در مورد اولتیماتوم شوستر که روس ها به مرز ایران حمله کردند و استان شمالی ما را با زور و خونریزی اشغال کردند، ماکسیم گورکی دوباره اعتراض کرد و صدای خود را در کشورش بلند کرد، دولت را مقصر بدانید.
به گزارش مجله خانواده، این روزنامه اعتماد او نوشت: «ماکسیم گورکی دشمن دولت تزاری بود و فرصت را برای ابراز این خصومت از دست نداد. من از خانواده رومانوف متنفر بودم. نه تنها به خاطر کاری که با روسیه و مردمش کردند، بلکه به خاطر تصویری که به دنیا ارائه کردند. در یکی از نامه‌های او می‌نویسیم که با دولت‌هایی معامله می‌کنیم که به افراد و افراد احترام نمی‌گذارند، حقوق مردم را نمی‌پذیرند و علاقه‌ای به امور قضایی ندارند. حکومتی که در زیر سایه آن تنها ظلم و بدی رخ می دهد و جایی برای رشد عواطف انسانی باقی نمی گذارد.
گورکی در این دیدگاه تمامی اقدامات و واکنش های دولت تزاری را تفسیر کرد و به ظلم و زشتی رومانوف ها اعتراض کرد. حتی زمانی که روس ها در پی اولتیماتوم شوستر به ایران حمله کردند و استان شمالی ما را با زور و خونریزی اشغال کردند، او دوباره اعتراض کرد و دولت کشورش را مقصر دانست. او به هیئت بریتانیایی در لندن نامه ای به نام هیئت بررسی نهادی ایران نوشت. اندکی پس از آن روز در آوریل 1912 در بولتن رسمی هاوایی منتشر شد. وی نوشت: معتقدم اقدامات دولت روسیه در ایران، جدا از اینکه برای مردم ایران غیرانسانی است، برای مردم روسیه در سراسر کشور مضر است. بعید است که محاکمه‌های نظامی و اعدام‌ها بازار ایران را به نفع سرمایه روسیه تضمین کند. کرملین از این جنایات غیرمنطقی برای تشکیل دشمنان غیرقابل بازگشت جدید ایرانی علیه مردم روسیه استفاده خواهد کرد. من مطمئن هستم که وجود دارد.»
قسمت اول کارش درست بود. در آن زمان خود بسیاری از ایرانیان دیگر کالاهای روسی نمی خریدند و هر چیزی که مربوط به روسیه بود را تحریم می کردند. با این حال، نیمه دوم کار او نادرست نبود، بلکه ناقص بود، زیرا ایرانیان از دیرباز قبل از جنگ قفقاز و جدایی شهر شمالی ارس، روس ها را دشمنان بزرگ می دانستند.
گورکی در ادامه نوشت که این تهاجم به اعتبار تمدن اروپایی لطمه زده و مخالفت با سرزمین ایران را کاشت. آیا مانند خیوه و بخارا به آسیای میانه آورده شد؟ حکومت روسیه چه تأثیر ویژه و ارزشمندی بر ایران باستان می تواند داشته باشد؟ کرملین اکنون در اروپا به عنوان تنها حامی اصل قدرت استبدادی شناخته می شود که شرق قبلاً آن را مخرب تشخیص داده است.
او نوشت که ممکن است در ایران بازاری برای کالاهای ساخت روسیه وجود داشته باشد، اما دولت تزاری با روش هایی که در پیش گرفته و سیاست هایی که به اجرا درآورد، جز فروش آن ها دستاوردی نخواهد داشت. در نهایت، فکر می‌کنم اشغال ایران به نفع روسیه نبود، بلکه برای جشن سیصدمین سالگرد خود در روسیه با دادن یک الحاقیه جدید به مردم خود در خاک خود به لطف خاندان رومانوف بود. این سیصدمین سالگرد فقط یک توهم است. این پیشنهاد برای مردم روسیه بدبختی خواهد آورد و غیرقابل باور است که ایران با این بردگی در سایه مقابله کند.»
انتهای پیام/