زیر و بم تشریفات دیپلمات‌ها

به گزارش مجله خانواده روزنامه کوراسان وی در ادامه می نویسد: افکار عمومی در چند سال و ماه‌های اخیر بحث‌برانگیز بوده است و شاهد رویدادهای دیپلماتیک مستقیماً مرتبط با مراسم و مسائل مربوط به پروتکل در فضای مجازی بوده است.» الی برگری «و مخالفان پاکستانی‌ها. نکات زیادی مانند شورش ژاپن در این نشست وجود داشت. با پارت، و ظاهر وزیر امور خارجه در عکسی از یک یادگاری ایستاده است. این اتفاقات در گذشته کم و بیش رخ داده است، اما به دلیل کمبود فضای مجازی و سرعت انتقال اطلاعات کمتر به چشم می خورد. برای بررسی این موضوع جذاب به سراغ یکی از شکستگی های میدانی رفتیم و از او در مورد جزییات آیین دیپلماتیک و خاطراتی از اتفاقات گذشته و اخیر شنیدیم. کوروش مجیدی که در حال حاضر بازنشسته است و زمان زیادی را به تدریس می گذراند، 33 سال سابقه کار در تشریفات وزارت امور خارجه و سمت های مختلفی را در کارنامه خود دارد. از دانشگاه امور خارجه در رشته روابط بین الملل فارغ التحصیل شد و در تشریفات دیپلماتیک صاحب نظر شد. اغراق نیست اگر بگوییم او یکی از معدود افرادی است که امروزه در حوزه آیینی فعالیت می کند. سخنان او را با هم می خوانیم:

رویه دیپلماتیک چیست؟

یکی از اعضای بازنشسته وزارت امور خارجه گفت: «در یک مفهوم کلی، روندهای دیپلماتیک عموماً در محیط‌های دیپلماتیک و رسمی دولتی، مانند جلسات، بحث‌ها بین مقامات ارشد، نحوه برگزاری مهمانی‌ها ترتیب داده می‌شوند.» من این کار را کردم. دولت و وزارت امور خارجه در سفارت ژاپن درگیر هستند و در کارهای دیپلماتیک مانند ارائه مدارک تحصیلی، اولویت های سفیر و حمایت دیپلماتیک مشغول هستند. افرادی که آداب معاشرت را رعایت می کنند، نه تنها به مخاطب، مهمان و دیگران احترام می گذارند، بلکه به کرامت و فردیت نیز احترام می گذارند و آرامش خود را نشان می دهند».

روزی که آلمانی ها از تیم آیینی ایران تشکر کردند

کوروش مجیدی با اشاره به تاثیر رویه های دیپلماتیک در نشست های مهم، گفت: این مراسم در نتایج نهایی اجلاس ها و مذاکرات نیز موثر است. به عنوان مثال، در جریان یک جنبش غیرمتعهدها در آفریقای جنوبی، شرکت کنندگان از مشکلات عدیده اضطراب و سردرگمی در این اجلاس ناراضی بودند و مسئولان مراسم اختتامیه رسما اعلام کردند: کشور میزبان، آفریقای جنوبی، یا بد بود یا قرار بود برای اولین بار میزبان بخشی از اجلاس امنیتی مونیخ، معتبرترین اجلاس تهران در جهان باشد. برگزارکنندگان اجلاس نسبت به این رویداد در تهران تردید داشتند و نگران بودند، اما این نشست در حد معقولی خوب بود و با رعایت همه رویه هایی که در پایان اجلاس مونیخ ذکر شد، “تهران هر بار می پذیرد. درخواست می کند و ما بسیار خوشحال هستیم. “

