مقدمه: جک ساختمانی
منظور از جک ساختمانی چیست؟ در یک تعریف ساده باید بگوییم این جکها مسئولیت نگهداری سقف ساختمانها و سازه های بزرگ را برعهده دارند. این جکها از دو لوله داخلی و خارجی تشکیل شده اند که قطر لوله داخلی 5 و قطر لوله خارجی 6 سانتیمتر است. از ورقه هایی با ضخامت 5.2 میلیمتری برای ساخت این محصولات استفاده میشود. به دلیل اقتصادی و مقرون به صرفه بودن، جک سقفی یا ساختمانی پرکاربردترین محصول در سازه های بتنی هستند. برای اینکه با کاربرد و مزیتهای استفاده از این جکها بیشتر آشنا شوید با ما همراه باشید.
مشخصات
به دلیل این این محصول غالباً در کفراژبندی سقفهای مختلف به کار میرود، پنج روش مختلف برای ساخت این جکها وجود دارد. در حالت کلی میتوان گفت این محصول کاربردی با طولهای 3، 3.5، 4، 4.5 و 5 متری تولید و عرضه میشود. این محصول نیز از نوع رولینگی بوده و رزوه ها نیز پرسی هستند زیرا رزوه های پرسی مقاومت بالاتری در برابر فرسایش دارند. حداکثر قابلیت تحمل آنها نیز در حدود یک و نیم تن است.
کاربرد
همانطور که اشاره کردیم جک های سقفی یا ساختمانی مهمترین جزو در سازه های بتی و سقفهای تازه ساخت هستند. این محصول استحکام بسیار زیادی داشته و از نظر مادی نیز بسیار مقرون به صرفه تر از داربست هستند. جک ساختمانی از قدرت تحمل بسیار بالایی برخوردار بوده و میتواند چندین تن وزن را تحمل کند. مهمترین نکته ای که بر عملکرد این محصول تاثیر میگذارد وزن آن است. به عبارت ساده، رابطه ای مستقیم بین وزن و عملکرد وجود دارد. هر چه وزن این محصول بالاتر باشد استحکام و قدرت تحمل آن نیز بالاتر خواهد بود.
عامل دیگری که در کارایی این جکها نقش مهمی دارد، ضخامت جک است. قطر و ضخامت جک در افزایش قدرت تحمل آن تاثیر مثبت دارد. بنابراین، هنگام انتخاب جک مناسب باید به نوع پروژه و وزن آن توجه کنید. برای پروژه های ساختمانی بزرگ باید جکهای ضخیم و دارای قطر بیشتر را انتخاب کنید. یکی دیگر از مواردی که استفاده از جکهای سقفی در پروژه های ساختمانی را مهم می کند قابلیت تنظیم ارتفاع است. در بدنه این محصول، مهره ها و پیچهای مختلفی وجود دارد که از طریق آن میتوان ارتفاع را تنظیم کرد.
مزایای فوق سبب شده که استفاده از این نمونه جکها در پروژه های مرتفع مانند سقفهای تیرچه بلوکی و دالهای بتنی مناسب باشد. میتوانید از این جکها در انواع مختلف سقفهای وافل، طاق ضربی، یونولیت و تیرچه بلوک استفاده کرد. فراموش نکنید که برای ساخت انواع سازه های بتنی استفاده از جکهای سقفی ضروری است. اما، هنگام خرید این محصول حتما به ضخامت، قطر،قدرت تحمل و مواد سازنده آن توجه کنید. اگر جک قدرت تحمل وزن ساختمان را نداشته باشد مطمئنا پروژه شکست میخورد.
