دولت های کشورهای توسعه یافته جهان بانک اطلاعاتی دقیقی از وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوارهای خود دارند و هر چه نظام سیاسی به «دولت رفاه» (سوئد، نروژ، فنلاند و …) نزدیکتر باشد، بهتر است. کیفیت، دقت و استفاده بالاتر از پایگاه داده آنها. این پایگاه‌های اطلاعاتی اطلاعاتی در مورد درآمد خانوار، هزینه‌ها، وضعیت تحصیل، مالیات، ثروت، سلامت و موارد دیگر ارائه می‌کنند.
این پایگاه‌های اطلاعاتی وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوارها به دولت‌ها اجازه می‌دهد تا حمایت اجتماعی هوشمندانه‌ای را برای خانواده‌ها و افراد ارائه دهند. حمایت بر اساس نقاط قوت و ضعف مالی و اجتماعی فرد است و به دلیل اینکه بر اساس صلاحیت ها هنگام ارائه کمک های نقدی یا غیر نقدی به خانوارها و افراد واجد شرایط است. این هوشمند است زیرا می تواند تغییرات در زندگی یک فرد را توضیح دهد. شهروندی می تواند در اثر تصادف، بیماری یا بیکاری کاهش یابد و به دلایلی می تواند به همان اندازه خوب یا بسیار خوب باشد. حمایت او باید هوشمندانه در هر دو مورد تغییر کند.
دولت ها تعهداتی برای ارتقای رشد اقتصادی، بهبود روابط با جهان، ریشه کن کردن فساد، اجرای سیاست های ضد تورم و حفظ ارزش پول خود دارند. اما دولت موظف است هدفمند و هوشمندانه را حفظ کند. سیستم حمایت اجتماعی دوباره توسعه خواهد یافت. این موضوعی است که دولت چندین دهه است که نسبت به آن هشدار می دهد اما نادیده گرفته شده است.
دولت‌ها، به‌ویژه دولت‌هایی که با هزینه‌ها سرکوب شده‌اند و یک سری تورم را به اقتصادهایی با کسری بودجه ضعیف وارد کرده‌اند، سیستم‌هایی برای داده‌ها یا بحران‌ها و شوک‌های اقتصادی، سیستم‌هایی برای داده‌ها و پشتیبانی هدفمند و دسترسی هوشمند ایجاد می‌کنند. باید یک گروه آسیب‌پذیر باشد. اکنون که گروهی از مردم ممکن است حتی به ماکارونی دسترسی نداشته باشند، امروزه نیاز به چنین سیستمی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود و نیاز به حمایت هدفمند از سوء تغذیه دارد.
مهم اینه که تو این مملکت جاده های غیرضروری بسازین، وسط یه پتروشیمی مخرب بسازین، ته بیابون یه کارخانه فولاد بسازین، همه سازندگان تکنولوژی رو شکست بده و ژست بگیر، هر کی می کنه دیده می شه، قدرش می دونن و بالاس. با این حال، کسانی که برای ایجاد سیستم‌های حکمرانی لازم، مانند پایگاه‌های اطلاعاتی و سیستم‌های حمایت اجتماعی هوشمند هدفمند تلاش می‌کنند، دیده نمی‌شوند، ارزش‌گذاری نمی‌شوند و در صدر قرار نمی‌گیرند.
کار ایجاد چنین سامانه ای با نام «پایگاه اطلاعاتی رفاه ایران (https://refahdb.mcls.gov.ir/)» توسط وزارت بهداشت از سال ۱۳۹۲ آغاز شد. پایگاه داده شامل مجموعه ای از 50 منبع داده، 25 منبع داده کاملاً یکپارچه و ساختار اصلی آن با بیش از 60 جدول داده است. رکوردهای بیش از 3 میلیارد داده در پایگاه داده نهایی ذخیره و تجمیع می شوند. متأسفانه طراح یا مجری این کار چقدر جدی باشد، بقیه افرادی که باید همراهی کنند و اهمیت آن را برای توسعه نظام اجتماعی و عدالت بشناسند نسبت به آن بی تفاوت هستند. دولت فعلی تا الان حرفی نزده و وزیر بهداشت می خواهد تئاتر بکند تا کارهای اساسی.
ایجاد چنین پایه‌ای و گنجاندن آن در سیاست‌گذاری و اجرا، نوعی سازوکار حکمرانی است. متأسفانه در این کشور، دولت ها به جای اصلاح و ایجاد سازوکارهای لازم برای حکمرانی خوب، به دنبال سازندگان هستند. نمایندگان مجلس به جای الزام به چنین سازوکاری به دنبال سازنده برای اعضای خود هستند. قدرت دولت با تعداد نوارهای پاره شده سنجیده می شود، نه با میزان توانایی ای که برای اداره درست ایجاد می کند.
به طور خلاصه اکنون که قیمت ماکارونی سه برابر شده و آینده مشخص نیست، تکمیل، هدف گذاری و هوشمندسازی “پایگاه رفاهی ایران” را جدی خواهیم گرفت و داده های لازم برای ساختن جامعه ای موثر و کارآمد را به دست خواهیم آورد. سیستم حفاظتی را در اختیار کشور قرار دهد. دست از پوپولیسم بردارید و خودنمایی کنید و کاری را که باید انجام دهید برای حمایت از قیمت ماکارونی آسیب دیده انجام دهید. اجازه دهید ما مردم خواستار ساخت این سیستم حمایت اجتماعی باشیم.
* جامعه شناس