تصور کنید که یک روز صبح از خواب بیدار میشوید و نمیتوانید به خوبی پلک بزنید یا لبهای خود را روی یکدیگر قرار دهید. این عارضه ممکن است همان باشد که تقریبا ۲۳ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ فرد ۱۵ تا ۶۰ ساله در جهان را به صورت ناگهانی تحت تاثیر قرار می‌دهد.فلج بلز نوعی فلج حاد صورت است که ماهیچه‌های یک طرف صورت را به شدت ضعیف می‌کند. در واقع بروز آسیب قابل توجه به عصب صورت که مسئول تنظیم حرکات عضلات است، علت اصلی ابتلا به فلج بلز است.
بی‌حسی و ضعف در سمت آسیب‌دیده صورت، آب‌ریزش آب دهان، مشکل در بستن چشم طرف آسیب‌دیده، احساس درد در اطراف گوش، افزایش ، کاهش حس چشایی و مشکلات بینایی برخی از علائم رایج فلج بلز هستند.
خوشبختانه تجربه نشان داده است که با فیزیوتراپی فلج بلز، انجام تمرینات ورزش فلج بلز، دارودرمانی و نهایتا جراحی میتوان طی ۲ تا ۶ ماه بر این مشکل فائق شد. البته به شرطی که به موقع برای دارودرمانی و انجام تمرینات فیزیوتراپی فلج بلز به و فیزیوتراپیست مراجعه شود.
مطالعه این مطلب می‌تواند کمک زیادی به شما برای آگاهی از جزئیات مسائلی مانند درمان فلج صورت با فیزیوتراپی، میزان اثرگذاری فیزیوتراپی در منزل در فلج بلز، ورزشهای مناسب فلج بلز، هزینه فیزیوتراپی فلج بلز و درمان فلج بلز با ورزشهای فیزیوتراپی و ماساژ کند.
فواید فیزیوتراپی برای فلج بلز واقعیت دارد؟
تمرینات فیزیوتراپی فلج بلز اغلب نقش حیاتی در بهبودی بیماران دارند. زیرا عضلات فلج شده می‌توانند در اثر عدم تحرک کوچک و کوتاه شوند و حتی زمینه انقباض دائمی آنها فراهم شود.
با کمک یک فیزیوتراپیست حرفه‌ای و انجام اصولی درمانهای فیزیکی مانند ورزش برای فلج صورت، بیوفیدبک، لیزردرمانی، الکتروتراپی، ماساژدرمانی و گرمادرمانی میتوانید از تسریع روند بهبودی، بهبود عملکرد صورت و به حداقل رساندن عواقب این بیماری مطمان شوید و بهمرور برخی از عملکردهای ازدسترفته مانند پلک زدن را بازگردانید.
البته برخی از پزشکان توصیه می‌کنند که فیزیوتراپی فلج بلز اعصاب بهتر است خیلی سریع شروع نشود و بعد از گذشت ۱۰ تا ۱۴ روز از بروز علائم اولیه و پایان دوره دارودرمانی برای انجام آن اقدام شود. زیرا ممکن است خطر واکنش معکوس و انقباض بیشازحد عضلات صورت در اثر التهاب شدید بیمار را تهدید کند.پس بهتر است پیش از ماساژ صورت برای درمان فلج بلز در خانه یا فیزیوتراپی صورت فلج بلز در مرکز فیزیوتراپی با خود مشورت کنید.
نحوه درمان فلج صورت با فیزیوتراپی
معمولا قبل از شروع مجموعهای از تمرینات فلج بل، فیزیوتراپیست وضعیت و سابقه پزشکی بیمار، زمان شروع علائم و شدت فلج صورت را با دقت ارزیابی می‌کند.پس از ارزیابی کامل، درمانگر یک طرح فیزیوتراپی فلج بلز اختصاصی ارائه می‌کند تا بیمار بتواند از سریعترین و موثرترین مسیر برخی از عملکردهای ازدسترفته صورت خود را بهبود بخشد.