خط قرمز برای غذا و نوشیدنی

مجیدی گفت: در بخش مواد غذایی تاکید می کنیم که گوشت خوک و شامی که از اسانس و سس های مخصوص تهیه شده از گوشت خوک تهیه می شود در ناهار و ضیافت شام سرو نشود. گوشتی که در ذبح اسلامی پخته نشده باشد نیز خط قرمز است. در نتیجه سفره ناهارخوری ما محدود به گوشت ذبح اسلامی یا غذاهای دریایی و سبزیجات می شود. از طرف دیگر نوشیدنی ها محدود است و نباید الکل را روی میز بگذارید. مثلاً وقتی حاتمی در زمان ژاک شیراک به فرانسه سفر کرد، یادم می‌آید یکی از مهم‌ترین دعواها با تیم تشریفاتی در کاخ الیزه، نوشیدن زیاد مشروب در هنگام ناهار بود. این یک عادت است، اما در نهایت تا زمانی که وجود داشتند پذیرفته شد. رئیس جمهور ایران نباید مشروب بخورد. مثال دیگر این است که دیپلمات های ما حق ندارند در هنگام صرف غذا به طرف دیگری لیوان پرتاب کنند.

برنامه مهمان خارجی شامل رقص محلی با چوب بود

دیپلمات های کهنه کار نیز خاطرات جالبی از آغاز رقص محلی در عرصه دیپلماسی دارند. “در برخی از کشورها جالب است بدانید که اجرای رقص محلی نیز یک آیین دیپلماتیک است. اینطور نیست. زمانی که ما وزیر امور خارجه بودیم، ما را به مراسمی در آفریقای جنوبی دعوت می کردند. به یاد دارم که وزیر امور خارجه ایران از وی درخواست کرد. در کنار نلسون ماندلا رئیس جمهور آفریقای جنوبی منصوب شد که به دلیل عدم رقابت عادلانه دشوار بود، اما ما او را ساختیم. توانستیم مذاکره کنیم تا آنها را در کنار آنها قرار دهیم. یک رقص محلی آفریقای جنوبی در اواسط مراسم برگزار شد. و ناگهان خود ماندلا بلند شد و بین رقصنده ها رفت و آمد کرد و وضعیت وزیر آن زمان عالی بود! «البته مراسم چند سال پیش شامل یک رقص محلی ترسناک با چوب بود که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. و توسط خارجی ها موثر است».

یک پروتکل برای پوشش تیم آیینی وجود دارد

یکی از مقامات سابق وزارت امور خارجه که یکی از جالب‌ترین پروتکل‌های ایران است، می‌گوید: «ایران پروتکل‌هایی نیز دارد که سایر کشورها باید طبق قوانین و عرف ملی از آن پیروی کنند. پرچم، غذا، لباس، قرار دادن میز، سطح افراد حاضر در اتاق مذاکره و غیره. مثلاً لباس دیپلمات مرد در ایران باید کفش تیره با کت و شلوار، جوراب تیره و پیراهن روشن با یقه 3 سانتی متر باشد. دیپلمات های ایرانی باید ساعت، جوراب، کفش، پیراهن و کت و شلوار را با هم ست کنند. استفاده از پاپیون و کراوات نیز ممنوع است. خانم‌ها همچنین باید کت و روسری تیره در کیف تیره همرنگ بپوشند، لباس‌هایی با کفش‌های تیره روی پاشنه کوتاه و نه چادر.

وزیر آلمانی کتک زدن را دوست داشت

پروتکل ایران برای ناهار یا شام چیست؟ این عضو تیم آیینی گفت: در ضیافت های ایرانی همیشه غذای ایرانی سرو می شود، غذای غربی وجود ندارد، چون غذاهای ایرانی همیشه مورد توجه مهمانان است، مثلاً کباب ایرانی بسیار معروف است، او در آن زمان وزیر خارجه آلمان بود و الان در این است. یادم هست رئیس جمهور اشتاین مایر به ایران آمد، در ابتدای وقتش پشت میز ناهار گفت: برای من کباب ایرانی بیاور. سفره ناهار ایران دارای انواع کباب مانند کوبیده، کباب مرغ و کباب برگ و همچنین خورش هایی مانند فسنجان، نان نان سبزی و قیمه بادمجان است. دسرها از رشته زرد، فرنی و بستنی سنتی ایرانی استفاده می کنند و ضیافت ها انواع سوپ دارند. اساساً وزارت امور خارجه در آشپزی مهارت دارد. “در ضیافت بخیل نباشید، کمبود غذا خوب نیست، بنابراین حدود 20 درصد بیشتر از تعداد مهمانان غذا پخته می شود.”

