شکستگی لگن یک مشکل جدی است که بیشتر افراد مسن و بالای65سال را درگیر می کند. علائم شکستگی لگن بسته به اینکه چند استخوان شکسته شده است و شکستگی چقدر وخیم است و چه صدماتی ممکن است به اندامهای داخلی لگن وارد کند؛ متفاوت است. این علائم از، کبودی و تورم استخوان های لگن تا بی حسی در ناحیه تناسلی متغیر است. لگن که پایین ترین قسمت تنه است در ناحیه ای قرار دارد که تنه را به اندام تحتانی متصل می کند. استخوان لگن که وظیفه انتقال نیروی وزن از بالا تنه به اندام های تحتانی را دارد از ساختمان حلقوی محکمی تشکیل شده اند که این استخوان از قسمت بالایی به مهره های ستون فقرات و از قسمت پایینی به استخوان ران متصل می شود.
شکستگی لگن یک مشکل جدی است که در صورت درمان نشدن عوارض جبران ناپذیری را به دنبال دارد. توجه به علائم و نشانه های این اختلال در تشخیص به موقع بیماری بسیار موثر است. برای ترمیم و تعویض مفصل لگن بیمار نیاز به جراحی خواهد داشت که بعد از جراحی توسط دکتر پنجه طلا جراحی لگن در اصفهان نیز به چندین جلسه فیزیوتراپی نیاز دارد تا تراکم استخوان به طور کامل ترمیم شود.
شکستگی لگن با چه علائمی همراه است؟
شکستگی لگن اختلالی است که به دنبال ضربات شدید به لگن ایجاد می شود. علائم شکستگی لگن بسته به شدت و نوع آن متفاوت است؛ در مواردی که شکستگی لگن جزئی باشد بیمار به علائم خفیف تری دچار می شود که از شایع تری علائم مو برداشتن شکستگی لگن می توان به :
- درد شدید در ناحیه کشاله ران، قسمت نشیمگاه و کمر
- تورم و کبودی در استخوان لگن
- بی حسی و سوزش در ناحیه ران
- بی حسی و سوزش در ناحیه تناسلی
- و بلند شدن به اوج خود می رسد.
در شکستگی لگن به دلیل مجاورت استخوان لگن با رگ های خونی بزرگی که در آن ناحیه وجود دارد باعث میشود خطر پارگی و قطعی رگ های خونی توسط استخوان شکسته شدید شود و بیمار به خونریزی شدید نیز دچار شود. در این صورت بیمار به علائمی همچون:
- تشکیل تودهای غیر طبیعی در ناحیه کشاله ران
- کبودی در ناحیه کشاله ران
- کبودی در ناحیه کمر
- کبودی بیضه در مردان
- ظهور خون در ادرار
- خونریزی واژینال در زنان
این علائمی که اشاره شد بیشتر مربوط به موراد خفیف عارضه شکستگی لگن است. در صورتی که پس از آسیب شدید شکستگی بزرگ و ناپایدار در لگن رخ دهد؛ بیمار قادر به راه رفتن نیست و به درد و شوک شدید در لگن دچار است. این درد ها نواحی همچون لگن، کشاله ران ، ناحیه پشتی کمر، شکم و اندام های تحتانی بدن تحت تاثیر قرار می دهد.
انواع شکستگی لگن
شکستگی لگن برحسب محلی که دچار آسیب دیدگی می شود به سه نوع شکستگی حلقه لگن، شکستگی استابولیوم و شکستگی اطراف مفصل طبقه بندی می کنند که علائم شکستگی لگن در هر یک از این نوع شکستگی ها متفاوت می باشد. همچنین ممکن است برخی متخصین شکستگی لگن را بر اساس پاریدار بودن یا نبودن به دو نوع شکستگی پایدار و ناپایدار تقسیم کنند. شکستگی ها بر حسب محل وقوع عارضه شامل:
شکستگی حلقه لگن
شکستگی هایی که در استخوان های ساکروم، ایلیوم، ایسکیوم لگن رخ دهد را شکستگی حلقه لگن می گویند. این نوع شکستگی ها عموما خفیف هستند و با کمی استراحت بهبود می یابند. البته تشخیص نوع و شدت شکستگی فقط توسط جراح ارتوپد و صورت می گیرد.
شکستگی استابولوم
این نوع شکستگی در استخوان های ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد می شود و شکستگی به نحوی پیش می رود که تا حفره استابولوم پیش می رود. درمان به موقع این عارضه بسیار اهمیت دارد زیر در صورتی که قطعه شکسته شده در لگن باقی بماند موجب می شود مفصل ران و لگن به کلی تخریب شود.
شکستگی اطراف مفصل ران
شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران گرچه در استخوان اصلی لگن ایجاد نشده است ولی چون مفصل ران بسیار نزدیک به لگن است و درد ناشی از این شکستگی ها در لگن احساس میشود به همین جهت به آن شکستگی لگن می گویند. این شکستگی عموما شدید بوده و بیشتر در افراد مسن رخ می دهد.