معمولا فیزیوتراپیست با انجام تمرینات ماهیچه‌های صورت شروع می‌کند. وی به بیمار نشان می‌دهد که چگونه ماهیچه‌های صورت خود را دستکاری کند تا حرکت آنها آسان‌تر شود. هنگامیکه درمانگر احساس کرد که فعالیت عمومی عضلات صورت بهبود یافته است، در مرحله بعد سعی می‌کند که با ورزشهای مخصوص فلج صورت و راهکارهای دیگری مانند طب سوزنی یا لیزردرمانی قدرت عضلانی را افزایش دهد و حرکات صورت را اصلاح کند.
به همین دلیل، مهم است که بیماران توصیههای فیزیوتراپیست خود را برای انجام تمرینات یا تکنیکها در خانه دنبال کنند. با تکرار تمرینات برای دورههای زمانی مشخص، عضلات بهترین شانس را دارند تا حرکات طبیعی صورت را دوباره یاد بگیرند. در ادامه به ورزش خانگی برای فلج بلز اشاره خواهیم کرد.
انواع تکینکهای فیزیوتراپی برای فلج بلز
پس از انجام تمرینات ورزشی اولیه روی صورت، احتمالا برای تکمیل برنامه فیزیوتراپی برای درمان فلج صورت بهسراغ همه یا تعدادی از تکنیک‌های زیر میرود. معمولا روند انتخاب بهترین تکنیک برای هر بیمار بستگی به شدت فلج بلز، سن بیمار و سرعت پیشرفت بهبودی دارد. در ادامه به جزئیات این تکنیکها که اغلب نیاز به دستگاه فیزیوتراپی فلج صورت دارند اشاره خواهیم کرد.
ماساژ صورت برای درمان فلج بلز
ماساژدرمانی به کمک دستگاه یا با حرکات دست به کشش و تحرک عضلات صورت و همچنین تقویت گردش خون و افزایش اکسیژن رسانی در این ناحیه کمک می‌کند. در نتیجه بهمرور می‌تواند باعث کاهش انقباضات و فشار ناشی از آنها روی اعصاب صورت شود.
اگرچه میتوانید این روش را در خانه انجام دهید، اما دریافت کمک از یک فرد حرفه‌ای نیز توصیه می‌شود. زیرا یک فیزیوتراپیست در زمینه فیزیوتراپی فلج بلز (ورزش فلج بلز) به خوبی آموزش دیده است و تجربه آن را دارد که چه تمریناتی برای دستیابی سریع و ایمن شما به بهترین نتایج مناسبتر هستند. اصولا تکنیک‌های ماساژ فلج بلز روی نواحی زیر تمرکز می‌کنند:
- عضلات تحتانی صورت: ماساژ صحیح به بیمار کمک می‌کند تا ماهیچه‌های پایینی صورت را تقویت کند و توانایی لبخند زدن، اخم کردن و سایر حالات صورت را دوباره به دست آورد.
- پیشانی: ماساژ قسمت بالایی صورت به بیمار کمک می‌کند تا ضعف عضلانی پیشانی را کاهش دهد.
- گونه‌ها: استفاده از نوک انگشتان برای انجام یک حرکت دایره‌ای شکل در اطراف گونه‌ها ممکن است به بیمار کمک کند تا دوباره قدرت حرکت ماهیچه‌های گونه‌ها را به دست آورد.
گرمادرمانی فلج بل
ممکن است درمانگر از بیمار بخواهد که پس از ماساژدرمانی برای فلج بل، از تکنیک گرمادرمانی در قالب قرار دادن یک حوله گرم و مرطوب روی صورت یا دیاترمی با موج کوتاه استفاده کند. زیرا هر دو این روشها باعث کاهش التهاب و درد، افزایش عملکرد متابولیک بافت صورت، بهبود جریان خون و جلوگیری از انقباضات عضلات می‌شوند و برای به حداکثر رساندن اثربخشی ماساژ فلج بل موثر هستند.
طب سوزنی برای درمان فلج صورت
اغلب متخصصان فیزیوتراپی قبل از شروع روشهای الکترومغناطیسی مانند لیزر درمانی به سراغ طب سوزنی میروند. زیرا تحقیقات ثابت کردهاند که قرار دادن سوزن‌های نازک در نقاط خاصی از پوست باعث تحریک اعصاب و عضلات می‌شود و در درصد زیادی از بیماران ممکن است تسکین دهنده باشد.
