آشنایی با اصول حسابرسی از سیر تا پیاز
اصول حسابرسی در بر گیرنده اصولی است که به وسیله آن حسابرسان اطلاعات مالی یک شرکت را مورد بررسی و بازرسی قرار می دهند. شرکت های بزرگ مالی برای اینکه بتوانند اشراف کاملی درباره مسائل مالی خود داشته باشند، به افرادی نیاز دارند که بتوانند هر گونه اشتباه و یا مشکل را از حساب های مالی آنها بزدایند. به این افراد حسابرس می گویند.
حسابرسان چگونه این صورت های مالی را مورد بررسی قرار می دهند؟ حسابرسان چه کسانی هستند و منظور از اصول رسیدگی به حساب چیست؟ ما قصد داریم به این سوالات در این مقاله پاسخ دهیم. با ما همراه شوید.
تاریخچه حسابرسی
علم حسابرسی و بررسی اصول حسابرسی دارای سابقه طولانی ای است که نمی توان زمان دقیقی را برای شروع آن بیان کرد. اما در بسیاری از منابع، گفته شده، اولین باری که فردی به عنوان حسابرس در نظر گرفته شد، فردی اسپانیایی بود که در سال 1492 مسئول حسابرسی دارایی کریستف کلمب بود. این مامور اسپانیایی وظیفه داشت تا بر حساب های مالی کلمب یعنی طلاها و ادویه های جمع آوری شده نظارت کند.
مورد بعدی مربوط به دولت انگلیس است که علم حسابرسی را در سال 1862 به رسمیت شناخت؛ و سرمایه داران انگلیسی در اواخر قرن نوزدهم در سفرهایی که به ایالات متحد داشتند از این حسابرس ها استفاده کردند. اما تاریخ حسابرسی در ایران به دهه اول سال 1300 برمی گردد که بانک ملی 12 نفر را جهت کسب علم حسابداری و حسابرسی به انگلستان اعزام کرد. همچنین نخستین قانونی که به حسابرسی اشاره دارد قانون تجارت سال 1311 است.
نقش حسابرسی در اقتصاد
وظیفه حسابرسان این است که با بررسی و رسیدگی به سوابق مالی یک شرکت و یا نهاد یا موسسه های مختلف، درباره ی صحت و درستی سوابق مالی آنها اظهار نظر کنند. این کار باعث اعتباردهی به شرکت مورد حسابرسی و سازمان می شود. این امر از اهمیت بالایی در اقتصاد کشور برخوردار است. زیرا این فعالیت باعث ایجاد اشراف کامل بر تمام فعالیت های مالی کشور می شود و تحریفات و تقلبات موجود در اقتصاد را به حداقل می رساند. پس به نوعی باعث می شود که اقتصاد کشور مشخص و عاری از اشتباه باشد. همچنین از احتمال بروز اختلاس و عدم همخوانی مالی در سوابق سازمان ها، جلوگیری شود.
حسابرسی چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم به اصول و انواع حسابرسی بپردازیم، لازم است مفهوم کلی حسابرسی را مورد مطالعه قرار دهیم. علم حسابرسی علمی که در آن فردی منتخب از شرکت های حسابداری موظف می شود تا با بازرسی جستجوگرایانه در اسناد حسابداری یک شرکت، نهاد، موسسه و …صحت و درستی اطلاعات را تایید کرده و شواهد مالی آن نهاد را ارزیابی نماید.
هدف از این ارزیابی تایید یا رد شدن اطلاعات و گزارش های مالی یک شرکت است. به عبارت دیگر در علم حسابرسی، حسابرس با بررسی کردن شواهد و اطلاعات مالی قصد دارد تا استاندارد بودن فرایند تهیه این اسناد را تایید یا رد کند. علم حسابرسی شباهت بسیار زیادی با حسابداری دارد و همین امر باعث می شود که بسیاری از افراد این دو را با هم یکی بدانند. اما اینطور نیست و این دو موضوع، با یکدیگر متفاوت هستند و نباید آنها را یکسان دانست.
انواع خدمات شرکت حسابرسی
موسسات حسابرسی تمام تلاش خود را به کار میگیرند تا تناقضهای موجود در صورتهای مالی را پیدا کنند و برای رفع این مشکلات راه کارهای مناسب ارائه دهند. در زیر انواع خدمات شرکت حسابرسی برای شما لیست شده است.
1- خدمات مشاوره صورتهای مالی در شرکت حسابرسی:
شرکت حسابرسی میتواند با ارائه خدمات مشاوره در زمینه امور مالی به شما کمک کند. مشاوره دادن در مورد صورتهای مالی (مانند تراز نامهها، صورتهای سود و زیان شرکت، صورت وجوه نقد و ..) از خدمات حسابرسی و بازرسی محسوب میشود. برای کسب اطمینان از درست بودن اطلاعات درج شده در صورتهای مالی، حسابرسی انجام میشود.
