یک استاد دانشگاه معتقد است با اینکه همچنان درگیر معضل کم‌توجهی به امر پژوهش هستیم، اما بعضی از پژوهشگران با انگیزه شخصی، آثار بسیار خوبی را خلق می‌کنند.
دکتر محمد باقر قهرمانی، یکی از اعضای هیات داوران بخش سمینار و پژوهش بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی، در گفتگو با مجله خانواده بر ضرورت انتخاب موضوعات جهانی در بخش سمینار جشنواره‌های بین‌المللی تاکید کرد و گفت: انتظارم از یک جشنواره بین‌المللی، مشارکت بیشتر افراد، پژوهشگران و موضوعات بین‌المللی است.
او درباره تاثیر بخش سمینار بر نگارش مقالات پژوهشی گفت: بهانه‌ای ایجاد می‌کند و تلاشی است تا محققان و پژوهشگران بتوانند به نمایش‌های آیینی سنتی بپردازند و حتی موضوعات دیگری همچون اسطوره‌ها را که به این نمایش‌ها مرتبط هستند، مورد بررسی قرار بدهند تا از این راه بتوانیم گذشته و آثار هنری و اجتماعی خود را بهتر بشناسیم.
این استاد دانشگاه درباره ارزیابی آثار رسیده به بخش سمینار این دوره از جشنواره آیینی سنتی توضیح داد: ابتدا چکیده مقالات را دریافت کردیم و شاید انتظار بیشتری داشتیم چون حدود ۴۰، ۵۰ درصد چکیده‌ها و مقالات از نظر ارزیابان قابل قبول نبودند اما یکی از نکات مثبت این بود که هرچند مقالات رسیده را به صورت انفرادی خوانده بودیم، ولی نظرات کارشناسان در انتخاب آثار، خیلی به هم نزدیک بود.
او در عین حال از ارسال چند مقاله درخشان به این دوره از جشنواره ابراز خوشنودی کرد و ادامه داد: بعضی مقالات به شدت خوب بود و مشخص می‌کرد که برای نگارش آنها سال‌ها تلاش شده و آن پژوهشگر منابع گوناگونی را می‌شناخته است. به همین دلیل شخصا معتقد بودم مطالبی که بعضی از این مقالات مطرح کرده‌اند، بیشتر و فراتر از یک جلسه کنفرانس است و نشان می‌دهد پژوهشگرانی داریم که در این زمینه وقت گذاشته‌اند و آثار خوبی ارایه می‌دهند و کمک می‌کنند آیین‌ها و سنت‌های‌مان را بهتر بشناسیم.
قهرمانی با ابراز تاسف از اینکه در کشورمان هنوز هم کمبود توجه به امر پژوهش حس می‌شود، افزود: متاسفانه همچنان ارزش‌های کنفرانس‌ها و پژوهش را درک نکرده‌ایم، و ارزشمندی مادی هم که برای آن در نظر می‌گیریم، چندان نیست. به همین دلیل مقالات بسیار خوبی که به بخش سمینار جشنواره رسید، نشان می‌دهد این پژوهشگران به دلیل علاقه شخصی خود چنین تلاشی کرده‌اند و گویی زندگی‌شان را بر آن گذاشته‌اند و این بسیار باعث افتخار است.
او در پاسخ به این پرسش که در آثار آیینی سنتی همیشه این نکته وجود دارد که چقدر باید به سنت‌ها پایبند بود و چقدر می‌توان به نوآوری دست زد؟ و آثار پژوهشی چقدر می‌تواند به هنرمندان فعال این شاخه کمک کنند، توضیح داد: راه بسیار باریک و شمشیر دولبه تیزی است. وقتی به نمایش‌های آیینی سنتی نگاه می‌کنیم، گویی سنت، بخشی از این نمایش‌هاست و خلاقیت ویژه‌ای که می‌تواند اینها را ارایه دهد، موضوع مهمی است مانند اینکه کارگردان‌ها چگونه می‌توانند از هنری مانند نقالی یا عناصر تعزیه در نمایش‌های مدرن استفاده کنند. از این زاویه، پژوهش‌ها می‌تواند کمک کنند که این عناصر را بهتر بشناسیم. علاوه بر این، بعضی پژوهش‌های میدانی داشتیم که به آیین‌ها، اسطوره‌ها و حتی بازی‌های یک منطقه خاص پرداخته بودند و اینکه اینها چگونه می‌توانند بر نمایش تاثیر بگذارند یا اینکه اسطوره‌های یک منطقه به چه معناست و چه تاثیری بر ادبیات داشته است. چنین پژوهش‌هایی می‌تواند به برداشت‌هایی که نویسندگان می‌توانند در آینده از این اسطوره‌ها و آیین‌ها داشته باشند، کمک کند تا از دل این اسطوره‌ها عناصری بیرون بکشند و توجه‌ها را به آن جلب کنند.
او در عین حال تاکید کرد: ولی جشنواره‌های آیینی سنتی در تمام کشورها نشان می‌دهد آثار این گونه نمایشی، ریشه‌ای در تاریخ فرهنگی مناطق و تمدن‌ها دارد که این ریشه را نمی‌توان جدا و خلاقیت مدرنی را بر آن حاکم کرد که از اصالت خود دور شود.
قهرمانی در پاسخ به اینکه مقالات رسیده چقدر در جایگاه یک سمینار بین‌المللی بوده‌اند و آیا می‌توانند در ایجاد بستر گفتگو بین ما و دیگر کشورها موثر باشند، گفت: فرض بر این بگیرم که برخی از این مقالات خوب نوشته شده و امید که خوب هم ارزیابی و پذیرفته شده باشند، کسانی که به این آیین‌ها و سنت‌ها و نمایش‌ها نگاه می‌کنند، هر جای دنیا که باشند، می‌توانند از این مقالات بهره ببرند اما نقطه ضعف ما این بود که مقالات بین‌المللی از دیگر کشورها و موضوعاتی که در جهان خارج از ایران باشد، کمتر داشتیم و این بین‌المللی بودن، یعنی هم باید مشارکت افراد از کشورهای دیگر بیشتر باشد و هم موضوعاتی انتخاب شود که فقط خاص ایران نباشد. به عنوان یک ایرانی از اینکه پژوهشگران محترم به آثار با ارزش خودمان نگاه می‌کنند، به خود می‌بالم ولی انتظارم از یک جشنواره بین‌المللی، مشارکت بیشتر افراد، پژوهشگران و موضوعات بین‌المللی است.
انتهای پیام