برخی از این ویتامینها در انواع و اقسام غذاها، میوه و سبزیجات و نوشیدنیها یافت میشود. برخی از ویتامینها به گونهای هستند که بدن به طور طبیعی قادر به ساخت آنها نیست. در نتیجه بدن با کمبود برخی از ویتامینهای خاص روبرو میشود.
ویتامینها محلول در آب هستند یا محلول در چربی؟
انواع ویتامینها به صورت طبیعی از مواد خوراکی و در برخی مواقع از مکملها دریافت میشود. در بیشتر موارد بدن به طور طبیعی قادر به ساخت آنها نیست. پس شناخت نوع و کاربرد هر کدام برای بررسی حالات روحی و جسمی ضروری است. در کل ویتامینها به دو دسته محلول در آب و محلول در چربی تقسیم بندی میشوند.
ذخیره ویتامینهای محلول در چربی برای بدن سادهتر است؛ و از طریق چربی یا لیپید برای چند روز و یا حتی چند ماه در بدن ذخیره میشوند. اما ویتامینهای محلول در آب در بدن دوام ندارند؛ و میزان اضافی آنها از طریق ادرار دفع میشود. تمام ویتامینهای گروه ب و ویتامین c از نوع محلول در آب هستند.
ویتامین آ، ترمیم کننده بافتها (vitamin A)
ویتامین آ یکی از ویتامینهای ضروری برای حفظ سلامت بدن است. این ویتامین برای سلامت چشم، رشد عمومی بدن، سلامت دندان و پوست لازم است. کمبود آن مشکلاتی فراوانی را ایجاد میکند. برای مثال کمک به ترمیم بافتهای بدن از جمله پوست و مو از فواید مهم این ویتامین است. ویتامین آ به تولید سبوم (نوعی چربی) در بدن کمک میکند. سبوم در حفظ رطوبت پوست و مو تاثیر زیادی دارد.
نام دیگر ویتامین آ، بتاکاروتن است؛ و بیشتر در میوهها و سبزیجات نارنجی و زرد یافت میشود. ویتامین a را میتوانید در خوراکیهایی مثل کدوتنبل، هویج، سیبزمینی و زردآلو به صورت طبیعی دریافت کنید.
ویتامین ب، یا تیامین (vitamin B)
تیامین یا ویتامین B۱ یکی از ویتامینهای ضروری بدن برای تبدیل کربوهیدرات به انرژی است. این ماده برای متابولیسم گلوکز هم ضروری است و نقش زیادی در عملکرد عصب، عضلات و قلب دارد. کمبود این ویتامین باعث بروز برخی مشکلات از جمله دیابت میشود. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری درباره خواص تیامین و نشانههای کمبود ویتامین ب ۱ بدست بیاورید، پیشنهاد میکنم این مقاله اختصاصی را بخوانید!
ویتامین ب۲، مسئولیت هضم غذا!
(vitamin B۲)
ویتامین B۲ یکی از انواع ویتامینهای ضروری برای سلامت بدن است. ریبوفلوین یا همان ویتامین ب ۲ اغلب در غلات، سبزیجات و محصولات لبنی یافت میشود. مهمترین کارکرد این ویتامین کمک به تجزیه و هضم غذا، جذب سایر مواد مغذی در بدن و حفظ بافت سلولی است.
سبزیجات چلیپایی منبع ویتامین B۲ هستند. البته به شرط اینکه آنها را به صورت بخارپز و یا با حالت بلانچ کردن، مصرف کنید. سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلم بروکسل، شلغم و …
ویتامین ب۳، یا نیاسین؟
(vitamin B۳)
نیاسین نوعی ویتامین محلول در آب است که بدن قادر به ذخیره آن نیست. از سوی دیگر اگر مقدار آن بیش از حد شود، کبد آن را از بددن دفع میکند. البته به شرط اینکه کبد به درستی عمل کند. جالب است بدانید که ویتامین ب۳ با کمک به آنزیمهای بدن، غذا را به انرژی تبدیل میکند؛ بنابراین تا حدودی در متابولیسم بدن نقش دارد.
ویتامین ب۵، ضروری برای ساخت سلولهای خونی
(vitamin B۵)
نام دیگر این ویتامین «اسید پانتوتنیک» است و بدن برای ساخت سلولهثای خونی به آن نیاز دارد. یکی از انواع ویتامین های ضروری که در تبدیل غذا به گلوکز، سوخت و ساز بدن، تشکیل هورمونهای جنسی، استرس و ساخت گلبولهای قرمز کاربرد دارد. جالب است بدانید که در ساخت فرآوردههای آرایشی و بهداشتی و محصولاتی که به منظور درمان اگزما، نیش حشرات و بثورات پوستی کاربرد دارند، از این ویتامین استفاده میشود.