2- بررسی صورتهای مالی در شرکت حسابرسی:
بررسی صورتهای مالی باید کاملا منطبق با اصول حسابرسی باشد. شرکت حسابرسی با معرفی افراد کار بلد و ماهر در زمینه حسابرسی، امورات مالی شرکتها را بررسی میکند. خدمات شرکت حسابرسی کمک بسیار زیادی به رفع نقصها و ایرادات مالی هر شرکتی میکند.
3- مشاوره حسابرسی مالیاتی در شرکت حسابرسی:
حتما شما هم میدانید که محاسبه مالیات و پرداخت آن از مسائل بسیار مهم و حیاتی برای هر شرکتی است. وجوه نقدی که به عنوان مالیات در هر شرکتی پرداخت میشود، باید دارای اسناد و مدارک کافی باشد. در یک شرکت حسابرسی، خدمات مشاوره حسابرسی مالیاتی نیز ارائه میشود که یکی از مهمترین خدمات ارائه شده در این شرکتها میباشد.
شرکت حسابرسی و یا حسابرس باید بداند که کسب و کار مربوطه چه مالیاتی را باید پرداخت کند تا جهت پرداخت مالیات به آنها مشاوره درست ارائه دهد. با حسابرسی مالیاتی میتوانید از عواقب عدم و یا دیرکرد پرداخت مالیات در امان باشید. در حسابرسی مالیاتی اسناد زیر مورد بررسی قرار میگیرند:
گزارشهای سه ماهه یا فصلی:
این گزارشات به صورت فصلی یا همان سه ماه تهیه میشوند و در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار میگیرند.
اظهارنامههای مالیاتی:
اظهارنامههای مالیاتی در پایان هر سال مالی تنظیم میشوند و در صورت تایید اظهارنامهها توسط ممیزیهای مالیاتی، مالیات شرکت بر اساس همین اظهارنامه تعیین میشود. در صورت عدم تایید اظهارنامه مالیاتی توسط ممیزیهای مالیاتی، ممیزین خود سندهای مالی شرکت مورد نظر را بررسی و مقدار مالیات را تعیین میکنند.
بررسی اسناد مربوط به مالیات بر ارزش افزوده:
مالیات غیر مستقیمی است که خریدار در زمان خرید کالا پرداخت میکند و فروشنده نیز موظف است تا مالیات دریافتی را به دولت پرداخت کند.
4- ارائه گزارش در شرکت حسابرسی:
برای دریافت وام و تسهیلات نیاز به گزارشات حسابرسی دارید، تنها در صورت تایید نتیجههای حسابرسی توسط بانک و یا سازمان مربوطه است که شما میتوانید برای دریافت وام و تسهیلات اقدام فرمایید.
5- حسابرسی عملیاتی در شرکت حسابرسی:
شاید بتوان حسابرسی عملیاتی را مهمترین خدمت ارائه شده، در شرکت حسابرسی معرفی کرد. در این نوع از حسابرسی، فعالیتهای مالی هر شرکت از نظر اقتصادی بررسی میشود. مدیران شرکتها میتوانند با استناد بر نتایج حسابرسی عملیاتی، برنامههای خود را در راستای عملکرد بهتر تدوین کنند. بهطور کلی میتوان گفت: خروجیهای حسابرسی عملیاتی نقش بسیار موثری در تصمیم مدیران شرکتها دارد.
اکنون که با اهمیت حسابرسی عملیاتی تا حدودی آشنا شدید، بهتر است حسابرسی عملیاتی شرکت خود را به یک حسابرس توانا و یا یک شرکت حسابرسی معتبر در این حوزه بسپارید تا تصمیمات مدیریتی شما به بهترین شکل ممکن جهت داده شود.
اهداف حسابرس چیست؟
هدف یک حسابرس از بررسی اطلاعات مالی یک شرکت، عبارت است از تهیه یک برنامه به منظور امور حسابرسی و جهت ایجاد هماهنگی در انجام حسابرسی و همچنین اطمینان از انجام کلیه عملیات حسابرسی می باشد. برنامه حسابرسی می تواند در هر موردی مانند رسیدگی به بدهکاران دارایی های ثابت و نظایر آن به صورت استاندارد برای موسسات مشابه تنظیم شود.
نحوه انجام عملیات حسابرسی
حسابرس از راه کسب آگاهی از سیستم کنترل داخلی، بازرسی مدارک، مشاهده دارایی ها، پرسش از منابع داخلی و خارجی و اجرای سایر روش های رسیدگی، شواهد و دلایل لازم را برای تعیین مطلوبیت و یا عدم مطلوبیت صورت های مالی جمع آوری می کنند. علاوه بر آن، حدود رسیدگی در هر حسابرسی می بایست مشخص باشد تا مسئولیت حسابرسان محدود به میزان رسیدگی انجام شده توسط آنها باشند مانند: دوره رسیدگی، واحد مورد رسیدگی و اطلاعات مالی مورد رسیدگی.