انواع جک ساختمانی
این نمونه جکها بسیار متنوع هستند. میتوانید با توجه به نیاز خود جک مناسب را انتخاب و خریداری کنید. اصلیترین مدلهای جک ساختمانی عبارت است از: جک فلزی، جک ساده، عراقی، تلسکوپی، بدون صلیب، شمعی، صلیبدار، جکهای U شکل. از جکهای عراقی، صلیبدار و U شکل میتوان در ارتفاعهای مختلف استفاده کرد، این جکها میتوانند وزنی بیش از نیم تن را تحمل کنند. با این حال، بر اساس نظر طراحان و پیمانکار دسته بندی دیگری برای جکهای سقفی وجود دارد که عبارت است از:
جک ساده
این محصول ساده ترین مدل جکی است که برای شورینگ زیر سقفهای بتنی به کار میرود. مهار قالب دیوار و شاقول دو نمونه دیگر از کاربردهای این جک هستند. جک ساده پرکاربردترین جک سقفی است اما برای استفاده زیر پوتر سقفهای تیرچه بلوکی گزینه مناسبی نیستند. در چنین مواردی بهتر است جکهای صلیبی را جایگزین جکهای ساده کنید.
جک T شکل
قالب بندی این جک کاملا متحرک است. در نتیجه، از انعطاف پذیری بالاتری برخوردار است. میتوانید این جک را در هر زاویه بچرخانید اما، این محصول برای سازه های سنگین قابل استفاده نیست. کارشناسان معتقدند طراحی های سنگین سبب افت مقاومت و استحکام جک T شکل میشود.
جک عراقی
این نمونه جکها غالبا در ساختمان سازی به شیوه عراقی کاربرد دارد. استحکام و مقاومت این محصول سبب شده که در کشورهایی مانند عراق ، ترکیه، تاجیکستان، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان و ترکمستان نیز تقاضا برای استفاده از جکهای عراقی افزایش یابد. این محصول از نظر قیمت در محدوده بالاتری نسبت به جکهای صلیبدار قرار دارد. تفاوت اصلی جکهای عراقی و صلیب دار در گام رزوه آنها است. رزوه جکهای صلیبدار گام هشت و رزوه جکهای عراقی گام شش است.
اجزای جکهای سقفی یا ساختمانی
جک ساختمانی از سه قسمت اصلی تشکیل شده که عبارت است از: رزوه، مادگی و نری. در این جکها بخش دیگری به نام نگهدارنده اصلی وجود دارد که در کنار این سه جزو قابلیت تحمل وزن سازهها و مهار مدولار را دارد. قسمت پایینی جکها از لوله ای با قطرهای مختلف ساخته میشود. در اغلب موارد مناسبترین قطر برای جکهای سقفی 6 سانتیمتر و ضخامت 2 میلیمتر است. قطر قسمت بالایی لوله معمولا کمتر از قسمت پایینی است اما ضخامت آن افزایش مییابد. به همین دلیل، قطر مناسب برای قسمت بالایی لوله 5 سانتیمتر و ضخامت مناسب نیز 2.5 میلیمتر است.
جکهای سقفی معمولا در دو دسته کلی جکهای سبک و سنگین تولید میشوند. جکهای سبک قدرت تحمل کمتری داشته و برای سازه های کوچکتر مناسب هستند. اما جکهای سنگین علاوه بر قابلیت تحمل سازههای بزرگ، مقاومت بیشتری در برابر فشار از خود نشان میدهند. نکته مهم دیگری که در باره جکهای سقفی باید بدانید این است که ابعاد و ضخامت این محصول توسط کارفرما و تولیدکننده تعیین میشود. در یک تعریف کلی میتوان گفت که وزن جک ساختمانی در حالت استاندارد برابر با 14 کیلوگرم و ارتفاع آن نیز سه متر و بیست سانتیمتر است.
برای تنظیم ارتفاع جک ساختمانی روی لوله نری سوراخهایی وجود دارد. این سوراخها در فواصل منظم 10 سانتیمتری قرار گرفته اند و دارای پینهای فنری هستند. با استفاده از انواع مختلف رزوه و گوه این سوراخها روی پیچ و مهره های مادگی بسته میشوند. میتوان بر اساس نوع پروژه های ساختمانی، بخشی نری را متحرک یا ثابت طراحی و تولید کرد.
جالب است بدانید در حالتی که جک ساختمانی به عنوان شاقول به کار میرود شمعهایی روی آن وجود دارد که سبب افزایش ضریب اطمینان سازه و افزایش قابلیت تحمل فشار میشود. شمعها غالبا در سه مدل لوله ای، سولجر و قوطی شکل ساخته میشوند. شمعها دارای دو بازوی بزرگ و کوچک بوده و حالتی شبیه به گونیا دارند.
