میزگردهایی موثرتر از مناظرات – مجله خانواده

به گزارش مجله خانواده، جام جم نوشت: به طور قطع مناظره های انتخاباتی هنوز هم در رای مخاطبان تاثیرگذار هستند اما نکته مهمی که میزگردهای تخصصی دارند، بحث پرداختن به موضوعات مشخص و مطالبه پاسخ صریح از نامزدهای این دور از انتخابات است. در حقیقت صداوسیما در دوره تحولی خود تلاش کرده از موضع منفعل سال های گذشته فاصله بگیرد. این مساله چیزی است که کارشناسان هم بارها بر آن تاکید کرده ومعتقدند که این نکته می تواند مسیر تحولی سازمان صداوسیما رابیشتر ازقبل به سمت وسوی جذب مخاطب سوق دهد. براساس آنچه تاکنون روی آنتن رفته و قرار است تا فاصله برگزاری انتخابات پخش شود، قرار است ۱۸میزگرد با حضور شش نامزد روی آنتن برود. این میزگردها سه حوزه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را دربر می گیرد و می تواند به شفاف شدن رای مخاطبان کمک بسزایی کند. به عنوان مثال در میزگردهای اقتصادی به واسطه حضور کارشناسان خبره این حوزه، به بحث های کلان و اساسی حوزه اقتصاد پرداخته شد که طیف گسترده ای از موضوعات را شامل می شد؛ از مسائل مرتبط با حوزه پولی و بانکی، تورم، دستمزدها و استقلال بانک مرکزی تا بحث مسکن و خودرو که به طور قطع برای مخاطبان اهمیت بسیاری دارد. همان طور که بیان شد، آنچه به چشم می آید، ترکیب میز کارشناسان از منتقدان و خبرگان عرصه ‎های سیاست خارجی، اقتصاد و فرهنگ است؛ کسانی که از طیف های مختلف سیاسی و فکری هستند، همچنین ارتقای سطح کیفی محتواهای ارائه شده در این گفت وگوها که به سمت تخصص محوری رفته است، باعث می شود مخاطبان نسبت به دیدگاه های خرد و کلان نامزدها در حیطه های مهم و تاثیرگذار کشور و نیز عرصه بین الملل شناخت دقیق تری پیدا کنند. گفتنی است با این روند سندی از بیانات هر یک پیش از انتخابات ثبت می شود.

ترکیب پرسشگری تخصصی

ترکیب میزگردهای انتخاباتی به این صورت است که هر نامزد با حضور دو کارشناس مشاور همراه خود به پرسش سه کارشناس دیگر پاسخ می دهد. در میزگرد سیاسی، سیدمحمد کاظم سجادپور، استاد دانشگاه و رئیس پیشین مرکز مطالعات سیاسی و بین الملل وزارت خارجه، ابراهیم متقی، استاد و رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و فواد ایزدی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران به عنوان کارشناسان منتقد و پرسشگر حضور دارند و مجری این برنامه حسن عابدینی است. در میزگرد اقتصادی که با حضور حسین حسین زاده بحرینی، عضو هیات علمی دانشگاه، داوود دانش جعفری، استاد دانشگاه و وزیر اسبق اقتصاد و همچنین یحیی آل اسحاق، رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران برگزار می شود، مواضع اقتصادی نامزدهای ریاست جمهوری به نقد و بررسی گذاشته می شود.همچنین در میزگرد فرهنگی افرادی همچون حسین انتظامی، مدرس ارتباطات و قائم مقام سابق وزارت ارشاد، الهام یاوری، مدیر سابق بنیاد ملی نخبگان و عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و همچنین شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما، نامزدها را از منظر فرهنگی به چالش می کشند.مجری این میزگرد هم محمدجعفر خسروی است.

