عمر صفحه کلاچ خودرو

دیسک و صفحه کلاچ در خودروهای مجهز به یکی از مهم ترین بخش های فنی ماشین به حساب می آید. سامانه کلاچ روی نوع حرکت خودرو و شتاب گیری آن تاثیر مستقیم می گذارد و در صورتی که مستهلک شده باشد، دنده پذیری خودرو به شدت کاهش پیدا می کند. بد جا رفتن دنده، قدرت پایین خودرو و در کل عملکرد نامناسب ، از مضرات خرابی دیسک و صفحه کلاچ به شمار می روند.برای اینکه با چنین مشکلاتی روبرو نشوید، لازم است زمان تعویض صفحه کلاچ و به طور کلی تعویض مجموعه دیسک و صفحه را تشخیص و آن را در سر موعد انجام دهید تا خودرو با مشکلات مختلف روبه رو نشود.

دیسک و صفحه یا صفحه کلاچ چیست؟

فارغ از وجود انواع گیربکس خودرو، چه گیربکس اتوماتیک باشد و چه دستی، نیروی موتور نمی تواند به طور مستقیم وارد جعبه دنده و شود؛ چون که در این صورت راننده قادر به تعویض دنده نخواهد بود. به منظور تعویض راحت دنده ها در گیربکس دستی، لازم است که مکانیزمی بین جعبه دنده و موتور قرار داشته باشد تا پیش از تعویض دنده، جریان نیروی ارسالی از پیشرانه به گیربکس قطع شود. تنها در این صورت است که عملیات تعویض ضریب دنده به راحتی انجام می گیرد.

اگر نیروی وارده از موتور به گیربکس به طور موقت قطع نشود، آن وقت راننده نمی تواند با استفاده از اهرم داخل کابین، ضریب دنده مورد نظر خود را انتخاب کند و وضعیت گیربکس را به عنوان مثال از دنده یک به دنده دو تغییر دهد.

مهندسان صنعت خودرو برای این منظور از مکانیزم دیسک و صفحه کلاچ استفاده کردند تا راننده قادر باشد از طریق فشردن پدال کلاچ، جریان ورودی نیروی موتور به گیربکس را به طور موقت غیرفعال کند و پس از انتخاب ضریب دنده مورد نظر، مجددا پا را از روی بردارد؛ بدین ترتیب نیروی موتور در گیربکس جریان پیدا می کند اما این بار ضریب دنده فرق کرده و گشتاور متفاوتی به چرخ ها منتقل می شود. قیمت لوازم یدکی کیا می تواند بسیار متنوع باشد و بستگی به نوع قطعه، مدل خودرو، و جنس قطعات دارد.

صفحه کلاچ چگونه در خودروهای دنده ای کار می کند؟

پیش از آن که درباره زمان تعویض صفحه کلاچ صحبت کنیم، بهتر است ابتدا نحوه کار این قطعه را به آگاهی شما برسانیم. صفحه کلاچ در واقع یک صفحه فلزی با لنت های مشکی است. وسط صفحه کلاچ یک سوراخ شیاردار وجود دارد که شفت گیربکس درون آن قرار می گیرد.

صفحه کلاچ به همراه یک دیسک فلزی فنردار به نام دیسک کلاچ روی فلایویل پیچ می شود. سپس گیربکس از قسمت شفت ورودی خود وارد سوراخ صفحه کلاچ شده و با آن درگیر می شود.

بدین ترتیب هر زمان که موتور خودرو روشن باشد، نیروی میل لنگ از طریق فلایویل به صفحه کلاچ منتقل خواهد شد. صفحه کلاچ نیز که با شفت گیربکس درگیر است، می تواند دنده های گیربکس را به گردش درآورد.

زمانی که لازم شد نیروی موتور به سمت گیربکس قطع شود، راننده باید پدال کلاچ را فشار بدهد. این پدال در انتها به واسطه سیم کلاچ به بلبرینگ کلاچ که روی شفت گیربکس قرار دارد، فشار وارد می کند. بلبرینگ کلاچ هم با فشار روی فنرهای پره ای دیسک کلاچ، باعث جدا شدن این قطعه از صفحه کلاچ خواهد شد. زمانی که دیسک روی صفحه فشار نیاورد، نیروی موتور نیز دیگر وارد گیربکس نخواهد شد.

بدین ترتیب راننده قادر است عملیات تعویض دنده را انجام دهد. سپس با رها کردن پدال کلاچ مجدد همه چیز سر جای اول برمی گردد و نیروی موتور وارد گیربکس می شود.

تفاوت بین صفحه کلاچ فرسوده و جدید

معمولا صفحه کلاچ ها در طول زمان و بر اثر کارکرد زیاد، ضخامت لنت های خود را از دست خواهند داد. این لنت ها مهم ترین عامل برای ایجاد اصطکاک بین صفحه کلاچ و فلایویل محسوب می شوند و اگر ضخامت کافی نداشته باشند، باعث سُر خوردن صفحه کلاچ روی فلایویل خواهند شد.

بنابراین دیگر نیروی موتور به طور کامل وارد گیربکس نمی شود و شما احساس می کنید که ماشینتان توان کافی برای حرکت ندارد. در موارد حاد که به اصطلاح گفته می شود صفحه کلاچ وِل کرده است، لنت صفحه به طور کامل تمام شده و دیگر جوابگوی انتقال نیرو به گیربکس نیست.

