مهاجران افغانستانی در کشور به‌عنوان نیروی کار در حال فعالیت هستند. نداشتن حساب بانکی باعث شده این افراد از کارت‌های اجاره‌ای استفاده یا درآمد خود را به تبدیل به ارز کنند که هر ۲ اقدام باعث بروز مشکلاتی در سیستم اقتصادی کشور می‌شود.
عبدالله مبینی رئیس سازمان ملی مهاجرت درباره ساماندهی وضعیت اقتصادی این مهاجران، گفت: بیش از ۹۰ درصد از مهاجران کشور ما، افغانستانی هستند. ضعف بزرگ مهاجران افغانستان این است که به دلیل بحران‌هایی که در آن خطه رخ داده، هیچ‌کدام دارای مدرک هویتی نیستند. شناسنامه، گذرنامه و کارت ملی یا به قول خودشان تذکره ندارند.
وی افزود: در نتیجه این افراد بدون داشتن مدارک هویتی وارد کشور می‌شوند. ورود برخی از این افراد غیرقانونی است که پس از دستگیری از کشور طرد می‌شوند و دوباره با نام دیگر و از گذرگاه دیگر برای ورود اقدام می‌کنند. این کار هزینه گزافی را بر ما تحمیل می‌کند.
رئیس سازمان ملی مهاجرت گفت: بهترین کار این بود که اساس خود را بر «زیست‌سنجی» گذاشتیم. به این ترتیب که کاری نداریم اسم فرد چیست؟ برای ما مهم این است که آن فرد کیست و بر اساس اثر انگشت، چهره صورت و عنبیه چشم «چه کسی بودن» فرد را احزار می‌کنیم. به این ترتیب مشخصات فردی افراد معیار ما قرار می‌گیرد.
مبینی بیان کرد: هر فرد مهاجر دارای ۱۷ کد در کشور است. قدم مهم ما این است که این ۱۷ کد به یک کد «یکتا» تبدیل شود که وزارت کشور آن را صادر می‌کند. این کد مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی و شورای ساماندهی را دارد و دستور رئیس جمهور است، این کد برای ما مبنای هویت فرد است.
وی تصریح کرد: بر مبنای این کد برای هر فرد یک کارت‌بانکی و سیم‌کارت داده می‌شود تا آن تبعه بتواند تراکنش‌های مالی و نیازهای ارتباطی که هر شهروند اولیه مهمانی به آن نیاز دارد را در دسترس داشته باشد. برای جمع‌آوری اطلاعات و صدور کارت، سامانه‌ای را طراحی و عملیاتی کردیم.
رئیس سازمان ملی مهاجرت با بیان اینکه اکنون نزدیک به یک میلیون نفر از اتباع افغانستان از طریق این سامانه، ساماندهی شده‌اند، ادامه داد: این کار نیاز به‌دقت فراوان دارد و امیدوار هستیم در چند روز آینده واگذاری کارت‌های هویتی از طریق دفاتر کفالت آغاز شود. در این کارت هویتی یک کارت‌بانکی و یک سیم‌کارت وجود دارد.
مبینی تاکید کرد: ساماندهی تمام مهاجران افغانستانی در چند نوبت انجام می‌شود. در بخش نخست مهاجرانی که به‌صورت قانونی وارد کشور شده‌اند، را در این سامانه ثبت کرده‌ایم. این افراد دارای «هویت ۱۶» هستند و از طریق مسیر قانونی همراه گذرنامه وارد کشور شده‌اند.
وی تصریح کرد: دومین گروه افراد «هویت ۱۷» و دسته سوم دانش‌آموزان هستند. البته در خصوص دانش‌آموزان برای صدور کارت بانکی و سیم‌کارت ملاحظاتی وجود دارد که آنها را در نظر می‌گیریم. در ایران نزدیک به ۱۲۰ هزار دانشجوی افغانستانی داریم که صدور کارت هوشمند هویتی همراه با کارت بانکی و سیم‌کارت برای آنها را در دستور کار داریم. به این واسطه تمام مشخصات فرد به شکل بیومتریک ثبت می‌شود.
رئیس سازمان ملی مهاجرت با بیان اینکه پاسخ استعلام وزارت کشور از سازمان ملی مهاجرت در عرض ۳ ثانیه پاسخ داده می‌شود و ساماندهی را با سهولت مواجه می‌کند، در پاسخ به اینکه میزان استقبال مهاجران افغانستان از این کار را چطور برآورد می‌کند، گفت: استقبال مهاجران از ساماندهی وضعیتشان بسیار زیاد است.
مبینی گفت: این افراد سال‌هاست به دلیل شرایطی که داشتند با تنش مواجه بودند، هویت نداشتند، دستگیر شدند، ارائه خدمات از آنها دریغ شده و برای دریافت یک برگه سرشماری سختی زیادی را متحمل شده‌اند، حتماً از چنین امکانی استقبال می‌کنند. این کارت هویتی به هیچ عنوان امکان جعل ندارد و جایگزین ۱۲ نوع برگه و اوراق هویتی می‌شود که ما تا کنون برای این افراد صادر کرده‌ایم.