واکنش‌های مجازی

در مدت اخیر واکنش های مثبت بسیاری نسبت به این میزگردها صورت گرفته است. به عنوان مثال حجت الاسلام قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در این خصوص در فضای مجازی خود نوشته است: برنامه های انتخاباتی رسانه ملی تغییرات مثبتی داشت. بالاخص میزگردهای تخصصی که با دقت دنبال می کنیم. این توجه به فرهنگ (چه در محتوا و چه در فرم اجرای میزگرد) جای تقدیر دارد. او از رسانه ملی برای این کیفیت تشکر کرده بود. همچنین فواد ایزدی، کارشناس روابط بین الملل در گفت وگوی کوتاهی با جام جم، این عملکرد را مثبت ارزیابی کرد. پیش از این هم افرادی که در خود میزگرد حضور داشتند، نسبت به کیفیت این میزگردهای تخصصی واکنش هایی را نشان داده بودند. به عنوان مثال، حسین انتظامی که از کارشناسان پرسشگر میزگردهای فرهنگی است در صفحه مجازی خود نوشته است: از صداوسیما ممنونم. هیچ محدودیتی برای اظهارات کارشناسان مدعو به میزگردها ایجاد نکرده است. مضافا یک کار ابداعی این است که (سازمان صداوسیما) قرار است نظرسنجی های خود را مرتبا به نامزدها بدهد و آنان نیز مجاز به انتشار هستند.

میزگردهایی موثرتر از مناظرات

علیرضا زادبر، استاد دانشگاه و کارشناس تاریخ سیاسی در ارزیابی این میزگردها به جام جم می گوید: به نظرم این میزگردها چند ویژگی و خاصیت دارد که آن را از سال های قبل متفاوت کرده است. اولین نکته این که به شکل تخصصی است و نامزدها در موقعیت ومعرض مسائل تخصصی قرارمی گیرند.به همین دلیل صداوسیما کاری کرده که مردم نامزدها رادرآن موقعیت ها، تشخیص دهند؛ موقعیتش هم این است که در سه موضوع مهم کشور یعنی فرهنگی، اقتصادی و سیاست خارجه، متخصصان و کارشناسان مقابل نامزدها قرار می گیرند. در عین حال کارشناسان از طیف های مختلف پرسش ها را طراحی می کنند و چیزی به آنها تکلیف نمی شود. این باعث می شود مردم نامزدها را فارغ از یک قالب رسمی، درمعرض و موقعیت بسنجند. چون یک نامزد ممکن است تند پاسخ دهد، عصبانی شود یا پاسخ عالمانه بدهد. دوم این که تخصصی تر شدن تبلیغات تاثیر بسیاری در این دارد که نامزدها صحبت های عوامانه یا پوپولیستی نداشته باشند ودقیق صحبت کنند. یعنی علاوه بر صحبت مصداقی، به دلیل حضور کارشناسان و متخصصان آن حوزه، راهی جز پاسخ دقیق ندارند. این مساله کمک می کند که از صحبت عوام پسندانه خودداری کنند و در عین حال مساله تشخیص را برای مردم روشن تر می کند.فکرمی کنم دراین دوره از انتخابات، مناظرات کماکان مهم است اما آن چیزی که معتقدم، میزگردها به این شکلی که در حال برگزاری است از مناظره ها هم اثرگذارتر می شود؛ چراکه مردم با دقت آن را دنبال می کنند.وی ادامه می دهد: صداوسیما همیشه در انتخابات ریاست جمهوری فعال بوده اما تفاوت این است که این بار کیفیت طراحی ها از نظر کمی و زمان بندی شبیه دوره های قبل است وگفت و گو با دوربین و پخش مستندها همیشه بوده اما تفاوت این دوره، بعد کیفی و راهبردی ماجراست. یعنی برنامه ها صاحب راهبرد شده وازنظر کیفی هم تقویت شده است. این یک برش تازه ایجاد می کند که بینش سیاسی و تخصصی مردم در انتخاب، تقویت شود و فضا را از خیلی از کارهای عوامانه و فرعی بگیرد.

