در روزگاری که شاخهای مجازی در فضای اینستاگرام با هر نوع ظاهر و رفتاری ناهنجار سبک زندگی و فرهنگ مردم را هدف گرفتهاند و کسب درآمد میکنند حالا پا را فراتر نهاده و قدم بر صحنه تئاتر گذاشتهاند.
به گزارش مجله خانواده، روزنامه قدس در سرمقاله شماره امروز خود نوشت: چند روزی است که تئاتر «آدمخوارها» به نویسندگی و کارگردانی رضا حماطی با حضور بلاگرها یا به زبان خودمانیتر شاخهای اینستاگرامی در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه رفته است. حضور بلاگرهای اینستاگرامی در نمایشنامهخوانی «آدمخوارها» داد خیلیها را درآورده است. اعتراضها نه مشخصاً در مورد حضور بلاگرها در یک صحنه نمایشی است بلکه عمده نقدها نسبت به وضعیت امروز هنرهای نمایشی بود و هشدار نسبت به آنچه در حال رخ دادن است.
زمانی در تئاتر ایران، کارگردانهایی مثل بهرام بیضایی، علی رفیعی، قطبالدین صادقی و… نمایش اجرا میکردند و بازیگرانی مانند عزتالله انتظامی، علی نصیریان، مهین اسکویی، توران مهرزاد، آتیلا پسیانی، مهتاب نصیرپور و… روی صحنه میرفتند که شاکله بازیگری سینمای ایران هم از همین تئاتر شکل گرفت. متأسفانه در سالهای اخیر تصمیمهای دولت مبنی بر کاهش تصدیگریاش در عرصه فرهنگ، حضور روزافزون سرمایهگذاران را در زمینه هنر و فرهنگ فراهم کرده است.
تئاتر کشور این روزها به دلایل بسیاری با معضل کمبود مخاطب دست و پنجه نرم میکند و همین مسئله سبب شده برخی کارگردانها برای دیده شدن اثر خود و پر کردن سالنهای نمایش به ترفندهایی برای جذب مخاطب متوسل شوند که یکی از آنها حضور بلاگرهاست.
سیطره فضای مجازی بر همه ابعاد زندگی انسان امروز موجب شده بلاگرها به عنوان بخشی از افرادی که توسط همین فضا خلق و دیده شدند خودی نشان دهند که صحنه تئاتر هم از این حضور نامیمون بینصیب نماند. این میدانداری نچسب در حالی رخ میدهد که بسیاری از بازیگران به خصوص هنرمندان توانمند عرصه تئاتر کشور یا خانهنشین هستند و در انتظار پیشنهادی برای کار تا بتوانند از این طریق ارتزاق کنند و یا در یکی دو سال گذشته مجبور به مهاجرت اجباری شدهاند.
از طرفی اقتصاد نابسامان و وضعیت بد معیشت مردم در حوزه فرهنگ و هنر دو اتفاق را رقم زده است؛ نخست اینکه محتوای سبد فرهنگی در مقایسه با گذشته خالیتر شده و خرید کتاب، رفتن به سینما، تئاتر و گردشهای فرهنگی خانوادگی از این نوع از اولویتهای اولیه سبد معیشتی حذف شده است. اتفاق دوم این است که اگر خانوادهای در همین شرایط نابسامان بخواهد حرکتی فرهنگی انجام دهد کمتر برای رفتن به تئاتر و تماشای یک نمایش عمیق هزینه صرف میکند و اگر هم تئاتری را برگزیند به تماشای آثاری میرود که بتواند برای لحظاتی هم که شده آنها را از غم زندگی در شرایط سخت اقتصادی جدا کند تا در اتمسفری شادابتر دغدغههای روزمرهاش را به باد فراموشی بسپرد و اینجاست که سمت و سوی اجتماعی در خلأ آدم حسابیها به سمت بلاگرها میرود.
اما اتفاقی که برای تئاتر رخ داده، آه از نهاد خاک صحنه خوردهها بلند کرده است. اهالی تئاتر و هنر در خصوص حضور بلاگرها واکنشهای زیادی نشان دادند که از میان آنها واکنش شبنم مقدمی جای تأمل دارد. این بازیگر نوک پیکان انتقادش را به سمت مسئولان نشانه رفته و نوشته است: «چطور توی چشم این همه جوان بااستعداد و قابل، که به خون دل و هزار هزینه درس خواندهاند، دوره و کلاس گذراندهاند و هزار امید در دل پروراندهاند نگاه میکنید، در را به رویشان میبندید، به ریششان میخندید و بعد این کارها را با این آدمها روی صحنه میفرستید؟ توضیحتان چیست؟ مسئولش کیست؟ یک نفر این افتضاح را گردن بگیرد».
در فضای آشفته این روزهای تئاتر نمیتوان امیدی به درمانهای طولانی مدت داشت اما شاید چند برنامه کوتاهمدت قابل اجرا بتواند حال پریشان امروز تئاتر را بهبود بخشد.
محمود سالاری، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگویی با ایرنا، اظهاراتی بیان کرده که به نظر میرسد با اجرایی شدن این اظهارات، بتوان تئاتر امروز را از آنچه با آن دست و پنجه نرم میکند به صورت موقت نجات داد. وی گفته است: «تأکید شخص وزیر بر افزایش مطلوب بودجه تئاتر است و تجهیز و بهسازی سالنهای تئاتری که در اختیار این وزارتخانه قرار گرفته به عهده این نهاد قرار دارد».
به نظر میرسد علاوه بر موارد گفته شده، ساخت سالن تئاتر توسط دولت هم باید در دستور کار قرار بگیرد تا هنر نمایش بدون وقفه به حیاتش ادامه دهد.
انتهای پیام