شکستگی بر حسب پایدار بودن و نبودن لگن به دو دسته:
شکستگی پایدار
شکستگی های پایدار لگن از آن دست شکستگی های است که شکل حلقوی لگن را تغییر نمیدهند. این شکستگی ها معمولا بر اثر ضربات با شدت کم بوجود آمده و عوارض و علائم شدیدی ندارند.
شکستکی ناپایدار
شکستگی های ناپایدار لگن به آن دسته آسیب ها میگویند که در چند نقطه از حلقه لگنی ایجاد شده و شکل حلقه را کاملا تغییر می دهد و یا آن را مستعد تغییر یافتن میکند. این دسته از آسیب ها معمولا شدت بیشتری از انواع قبل داشته و بر اثر ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل یا سقوط از بلندی ایجاد میشوند.
دلایل و علت شکستگی لگن
لگن که در میانه بدن قرار گرفته است علاوه بر تحمل و انتقال وزن بالاتنه، اندام های ادراری و تناسلی بدن را نیز در برمی گیرد و از آن ها در برابر صدمات احتمالی محافظت می کند.
از این رو شکستگی این مفصل خطرات و آسیب های زیادی را به دنبال دارد و باعث می شود این نواحی نیز تحت تاثیر قرار بگیرند. شکستگی لگن بیشتر به دلایلی همچون تصادفات رانندگی، افتادن از ارتفاع و زمین خوردن رخ می دهد اما عوامل و دلایل زیادی هستند که این عارضه را شدیدتر کرده و مشکلات زیادی را برای فرد بوجود می آورند. از جمله عوارض و عوامل خطر ساز شکستگی لگن می توان به:
بالا رفتن سن
با بالا رفتن سن، تراکم استخوان ها نیز کم می شود و استخوان ها در برابر کوچکترین ضربه ای به شکستگی دچار می شوند.
جنسیت
احتمال شکستگی لگن در زنان دو برابر مردان است؛ استخوان های زنان نسبت به مردان از تراکم کمی برخوردار هستند از این رو زودتر پوک می شود. یائسگی و کم کردن هورمون استروژن احتمال این عارضه را تشدید می کند و باعث کاهش تراکم استخوان می شود.
پوکی استخوان
یکی از اصلی ترین دلایل شکستگی استخوان خصوصا استخوان لگن در افراد مسن به دلیل وجود بیمار زمینه ای همچون می باشد. علاوه بر پوکی استخوان بیماری های زمینه ای دیگر نیز هستند که احتمالی شکستگی لگن را تا چندین برابر افزایش می دهند. این اختلالات شامل:
کم شدن جذب ویتامین دی و کلسیم در بدن
اختلالات غده ریز و ابتلا به بیماری پرکاری تیروئید
شکستگی لگن ناشی از پوکی استخوان
کم بودن املاح و ویتامین های بدن
اگر در دوران جوانی به اندازه کافی از غذاهای حاوی کلسیم و ویتامین دی استفاده نکنید؛ این را بدانید در سنین پیری مطمئننا به پوکی استخوان دچار می شوید. زیرا کمبود این موادغذایی، تراکم توده های استخوانی را کمتر کرده و خطر شکستگی لگن را افزایش می دهد.
بی تحرکی و عدم فعالیت بدنی
بی تحرکی باعث ضعیف شدن عضلات و استخوان های بدن می شود در نتیجه شکستگی ها بیشتر رخ می دهد؛ به همین منظور افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند بیشتر در معرض شکستگی لگن قرار می گیرند.
سیگاری بودن و استفاده از مشروبات الکی
نیکوتین که یکی از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده سیگار و دخانیات است فرآیند ترمیم و بازسازی استخوان ها را با اختلال همراه می سازد در نتیجه فرد سیگاری را بیشتر در معرض خطر ابتلا به شکستگی لگن قرار می دهد.
شکستگی لگن چه مدت خوب می شود؟
درمان اغلب شکستگی ها از طریق جراحی صورت می گیرد البته در مورادی که به علت مسن بودن بیمار یا داشتن بیماری زمینه ای خاص تحمل بیمار را ندارند ممکن است پزشک ارتوپد از انجام جراحی صرف نظر کند.
حدود سه ماه است و بیمار حداقل سه ماه زمان نیاز دارد تا استخوان شکسته لگن به درستی جوش بخورد. چه از عمل جراحی برای ترمیم استخوان لگن و چه از روش های غیرجراحی همچون فیزیوتراپی برای درمان شکستگی استفاد شود؛ مدت زمان بهبودی این بیماری همین میزان است و بیمار مبتلا به آن باید صبر و تحمل کافی برای بهبودی کامل داشته باشد.