جذب مخاطب با صحبت های تخصصی

امیدعلی مسعودی، استاد ارتباطات درخصوص ارزیابی خود ازمیزگردهای تخصصی انتخابات ریاست جمهوری به جام جم می گوید: این میزگردها بسیار خوب و کاربردی است وکشور بایدبه سمت تخصص برود و شخصیت های علمی به سمت مطالبه گری از رئیس جمهور آینده شان حرکت کنند. به نظرم افراد تخصصی مقابل نامزدها قرار گرفتند. این میزگردها باعث جذب مخاطب ها می شود و بهتر است استمرار داشته باشد.

میز گردها؛ محکی برای ارزیابی نامزدها

شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما که از جمله کارشناسان فرهنگی میزگردهای انتخاباتی است و مقابل نامزدهای ریاست جمهوری قرار می گیرد و بحث های چالشی را برای مخاطبان ایجاد می کند در گفت و گو با جام جم در خصوص ارزیابی اش از میزگردهای فرهنگی انتخابات بیان می کند: در همین چند روزاستقبال اقشار مختلف مردم ازجمله نخبگان ودانشگاهیان از نشست های کارشناسی فوق العاده بود. من بازتاب های مثبتی در میان محافل فرهنگی،دانشگاهی و صاحبنظران اقتصادی نسبت به این نشست ها دیدم. بسیاری اشاره می کنند که این قبیل نشست های کارشناسی برای شناخت برنامه های نامزدها و توانمندی شان و میزان آمادگی شان برای پذیرش مسئولیت سنگین ریاست جمهوری حتی از مناظره ها هم بهتر است.اسفندیاری ادامه می دهد: فضای مناظره ها، گاهی تقابلی و حتی تنش آلود می شود و به کنایه ها و خطابه های شعاری تقلیل پیدا می کند. ولی در نشست های کارشناسی، سوالات حساب شده و دقیق است. از طرفی چون به هیچ کدام از نامزدها از قبل اطلاعی داده نشده، میزان آمادگی آنها در پاسخ می تواند معیار و شاخصه مهمی در ارزیابی مردم باشد.وی همچنین می افزاید: نکته بعد این که در برابر حرف های نامزدها و برنامه هایی که ارائه می دهند، طبعا سوالات کارشناسان، محکی برای ارزیابی برنامه های نامزدها فراهم می کند و در واقع همین فرصت به چالش کشیده شدن برنامه ها و دیدگاه های نامزدها در یک فضای منطقی و اخلاقی و به دور از هر گونه تقابل و تنش در افزایش آگاهی و شناخت شهروندان خیلی مفید است. به همین دلیل می شود گفت رخداد و اتفاق مهم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم را می توانیم این نشست ها بدانیم. هر چند در سال ۱۳۷۶ هم یک سری نشست ها با حضور همه نامزدها برگزار شد اما با این دقت و تفکیک و جزئیات به برنامه های نامزدها پرداخته نمی شد. ضمن این که برنامه ها زنده نبود. بنابراین در گذشته با این کیفیت و این تفصیل امکان نقد و بررسی و گفت و گوی مستقیم کارشناسان با نامزدها در برنامه های زنده را نداشتیم که این ابتکار و جسارت جای تشکر دارد. به هر حال این قبیل برنامه ها مخاطراتی هم دارد که ممکن است برخی مدیران از آن پرهیز کنند.

میزگرداقتصادی

یحیی آل اسحاق، رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران

حسین حسین زاده بحرینی، عضو هیات علمی دانشگاه

داوود دانش جعفری، استاد دانشگاه و وزیر اسبق اقتصاد

میزگرد فرهنگی

الهام یاوری، مدیر سابق بنیاد ملی نخبگان و عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف

شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما

حسین انتظامی، مدرس ارتباطات و قائم مقام سابق وزارت ارشاد

میزگرد سیاسی

ابراهیم متقی، استاد و رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

فواد ایزدی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران

سیدمحمدکاظم سجادپور، رئیس پیشین مرکز مطالعات سیاسی و بین الملل وزارت خارجه

انتهای پیام