ویتامین ب۶، ضد حالت تهوع
(vitamin B۶)
ویتامین B۶ در تنظیم خلق و خو نقش مهمی دارد. طبق گفته محققان این ویتامین در ایجاد انتقال دهندههای عصبی و تنظیم احساسات نقش دارد. برای تولید هورمونهای شادی آور مثل دوپامین و سرتونین وجود این ویتامین ضرورت دارد. اما یکی از کاربردهای مهم ویتامین ب۶ برای حالت تهوع کودکان است. حتی کمبود این ویتامین هم میتواند عامل اصلی حالت تهوع و ناخوشی صبحگاهی در بارداری باشد.
ویتامین H، ب۷، یا همان بیوتین
(vitamin B۷)
بیوتین مادهای است از گروه ویتامینهای B کمپلکس که با نامهای ویتامین H و ویتامین B-۷ نیز شناخته میشود. بیوتین نقش مهم و اساسی در تبدیل خوراکیها و مواد غذایی به انرژی مورد نیاز بدن دارد. این ماده همچنین در تولید اسیدهای چرب مفید برای بدن و فرآیندهای مربوط به گلوکز نقشهای قابل توجهی را ایفا میکند.
منابع مهم و طبیعی بیوتین
زرده تخم مرغ، گوشت کبد و کلیه (قلوه) گوسفند و گاو، انواع آجیل و دانههای روغنی مانند بادام، بادام زمینی و گردو، کره بدسا آمده از مغزها مانند کره بادام زمینی، انواع لوبیا و حبوبات، غلات، گل کلم، موز، قارچ، پنیر، سویا و سبزیجات.
ویتامین ب۹، اسید فولیکِ معروف!
(vitamin B۹)
یکی دیگر از موادغذایی مفید برای بدن، فولیک اسید نام دارد. این مورد یکی از ویتامینهای روزانه مورد نیاز بدن است. کمبود آن در دوره بارداری احتمال نقص مادرزادی نوزاد را زیاد میکند. همچنین وجود آن برای تولید سلولهای جدید در بدن ضرورت دارد. جالب است بدانید فولات در کنار اسید فولیک از اشکال مختلف ویتامین B۹ هستند. البته فولات در دسته موادمعدنی قرار میگیرد. این ماده در بدن به ساخت DNA، ترمیم DNA و تولید گلبولهای قرمز (RBC) کمک میکند.
رشد مو و سلامت پوست تا حد زیادی وابسته به وجود فولیک اسید است. این ماده مغذی در خوراکیهایی مثل بروکلی، مرکبات، حبوبات، کلم بروکسل، ذرت، دانهها، مارچوبه و چغندر قند وجود دارد.
ویتامین ب۱۲، ارتباط مستقیم با لاغری
(vitamin B۱۲)
ویتامین ب ۱۲، در ساخت DNA و سلولهای خونی گلبول قرمز کمک میکند. همچنین این ویتامین و لاغری با یکدیگر در ارتباط هستند. منابع و فراوردههای حیوانی نظیر لبنیات، تخم مرغ، ماهی، گوشت گوساله و گوسفندی، مرغ و … حاوی ویتامین b۱۲ میباشند.
ویتامین سی، شناخته شده برای سرماخوردگی
(vitamin C)
یکی از مشهورترینها برای تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با سرماخوردگی به شمار میرود. جالب است بدانید این ویتامین نوعی آنتی اکسیدان هم محسوب میشود. از فواید آن میتوان به دادن خاصیت ارتجاعی و تقویت رگهای خونی اشاره کرد. همچنین به دلیل اینکه یک آنتی اکسیدان است، با رادیکالهای آزاد در بدن مقابله میکند. ویتامین سی به ساخت کلاژن کمک میکند و بر همین اساس، برای پوست و بافتهای همبند مهم است. وجود ویتامین C در بدن باعث جذب بهتر آهن میشود. به همین دلیل پیشنهاد میشود همراه با مکملها و یا منابع طبیعی آهن، مقداری ویتامین سی مصرف شود.