از عمل جراحی برای درمان شکستگی لگن بدین منظور استفاده می شود که شکستگی به درستی در محل اصلی خود جا انداخته شود.
از جمله روش های شامل:
جراحی همی آرتروپلاستی
همی آرتروپلاستی نوعی جراحی است که در آن سطوح متحرک مفصلی که به شدت آسیب دیده، برداشته می شود تا مفصل بتواند به راحتی حرکت کند. جراحی آرتروپلاستی به چندین روش:
-برداشتن سطوح مفصلی
-بازسازی با جایگذاری
-آرتروپلاستی با پروتز
درمان علائم شکستگی لگن با جراحی تعویض مفصل
جراحی تعویض مفصل لگن
یکی از پیچیده ترین روش های جراحی مفصل است که با کمک آن بسیاری از دردهای مزمن بیمار بهبود می یابد و بیمار قادر است به راحتی همچون گذشته به فعالیت های بپردازد. در عمل جراحی تعویض مفصل ران پزشک جراح ارتوپد، مفصل ران بیمار را که دچار شکستگی شده است برداشته و به جای آن یک مفصل مصنوعی میگذارد. هدف اصلی از انجام این جراحی، ترمیم شکستگی و از بین بردن درد در مفصل ران و ناحیه لگن است.
این عمل جراحی در بیمارانی انجام میشود که به علل مختلف دچار شکستگی و تخریب شدید و غیر قابل بلگن به یک مجموعه از استخوانها در سطح فوقانی ران گفته میشود که از چندین استخوان مجزا ساخته شده است. شکستگی استخوان لگن به وضعیتی گفته میشود که هر یک از این استخوانها دچار شکستگی شوند. در برخی موارد از شکستگی لگن، بیش از یک استخوان در این ناحیه دچار شکستگی میشود و این شکستگیها کاملاً جدی هستند زیرا احتمال آن که این استخوانها از جای خود خارج شوند وجود دارد.
انواع شکستگی استخوان لگن شامل چه مواردی است؟
با توجه به اینکه استخوان لگن یک استخوان حلقوی است در صورتی که یک ضربه بسیار قوی باعث شکستگی در یکی از ساختارهای آن شود اغلب همان نوع شکستگی در سمت دیگر این حلقه نیز به وجود میآید. شکستگی استخوان انواع مختلفی دارد که بر اساس مسیر و شدت ضربه متغیر هستند.
شکستگی استخوان لگن با و بدون در رفتگی
شاید مهم ترین راه برای دسته بندی شکستگی استخوان لگن این باشد که آن را به صورت شکستگی بدون در رفتگی یا شکستگی همراه با در رفتگی تقسیم کنیم. در اکثر موارد شکستگی استخوان لگن با دررفتگی همراه نیست.
- شکستگی استخوان لگن بدون دررفتگی به وضعیتی گفته میشود که استخوانهای شکسته هنوز به طور صحیح در جای خود قرار دارند به نحوی که شکل حلقوی حفره لگن حفظ شده است. معمولاً فقط یک استخوان درگیر میشود و فقط یک شکستگی به وجود میآید.
- شکستگی که با دررفتگی همراه است معمولاً زمانی رخ میدهد که دو یا چند استخوان در حفره لگن دچار شکستگی شوند و انتهای استخوان شکسته از جای اصلی خود خارج شده باشد. این نوع شکستگی بیشتر در ضربههای پر قدرت به وجود میآید و با سایر آسیب دیدگیها همراه است.
این نوع شکستگی در مقایسه با شکستگی بدون دررفتگی با خونریزی بیشتری همراه است زیرا جدا شدن قسمت شکسته استخوان باعث میشود که به راحتی خونریزی کند، همچنین این احتمال وجود دارد که به اعضای داخلی بدن نیز آسیب برساند.
شکستگی باز و بسته
شکستگی استخوان چه هنگامی که بدون دررفتگی است و چه زمانی که با دررفتگی همراه است را میتوان به شکستگی باز و شکستگی بسته تقسیم کرد. منظور از شکستگی باز شرایطی است که استخوان بیرون زده از روی سطح پوست قابل مشاهده است ولی در شکستگی بسته، پوست باز نشده است و استخوان قابل دیدن نیست. شکستگی باز بسیار جدی است و عفونت میتواند به راحتی خود را به زخم برساند و از محل زخم به استخوان منتقل گردد.
شکستگی استخوان لگن چقدر جدی است؟
جدی بودن شکستگی استخوان لگن به این مسئله بستگی دارد که چه تعداد از استخوانها دچار شکستگی شده باشند، شدت شکستگی آنها چقدر است و چه نوع آسیب دیدگیهایی ممکن است متوجه اعضای داخل حفره لگن شده باشد. شکستگی استخوان لگن به لحاظ شدت بروز آن از شکستگی خفیف تا شکستگی حاد و تهدید کننده متغیر است.