می گذارد که با چرخ فیروزه تماس دارد و نگین ها را یکی یکی می تراشد. در حین صحبت با یکی از همکاران، او سخت کار می کند و به درخواست من برای چند دقیقه دستگاه را خاموش می کند. او می گوید: شاگرد بازار بودم، اما به مرور کار ماشین اصلاح فیروزه ای را دیدم. من اهل مشهد و مدنی (از معدن فیروزه نیشابل) نیستم. دنبال کار برای یادگیری هنر بودم و متوجه شدم که فیروزه هنر خوبی است. یک سال طول کشید تا تراشیدن فیروزه را یاد بگیرم و از سال 1993 تا زمانی که استاد شدم فیروزه را اصلاح کردم. صادقانه بگویم، این برای کسانی که فقط می خواهند شاگرد شوند خوب نیست. کسانی که وارد این حرفه می شوند باید برای استاد شدن وقت بگذارند. برای کسانی که می خواهند برای خودش کار کنند، نزدیک به 200 میلیون تومان سرمایه می خواهد، اما به نظرم تامین آن آسان نیست. من روزی 8 ساعت اینجا کار می کنم و به طور متوسط ​​روزی 150 فیروزه می تراشم. قیمت هر دستگاه تراش فیروزه از 5000 تا 10000 تومان می باشد. “نکته مهم این است که این یک هنر عالی است. اگر آن را دوست دارید، می توانید نحوه کار با دستگاه خود را در 6 ماه یاد بگیرید.”

زنان و آلمانی ها فیروزه را بیشتر دوست دارند!

زنان در درجه اول مشتری فیروزه تزئینی هستند و انگشترهای فیروزه مردانه 20 درصد بیشتر از زنان می فروشند.» بازار رضا به فیروزه ناسبل معروف است، به همین دلیل این سنگ بیشتر است، من مشتری دارم. مردم شهرها و کشورهای دیگر در افغانستان و عراق به ویژه مشتریان اصلی فیروزه هستند. فیروزه «عجمی» صاف و بدون رگ و «شازیل» راه راه است. در کشور ما کازبینی ها عاشق فیروزه عجمی هستند و از خارج به زبان عربی صحبت می کنند. مردم افغانستان و اندونزی عمدتاً خریدار فیروزه هستند. اروپایی ها، آلمانی ها و ایتالیایی ها نیز فیروزه درجه یک می خواهند، اما ارسال پست ها و سفر به این کشورها بسیار ضعیف است.

کلکسیونرها حلقه های بزرگ را دوست دارند!

دو زن پشت ویترین ایستاده اند و انگشتر فیروزه زنانه را با دقت ورق می زنند. یکی از آنها می خواست یکی از انگشترها را ببیند و قیمت آن را پرسید. انگشتر 800000 تومان و فیروزه حکاکی شده زیبا روی رکاب ظریف جذابیت بیشتری دارد. دو زن چند ثانیه به حلقه ای که در دست دارند نگاه می کنند، کمی مشورت می کنند، سپس آن را به فروشنده برمی گردانند و غرفه بعدی را می بینند. دوباره در اتاق فیروزه ای به بیرون نگاه کنید. در ردیف بالای پنجره سلول یک حلقه مردانه بزرگ با اندازه های غیرعادی با فیروزه ای بزرگ قرار دارد. این چیزها عمدتاً توسط دوستداران حلقه و کلکسیونر خریداری می شود. اینها حرف های حسینی است و پارچه بزرگی را از طبقه همکف بلند می کند و باز می کند. ده ها مهره فیروزه ای اولین چیزی است که دیده می شود. او توضیح می دهد: وی ادامه داد: 95 درصد تسبیح ها از فیروزه فعال استفاده می کنند، این فیروزه ها رنگ ضعیفی دارند و در صورت بازسازی به رنگ آبی فیروزه ای در می آیند، ما معمولا این دانه ها را به صورت کلی به فروش می رسانیم، این دانه ها بر حسب گرمی محاسبه می شوند و قیمت آنها معمولا بین 20 تا 200 هزار فیروزه در هر گرم است. فقط سه ماه طول می کشد تا این مهره ها آماده شوند. ما یک کیلو هستیم، حدود 30 میلیون فیروزه برای مهره ها خرج می کنیم و بعد از چند ماه فقط حدود 8 میلیون فیروزه به پایتخت ما برمی گردد.

«فیلولوژی» یعنی چه؟

این گزارش فقط برای فیروزه بود اما «جباد رجایی» سازنده انگشتر فیروزه هم حرف هایی داشت. او هشت سال است که در کف سلول کار می کند. او از نردبان از محل کار پیاده شد و به چند نمونه از پایه های حلقه آماده شده اشاره کرد و گفت: “بازار به کار ما برای آماده سازی پایه حلقه “Philialization” می گوید. سنگ زنی، حکاکی و آینه کاری از دیگر مراحل تهیه رکاب حلقه است که باید پس از سوهان کاری انجام شود. تهیه یک “فیل” سنگین یک ساعت و نیم طول می کشد. اگر 8 ساعت در روز کار کنید و هر روز کار کنید، ممکن است بتوانید روزانه 400 تا 500 هزار تومان درآمد داشته باشید. اگر بخواهید بشردوستی را در سطح بالا یاد بگیرید 3-4 سال طول می کشد اما بشردوستی عادی را می توان در 1 سال یاد گرفت. حرف من این است که اتحادیه از ما حمایت نمی کند و به ما نقره نمی دهد. صنایع دستی نیز ما را فراموش کرده است. قرار بود 100 میلیون تومان وام بدهند تا کار ما توسعه پیدا کند. من از مرداد سال گذشته تا فروردین امسال دنبال این وام بودم تا اینکه نصف آن را پرداخت کردم، اما بقیه هنوز خبری نیست. 50 میلیون تومان.»

فیروزه خواندن دردی را دوا نمی کند

می گویند هنرمندی، تو هنرمندی!» اما اسم ما تنها هنرمند است.«این سخنان سید محمد حسینی است. او می گوید: «آنها از سال 1988 تا 1991 فیروزه را بیمه کردند. صنایع دستی 70 درصد مبلغ بیمه و 30 درصد را خودشان پرداخت کردند اما با وجود داشتن صنایع دستی و کارت های فنی و حرفه ای این بیمه پس از مدتی به پایان رسید. هر وقت سازمان صنایع دستی بادی به ما می گوید شما هنرمند هستید خبری از بیمه و تسهیلات نیست و به همین دلیل 70 درصد آنها دلال این بازار هستند. یکی دو سال پیش 100 میلیون تومان می شد چهار ویلا فیروزه ای (وزن هر ویلا حدود 110 کیلوگرم) خریداری کرد اما امسال با این مبلغ تنها یک ویلای فیروزه ای در حراج می توان خرید. فیروزه را نقد می خریم و 45 روز کار می کنیم. باید همه چیز را نقدا پرداخت کنید و در دراز مدت به دیگران بفروشید. در واقع ممکن است بتوانیم 20 تا 30 درصد کارمان را به صورت نقدی بفروشیم. نمی گویم کار ما سودآور نیست، اما جزو اولویت های زندگی مردم نیست، بنابراین در مقایسه با مشاغل دیگر به صرفه نیست.

انتهای پیام/