مجله خانواده/گیلان چادرشب بافی در روستای جهانی قاسم آباد، قلعه بندبن، گنبد پیرمحله، بقعه امیربنده در کلاچای، عمارت بلدیه و خانه رئیسیان و چشمه اسرارآمیز دمکش، برخی از جاذبه های شهرستان رودسر است.
روستای قاسم آباد شهرستان رودسر و چادرشب بافی اش چندسالی می شود که در جهان پرآوازه شده است. این شهرستان از دو بخش ساحلی و کوهستانی تشکیل شده است. قلعه گردن، قلعه بندبن، برج اُمام، گنبد پیرمحله، بقعه امیربنده در کلاچای، عمارت بلدیه و خانه رئیسیان از جمله بناهای تاریخی این شهرستان است.
شهرستان رودسر یا با نام قدیم آن «هوسم»، روزگاری مرکز حکمرانی خاندان آل زیار بود. شهر رودسر، مرکز این شهرستان، در ساحل دریا قرار گرفته و بلندترین قله گیلان یعنی سماموس، در ارتفاعات این شهرستان قرار دارد و در جلگه اوشیان، چشمه اسرار آمیز دمکش را داریم که راز سربه مهری دارد.
این روزها اگر به رودسر بروید، در ساحل دریا پره های صیادی را خواهید دید که در آخرین ماه اجازه دارند تورهای خود را برای صید ماهی سفید و دیگر ماهیان دریای کاسپین به دریا بیندازند. اگر قصد خرید ماهی دارید، فرصت را از دست ندهید و از صیادانی که پره های خود را بالا می آورند، ماهی تازه بخرید.
عمارت بلدیه رودسر
عمارت بلدیه رودسر، با برج ساعت معروف آن، نماد تحول معماری در شرق گیلان است. اگرچه ساختمان تاریخی شهرداری رودسر، به اندازه عمارت بلدیه رشت بر سر زبان ها نیست، ولی مردم رودسر نیز با برج ساعت آن خاطره دارند. عمارت بلدیه رودسر، به شماره ۱۰۷۸۵ در بهمن ماه ۱۳۸۲ در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شده است.
ساختمان تاریخی بلدیه شهر رودسر، در دوره پهلوی اول ساخته شده و در ضلع غربی مجموعه میدان شهرداری رودسر قرار دارد. این بنای دو طبقه، در دیواره شمال شرقی تزئینات ویژه ای دارد. همچنین راه پله وسیعی دارد که از طبقه اول از دو سو باز شده و به طبقه دوم می رسد. در وسط بنا برجی هست که در انتهای آن ساعت برج نصب شده و از فاصله دور در شهر قابل رویت است.
چادرشب بافی در روستای جهانی قاسم آباد
«چاشو» یا چادر شب، یکی از پارچه های سنتی گیلان است که هنوز هم به شیوه سنتی با دستگاهی بنام «پاچال» تولید می شود. روستای «قاسم آباد علیا و سفلی»، مهمترین مرکز تولید کننده پارچه چادرشب هستند. نحوه بافت پارچه چادرشب، در بهمن ماه سال ۱۳۹۸ در میراث جهانی ثبت شد و حالا قاسم آباد یکی از روستاهای هدف گردشگری مطرح در دنیاست.
در بیشتر خانه های روستای یادشده، یک دستگاه پاچال قرار دارد و زنان و دختران روستا، این پارچه را در خانه می بافند. علاوه بر این، در روستای قاسم آباد سفلی، یک کارگاه چادرشب بافی موسوم به «خانه خلاقیت» قرار دارد و می توانید از نزدیک مراحل تولید چاشو را ببینید.
در قاسم آباد، مغازه هایی هم است که عرضه کننده محصولات تولید شده با استفاده از پارچه چادر شب است. در سال های اخیر هنرمندان چادرشب باف، با کاربردی کردن این پارچه سنتی، وسایلی همچون؛ کیف، کوسن، جامدادی، روتختی و… تهیه می کنند.
موزه مردم شناسی قاسم آباد
«موزه مردم شناسی» روستای قاسم آباد سفلی، از دیگر جاذبه های رودسر است. این موزه در ملک شخصی و به همت قاسم اصلانی قاسم آبادیان، ایجاد شده است. در این موزه انواع وسایل و لوازم زندگی و کشاورزی و… قاسم آباد قدیم را خواهید دید. همچنین، چادرشب هایی به قدمت ۱۰۰سال که با نخ های ابریشمی بافته شده، مشاهده می شود.