عوامل مختلفی وجود دارد که در تعیین قیمت نهایی جکها موثر است. اگر بخواهیم مهمترین عامل را بیان کنیم مطمئنا مواد اولیه بکار رفته در ساخت جک در جایگاه اول قرار میگیرد. دلیل اصلی تفاوت قیمت محصولات موجود در بازار نیز کیفیت و مواد اولیه آنها است. از سوی دیگر قیمت جکهای عراقی در مقایسه با جکهای صلیبی بالاتر است. زیرا این نمونه جکها مقاومت و کارایی بالاتری دارند.
مهمترین نکته ای که هنگام خرید جک باید به آن توجه کنید تناسب و سازگاری محصول با نوع سازه است. جک باید قدرت تحمل وزن سازه و فشارهای وارد شده را داشته باشد. هرگز نمیتوانید به منظور صرفه جویی در هزینه از جکهای سبک و ارزان قیمت در پروژه های سنگین استفاده کنید.
مزایای جک ساختمانی
استفاده از جکهای سقفی یا سازمان در مقایسه با استفاده از شمعهای چوبی هزینه بالاتری دارد. در بسیاری از موارد نیز مرحله مهاربندی جکها در مقایسه با شمعهای چوبی دشوارتر است. با توجه به این موارد چه مزیتی وجود دارد که استفاده از جکهای ساختمانی را به گزینه ای ایده آل برای افزایش ایمنی سازه ها تبدیل میکند؟
- تنوع طول اولین مزیت استفاده از جک ساختمانی است. همانطور که اشاره کردیم به دلیل کارایی بالای این جکها در پروژه های ساختمانی، تولیدکنندگان طولهای مختلفی برای آنها در نظر میگیرند. به علاوه، پیمانکار میتواند طول و ضخامت دلخواه برای تولید جک را سفارش دهد.
- قابلیت تنظیم ارتفاع مزیت مهم دیگری است که در ساخت و ساز اهمیت بالایی دارد. درست است که مرحله طراحی سازه ها با دقت انجام میشود، اما ممکن است در حین اجرای پروژه ایجاد تغییرات بزرگ یا کوچک برای افزایش زیبایی و مقاومت سازه ضروری باشد. در چنین مواقعی تغییر ارتفاع جکها مهمترین مسئله است. روی نری جکهای سقفی سوراخ های وجود دارد که میتوانید از آنها برای کاهش یا افزایش ارتفاع جک استفاده کنید. مهمتر از همه، قابلیت تنظیم ارتفاع جک در تغییر طولهای بسیار جزئی نیز وجود دارد.
- در ساخت جکها معمولا از پوششهای رنگی مناسب استفاده میشود که پیامد آن افزایش دوام و ماندگاری جک است. اگر مراحل ساخت پروژه طولانی شود بارش باران، برف، رطوبت هوا و بسیاری موارد دیگر سبب پوسیدگی و افت مقاومت جک نمیشود.
- می توان از این جکها در انواع سقفهای یونولیت، تیرچه بلوک، وافل و غیره استفاده کرد. به همین دلیل، در بالای آنها سطح کافی برای اتکای سولجر، تراورس و تیرچه وجود دارد.
سخن پایانی
ساخت پروژه های ساختمانی و سازه های بزرگ ارتباطی عمیق با سلامت جامعه دارد. هرگونه خطای محاسباتی یا استفاده از مواد نامناسب در ساخت پروژه میتواند حوادثی ناگوار برای ساکنان و سایر شهروندان ایجاد کند. جک ساختمانی یکی از مهمترین محصولاتی است که برای افزایش مقاومت ساختمانها به کار میرود. این محصول دارای مزیتهای مختلفی از جمله قابلیت تنظیم ارتفاع، قابلیت تحمل وزن و فشار، استحکام بالا و مقاومت در برابر فرسایش است. در یک دسته بندی کلی میتوان آن را به دو دسته سبک و سنگین تقسیم کرد که باید متناسب با نوع پروژه جک سقفی در مشهد مناسب را انتخاب کنید.