مرکبات حاوی مقادیر بالایی از ویتامین C هستند. همچنین میوه و سبزیجاتی مثل فلفل سبز و قرمز، گریپ فروت، پرتقال، لیمو، توت فرنگی، طالبی و کلم بروکلی همگی این ویتامین محلول در آب را در خود دارند. محلول در آب یعنی به همراه ادرار از بدن دفع شده و رسوب نمیکند. پس مصرف روزانه آن اهمیت زیادی پیدا میکند.
یکی دیگر از نکات جالب این است که برخلاف باور عموم مردم که پرتقال حاوی ویتامین سی بالایی است، باید گفت میوه دیگری که گوی سبقت را از پرتقال میگیرد و چندین برابر ویتامین c دارد، کیوی میباشد. پس از خواص کیوی در فصل زمستان غافل نشوید.
ویتامین دی، مقابله با افسردگی و بیحوصلگی
(vitamin D)
همه با نام ویتامین دی و تاثیر آن بر سلامت بدن و استخوانها آشنایی دارید. این ویتامین به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک میکند. کمبود آن باعث پوکی استخوان و مشکلاتی از جمله ریزش مو میشود. یکی دیگر از کاربردهای مهم این ویتامین، مقابله با افسردگی و بهبود خلقیات روحی است. افرادی که خیلی زود خسته و بیحوصله میشوند، و یا از نظر روحی در شرایط مناسبی نیستند، ممکن است با کمبود ویتامین d مواجه باشند. البته زیرنظر پزشک متخصص مکملهایی توصیه خواهد شد.
مقداری از این ویتامین را میتوانید از طریق نور آفتاب دریافت کنید. البته روزانه به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه در مقابل نور آفتاب قرار بگیرید. بهترین زمان آفتاب صبح زود و غروب است که اشعه مضر کمتری دارد.
این ویتامیــن در ماهــیهــای چــرب، روغــن کبــد ماهــی و بــه مقــدار کمتــر در تخــم مــرغ وجــود دارد. همچنیــن در محصــولات لبنــی نیــز بــه مقادیــر متفــاوت یافت میشود.
ویتامین ای، محافظ پوست شما
(vitamin E)
ویتامینای (E) یکی از انواع ویتامین های محلول در چربی است. این ویتامین خاصیت آنتیاکسیدانی داشته و از بافتهای بدن در مقابل اثرات مخرب رادیکالهای آزاد محافظت میکند. در گیاهان و بیشتر در دانهها و مغزهای روغنی یافت میشود. مانند بادام، دانه آفتابگردان و حتی گوجه فرگی.
وجود این ویتامین برای گردش خون و حفظ طراوت پوست و مو تاثیر زیادی دارد. همچنین مانع از ایجاد چین و چروک و پیری زودرس پوست میشود. ویتامینهای محلول در چربی که این ویتامین نیز شامل آن است، برای جذب به چربی نیاز دارند، بنابراین بهترین زمان مصرف این ویتامین همراه با وعدههای غذایی است که حاوی چربی مفید باشند.
ویتامین کا، کمک به بهبود زخم
(vitamin K)
ویتامین k در جلوگیری از خون ریزی بیش از حد و لخته شدن خون، سلامت استخوانها و تنظیم کلسیم خون نقش مهم و اساسی ایفا میکند. در حقیقت بدن برای تولید پروترومبین که یک ماده مهم برای لخته شدن خون و تنظیم متابولیسم استخوانها میباشد، به ویتامین کا نیاز دارد.
در واقع ویتامین k به گروهی از ویتامینهای محلول در چربی میگوییم. مهمترین و شناخته شدهترین اعضای آنها، ویتامین k۱ و ویتامین k۲ هستند. ویتامین k۱ بیشتر در انواع سبزیجات به ویژه سبزیجات برگ دار یافت میشود. ویتامین k۲ را نیز میتوانید از انواع محصولات پروتئینی و لبنیات مانند گوشت، پنیر و تخم مرغ دریافت کنید.
ویتامین اف، شاید تا به حال نشنیده باشید!
(vitamin F)
ویتامین F یکی از انواع ویتامین های کمتر شناختهشده که وجود آن برای سلامتی بدن و عملکرد منظم مغز و قلب بسیار ضروری است. اسیدهای چرب LAL و LA به عنوان اسیدهای چرب ضروری شناخته میشوند که برای سلامتی بدن مفید هستند. اما بدن انسان به طور طبیعی توانایی تولید آنها را ندارد و باید از طریق یک رژیم غذایی مناسب آنها را تامین کند.