از جاذبه های این موزه، عکس های «هانری کرتبه برسون»، عکاس مستند فرانسوی از قاسم آباد قدیم است که حدود ۷۰سال پیش به روستا آمده و از زندگی، آداب و رسوم، و حتی عروسی سنتی قاسم آباد عکس برداری کرده است.
قلعه بندبن
قله گردن، قلعه بندبن و میل تاریخی امام، از بناهای تاریخی در کوه های شهرستان رودسر است. متاسفانه بنای اصلی قلعه بندبن تخریب شده و تنها برج آن باقی مانده است. این قلعه مربوط به دوره پیش از ایلخانی بوده است. برج دیدبانی بندبن در شهریور ماه ۱۳۸۲ و به شماره ۹۹۲۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
گنبد پیرمحله، یکی از عجایب هفتگانه گیلان
دهه ۴۰ که منوچهر ستوده مامور شناسایی و معرفی بناهای تاریخی کرانه دریای کاسپین شد، با دیدن گنبدآجری در یکی از روستاهای شهرستان رودسر، آن را یکی از عجایب هفتگانه گیلان توصیف کرد.
این بنا، در جنوب شرقی شهر رودسر و در روستای «پیرمحله» قرار دارد و احتمالا نام روستا برگرفته از همین بنای آجری است. گنبد پیرمحله در دی ماه ۱۳۵۶ و به شماره ۱۵۴۲ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
فرم و پلان این بقعه جالب توجه است. یک ایوان کوچک ورودی با ۲ اتاق کوچک در طرفین دارد که از اتاقک سمت راستی ۱۸ پله به سمت بام می رود و یک گنبد هشت ضلعی دارد؛ بنا سردابی هم دارد که دهانه آن مسدود شده ولی هیچ قبری در آن نیست و کسی نمی داند این گنبد به چه دلیل ساخته شده است.
گنبد این بقعه دو پوش است که قسمتی از پوش اول ریخته، ولی پوش خارجی کاملا سالم و دارای ارتفاعی در حدود ۶ متر می باشد. طرح گنبد و فرم بنا با بِقاع قبل از صفویه قابل مقایسه است.
چشمه دمکش و را سربه مهرش
در روستای فکجور واقع در دهستان اوشیان رودسر، چشمه ای اسرار آمیز قرار دارد که به آن «چشمه دمکش» می گویند. این چشمه از گودال پای یک تنه افرای تنومند می جوشد. آب چشمه خواص درمانی داشته و نزد اهالی مقدس است.
«چشمه دمکش»، یکی از پدیده های طبیعی گیلان است که بدون زمان بندی مشخصی آب آن خشک شده و دوباره از تنه درخت می جوشد. به همین دلیل به آن دمکش می گویند. تاکنون کسی رمز و رازش را در نیافته و نمی توان گفت دقیقا چه زمانی آب می جوشد و چه زمانی خشک می شود. فقط هر زمان که نسیم خنکی از پای درخت افرایی که گودال چشمه زیر آن است، می وزد، آب از دل گودال می جوشد و بعد از مدتی که زمان بندی آن مشخص نیست، دوباره خشک می شود.
بقعه امیر بنده و معماری بناهای مذهبی شرق گیلان
در حوالی دهستان «بی بالان» و پس از مسجد روستای «خاناپشتان»، یک بنای میراثی قرار دارد که نمایانگر سبک معماری زیارتگاه های شرق گیلان است.
بقعه امیر بنده، بنایی چوبی، سفال پوش و ۴ ایوانه است که دورتادور ایوان با ستون های چوبی تراش خورده و کنده کاری شده تزئین شده است. درهای بقعه و ضریح نیز چوبی است. ستون های تراش خورده این بقعه کنده کاری های متفاوتی دارد. بر روی سر ستون یکی از ستون ها نام بانی نجار «آستانه مبارکه استاد ابراهیم ولد، استاد عباس علی نجار» قید شده و از تاریخ درج شده یعنی «سنه ۱۳۲۷» می توان فهمید بنای بقعه امیربنده، اواخردوره قاجار ساخته شده است.
این بقعه مدفن «امیر احمد و امیر حیدر» است که احتمالا متعلق به خاندان کیائی (فرمانروایان محلی شرق گیلان) بوده است. ساختمان بقعه در آبان ماه ۱۳۸۲ و به شماره ۱۰۵۸۸ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
انتهای پیام