خطوط بر اساس سطح شخصیت ها مرتب شده اند!

مجیدی درباره حواشی موضع امیر عبداللهیان در نشست بغداد گفت: «آنجا هم اشتباه بود، وزیر امور خارجه نباید این کار را می کرد. بعدا بهش گفتم در چنین جلساتی هنگام عکس گرفتن از سوغات، خطوط با توجه به سطح شخصیت ردیف می شوند. ردیف اول روسای جمهور و پادشاهان، ردیف دوم نخست وزیران، ردیف سوم وزیران خارجه، آخرین ردیف نمایندگان ویژه یا معاونان وزیران. در هر خط، آنها بر اساس حروف الفبا هستند. امیرعبداللهیان اگر جای مناسب را پیدا نکردی نباید به بهانه عکس یادگاری می گرفتی اما می آید جایش را گیج می کند خوب نیست و پیام بسیار بدی در دنیا دارد. هر کاری هم انجام شود، نتیجه خوبی برای کشور و وزیر خارجه ندارد.»

احمدی نژاد را مجبور کردیم در یک جلسه رسمی کت نپوشد

از «کوروش مجیدی» سیاستمداری که تقریباً قوانین آیینی را رعایت می کرد، بپرسید. او پاسخ می دهد: مقام معظم رهبری چه در مقام ریاست جمهوری و چه در مقام رهبری از شخصیت هایی که دیده ام و یا با آنها کار کرده ام، التزام جدی به رعایت اصول دیپلماتیک دارند، بعد از ایشان آقای حاتمی فرمودند، رعایت دقیق اصول و اشکال دیپلماتیک حتی با انگشتر و ساعتش مواظب لباس و لباس و کفشش بود ولی آقای احمدی نژاد دوره اولش بود من اصلا رعایت نکردم و به هزار دلیل و تحلیل متقاعدش کردیم که بپوشه. ژاکت کمتر البته در مرحله دوم اصلاح کرد و رعایت کرد: «در وزیر امور خارجه آقایان دکتر ولایتی، دکتر کرج و دکتر صالح هم بازداشت شدند و اصول تشریفات را به دقت رعایت کردند».

فرانسه، ژاپن، برزیل و… توجه بیشتری به قوانین دیپلماتیک دارند

وی درباره کشوری که بیشتر به تشریفات اهمیت می دهد، گفت: کشوری که سلطنت دارد شکل قوی دارد، مانند انگلیس که در این زمینه بسیار قوی است. در اروپا، فرانسه مورد احترام است و روس ها در انجام مراسم خود بسیار سختگیر هستند. در آسیا ژاپن، چین و مالزی خوب هستند. در آفریقا، آفریقای جنوبی و آمریکای لاتین، برزیل رویه های قوی دارد و ترکیه در کشورهای همسایه برتر است. من به آمریکای شمالی نرفتم، اما در کل بهتر از حدود 70 کشوری است که از نزدیک دیده‌ام.»