از طرفی، احتمال بروز آسیب‌های بیشتر به عصب‌ها را کاهش می‌دهد.برخی از منابع از این روش با عنوان دِرای نیدلینگ یا سوزن خشک نیز یاد می‌کنند. چون در این تکنیک فقط سوزن وارد عضله شده و هیچگونه مادهای به داخل بافت تزریق نمیشود.
جالب است بدانید که اخیرا متخصصان برای درمان فلج بلز از روش ترکیبی به نام الکترواکوپانکچر استفاده می‌کنند. در این تکنیک، همزمان با طب سوزنی از محرکهای الکتریکی نیز استفاده می‌شود.
در واقع، زمانی که سوزن‌ها در عمق مناسبی وارد شدند، درمانگر از الکترودهایی برای اتصال سوزن‌ها به دستگاه مخصوص الکترواکوپانکچر نیز استفاده می‌کند. این کار میزان تحریک اعصاب و عضلات صورت را چندین برابر می‌کند.
مطمانا بعد از چندین جلسه فیزیوتراپی فلج بلز با طب سوزنی، مجموعه خاصی از عصب‌ها و عضلات تحریک می‌شوند تا حالت طبیعی عضلات چهره حفظ شده و تنش‌های موجود در عضلات رفع شوند.
درمان فلج صورت به روش الکترومغناطیسی
روشهای الکترومغناطیسی درمان فلج صورت
فیزیوتراپیست معمولا برای اصلاح کامل حالات چهره و علائم بیماری بهسراغ روشهای الکترومغناطیسی میرود. از روشهای الکترومغناطیسی پرکاربرد و موثر برای فیزیوتراپی فلج بلز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. الکتروتراپی فلج بل:
الکتروتراپی با دستگاه تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) و دستگاه تحریک الکتریکی عصبی عضلانی (NMES)، می‌تواند به صورت ترکیبی برای کمک به توان‌بخشی و فیزیوتراپی فلج بلز استفاده شود.
در واقع دستگاه TENS با ارسال پالس‌های تسکین‌دهنده در طول رشته‌های عصبی، ورود سیگنال‌های درد را به مغز سرکوب می‌کند و در عین حال بدن را تشویق می‌کند تا سطوح بیشتری از اندورفین و انکفالین را تولید کند. دستگاه NMES برای تحریک عضله از طریق پالس‌های الکتریکی کوچکی که از طریق پدهای الکترود ارسال می‌شوند، استفاده می‌شود.
در اصل این دستگاه به طور ریتمیک ماهیچه را منقبض و شل می‌کند و به همین دلیل می‌تواند آتروفی عضلات فلج شده را به تاخیر بیاندازد و به بهبود قدرت عضلات صورت کمک کند.
۲. لیزردرمانی فلج بلز
ازآنجاییکه تابش نور لیزر کمتوان روی تحریک اعصاب موثر است، در مراحل پایانی از این روش فیزیوتراپی در منزل با لیزر پرتوان برای کاهش التهاب و ترمیم سیگنالینگ اعصاب صورت استفاده می‌شود. مشخص شده است که لیزردرمانی روی افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده نیز موثر است.
۳. درمان فلج بل با استفاده از تابش مادون قرمز
اگرچه شواهد اندکی در مورد اثرگذاری تابش مادون قرمز روی بهبود فلج صورت وجود دارد، اما برخی از متخصصان از این روش برای افزایش جریان خون و کاهش التهاب اعصاب صورت استفاده می‌کنند.
انواع ورزش برای درمان فلج صورت در خانه
از آنجایی که تمرینات فلج بل یکی از موثرترین درمانها برای بهبود عملکرد عضلات صورت و کاهش ناراحتی هستند، معمولا فیزیوتراپیست نحوه انجام آنها را به شما آموزش می‌دهد تا این روند را در خانه نیز ادامه دهید.
مطمان باشید که انجام تمرینات مختلف فلج بل صورت روزانه می‌تواند به جلوگیری از تحلیل بیشتر عضلات صورت کمک و حرکات صورت را به طور موثر تقویت و اصلاح کند. از انواع ورزش صورت برای فلج بل میتوان به موارد زیر اشاره کرد.