همچنین صفحه کلاچ های فرسوده ممکن است دچار خرابی فنرها شده باشند که این مشکل می تواند به لرزش در منجر شود. ضمن آنکه علاوه بر صفحه کلاچ، دیسک کلاچ هم دچار فرسودگی خواهد شد. بیشترین قسمت دیسک کلاچ که معمولا با مشکل مواجه می شود، بخش سر پره های فلزی آن است که با بلبرینگ کلاچ حین فشردن پدال درگیر می شوند.

تشخیص زمان تعویض دیسک و صفحه خودرو

تعویض کیت کلاچ زمان بندی مشخصی ندارد، بنابراین باید حواسمان را جمع کنیم تا اگر علائم خرابی آن را در خودرو احساس کردیم زودتر نسبت به تعویض کلاچ اقدام کنیم.مواردی مثل کاهش شتاب خودرو، سفتی پدال کلاچ، لرزش خودرو هنگام کلاچ گرفتن و… از جمله این نشانه ها هستند.

عوامل کوتاهی عمر صفحه کلاچ خودرو

با مطالعه موارد زیر متوجه خواهید شد که چه عواملی عمر صفحه کلاچ را کم می کنند و باعث می شوند که زمان تعویض صفحه کلاچ جلوتر بیفتد:

درست دنده عوض نکردن

برای آنکه عمر کلاچ شما کم نشود، باید نحوه درست دنده عوض کردن را بدانید. در زمان تعویض دنده باید پدال کلاچ به طور کامل فشرده شود تا دیسک و صفحه و فلایویل کاملا از هم جدا شوند. بعد از آنکه اهرم دنده در وضعیت جدید قرار گرفت، باید به آرامی و نه یکباره پدال کلاچ را بالا آورد تا کمترین تنش به مجموعه کیت کلاچ وارد شود. بدین ترتیب عمر دیسک و صفحه شما زودتر از موعد پایان نخواهد یافت و این قطعه مهم و گران قیمت، زمان طولانی تری روی خودرو انجام وظیفه خواهد کرد.

انتخاب دنده غلط

انتخاب دنده غلط می تواند یکی از مواردی باشد که عمر صفحه کلاچ را کاهش می دهد. فرض کنید شما می خواهید از یک سربالایی عبور کنید. برای گذر از سربالایی نیاز به دنده یک یا نهایتا دو دارید، اما شما بدون در نظر گرفتن شیب جاده با اعمال فشار زیاد روی موتور خودرو، سعی می کنید تا با دنده 3 یا حتی 4 از این مسیر پر شیب عبور کنید.

انتخاب دنده غلط باعث می شود که فشار زیادی روی موتور و دیسک و صفحه وارد شود؛ در نتیجه هم عمر موتور و هم عمر دیسک و صفحه تحت تاثیر منفی این حرکت قرار خواهد گرفت.

رانندگی در ترافیک سنگین

رانندگی در ترافیک های سنگین باعث اعمال فشار زیادی روی مجموعه کلاچ می شود و زمان تعویض صفحه کلاچ را بسیار کوتاه تر می کند. کلاچ گیری های متعدد و نیم کلاچ حرکت کردن در ترافیک از جمله دلایلی هستند که موجب وارد آمدن فشار زیاد روی این بخش شده و باعث داغ شدن صفحه کلاچ می شوند. در نتیجه بدیهی است که رانندگی در ترافیک سنگین عمر صفحه کلاچ را کاهش دهد و زمان تعویض این قطعه را جلوتر بیندازد.

شتاب زیاد در حرکت

اگر عادت دارید که همیشه با شتاب زیاد حرکت کنید، بدانید که این کار فشار زیادی به صفحه کلاچ وارد می کند. در نتیجه استهلاک این قطعه بالا می رود و عمر آن کم می شود.

سوار کردن تعداد زیادی سرنشینان

هرچه سرنشینان و بار خودرو بیشتر باشد، صفحه کلاچ فشار بالاتری را در انجام وظیفه خود تحمل خواهد کرد. بدین ترتیب لنت های این قطعه زودتر دچار استهلاک می شوند و عمر صفحه کلاچ به شدت پایین می آید. پس اگر می خواهید زمان تعویض صفحه کلاچ ماشین شما به این زودی ها سر نرسد، همیشه سعی کنید با تعداد سرنشینان استاندارد حرکت کرده و از قرار دادن بارهای غیرعادی و سنگین وزن در صندوق عقب خودداری کنید.

حرکت با دنده نامناسب

همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، باید در انتخاب دنده مناسب دقت کرد تا فشار بیش از حد به صفحه کلاچ وارد نشود. به عنوان مثال زمانی که نیاز به قدرت بیشتر دارید، باید با دنده سنگین حرکت کنید اما زمانی که لازم است سریع حرکت کنید باید دنده ها را سبک تر کرده تا فشار زیادی به دیسک و صفحه و وارد نشود. بنابراین حرکت با دنده نامناسب یکی از مهم ترین عوامل ایجاد فشار اضافی روی صفحه کلاچ بوده و زمان تعویض صفحه کلاچ را به شدت کاهش می دهد.