ظریف به اقدامات دیوید کامرون در پشت کفش پاسخ داد

سوالی که گاهی پشت سر گذاشته می شود این است که دیپلمات ها چگونه می نشینند. سیروس مجیدی می گوید: «این به طور کلی حد است. اساسا نحوه نشستن روی صندلی بستگی به این دارد که دسته داشته باشید یا نه. به عنوان مثال، اگر صندلی دارای دسته است، گرفتن دسته های صندلی نشانه استرس است. یا اگر پاهای بلندی دارید، باید آنها را تا کنید و در یک طرف قرار دهید. در عمل دیپلماتیک، مقامات ارشد باید دست خود را برای دست دادن بالا ببرند و مقامات پایین تر نباید سریعتر از مقامات ارشد دست بدهند. وقتی روی صندلی می نشینید، به صندلی تکیه نکنید یا پای خود را روی پای دیگر قرار ندهید به طوری که کف پا به سمت شما باشد. این توهین است. دیدار آقای روحانی با دیوید کامرون نخست وزیر وقت در مجمع عمومی سازمان ملل را به یاد دارم. در اواسط جلسه کامرون پای خود را طوری روی پای دیگر گذاشت که کف پایش رو به روحانی باشد. نمی‌دانم رئیس‌جمهور متوجه این موضوع شده است یا نه، اما به دلیل عبایی که پوشیده بودم نتوانستم واکنش مناسبی نشان دهم. اما آقای ظریف پایش را طوری قرار داد که کف پایش رو به کامرون باشد، این حرکت جالبی بود».

پروتکل دیپلماتیک برای استفاده از پرچم چیست؟

از او درباره پرچم گذاری این جلسات می پرسیم. اخیراً هم توجه کرده است. او پاسخ می دهد: «مسئله پرچم، موضوع بسیار مهمی در حوزه مناسک است. حتی استفاده از پرچم های کوچک و بزرگ نیز متفاوت است. به عنوان مثال، کارمندان دولت را بالاتر از وزیر امور خارجه نشان ندهید. اگر سیستم ما را برای مسئولان دیگر پرچم می زنند، دلیل نمی شود که درست باشد. البته در کشور ما رئیس ارتش در سطح ریاست جمهوری تقریباً بی نظیر است و می توانند پرچم هم به اهتزاز درآورند، اما در اکثر نقاط دنیا رئیس مجلس یا رئیس قوه قضائیه نیست. یک پروتکل خاص است و نیازی به پرچم نیست. مثلا با رئیس سابق شورای اسلامی به روسیه رفتیم. در آنجا، تیم تشریفاتی دومای رئیس روسیه از انداختن فرش قرمز خودداری کرد و ما اصرار داشتیم که برنامه استقبال نسبتاً رسمی برگزار شود. همچنین به یاد دارم که در دیدار آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و رئیس جمهور ایالات متحده، تعداد پرچم های آلمان یک عدد کمتر از پرچم های ایالات متحده بود و جنجال زیادی در رسانه های آلمان ایجاد کرد. در سنت جهانی، پرچم به صورت افقی برافراشته می شود و اگر کنفرانس بین بالا و پایین باشد، فقط پرچم ملی برافراشته می شود. زمانی که وی با وزیر امور خارجه به اجلاس مونیخ رفت، گفت که برای مذاکرات دوجانبه باید با مبلمان راحتی کنار اجلاس بنشیند. “من گفتم برای جلسات رسمی مناسب نیست، بهتر است یک مکان آماده داشته باشید و اگر می خواهید غیررسمی مذاکره کنید، اشکالی ندارد، اما مذاکرات رسمی اینجا نیست، بنابراین بالا بردن پرچم رسمی است. این نشان دهنده مذاکرات است.”

مأموران تشریفات در سفر باقری مقصر ضد پرچم کشورمان بودند

او در هنگام بازدید وزیر امور خارجه در سر میز گفت: “معمولاً هر هیئت اعزامی یک افسر تشریفاتی به همراه کارکنان سفارت دارد. فکر می کنم این مشکل اصلی آنها است.” پاکستان. در عین حال، نیازی به پرچم نبود. چون همانطور که گفتم وزیر امور خارجه نیاز به پرچم دارد. مگر اینکه به عنوان فرستاده ویژه ایران در حال مذاکره باشد. البته بعد از تشریفات و سفارت، خود باقری و دستیارانش باید مراقب بودند که پرچم زیر و رو نشود.»

انتهای پیام/