برنامه کودی برنج ( زمان بندی تغذیه برنج بر اساس مراحل رشد )

اهمیت مصرف کود هنگام کاشت برنج

برنج یکی از مهمترین مواد غذایی ایرانیان محسوب می شود. علاوه بر این طبق آمار، در جهان نیز بعد از گندم بیشترین میزان مصرف را در میان مردم دارد. به همین دلیل نیز کشاورزانی که در مناطق آب و هوایی مناسب برای رشد برنج زندگی می کنند، ترجیح می دهند از این میزان درخواست استفاده کرده و از زمین خود برای کشت برنج استفاده کنند.

بسیاری از این کشاورزان به دلیل هزینه بر بودن کودهای شیمیایی مختلف مانند کود 36-12-12 زیربار مصرف کامل آن ها نمی روند و برنامه کودی منظمی برای کاشت برنج از جهاد کشاورزی یا متخصصین این رشته دریافت نمی کنند. اما باید بدانیم که کودها باعث افزایش میزان برداشت محصول، بالا رفتن کیفیت برنج و جلوگیری از بروز بیماری ها و از بین رفتن محصول در مراحل مختلف رشد می شوند.

عناصر مورد نیاز برنج در طول رشد و تاثیرشان بر کیفیت محصول

همه گیاهان در طول رشد خود به مواد و عناصر مختلفی نیاز دارند که باعث می شود عدم استفاده از آن ها باعث آسیب جدی به گیاه و میزان محصول برداشتی شود. برخی از این عناصر که بسیار هم در رشد گیاه موثر است، گیاهان ماکرو یا درشت مغذی نامیده می شوند. از جمله از مواد فسفر، پتاسیم و نیتروژن است. برخی دیگر عناصر ریز مغذی یا میکرو نامیده می شوند که معمولا میزان نیاز گیاه به آن ها کمتر اما دریافت آن ها برای تمامی گیاهان ضروری و واجب استبرای اینکه بدانیم کدام یکی از این عناصر نقش اساسی در برنامه کودی برنج دارند، باید با تاثیر هر کدام از آن ها در این گیاه به خوبی آشنا شویم.

هیومیک اسید

از هیومیک اسید در خاک های شور و آهکی بیشتر استفاده می شود. همچنین جای دادن این ماده در برنامه کودی برنج باعث تحریک ریشه دهی، تحریک جوانه زنی و کم شدن بیماری ها می شود.

فسفر

میزان نیاز برنج به فسفر کمی کمتر از نیاز آن به نیتروژن است. اما وجود آن در برنامه کودی برنج ضروری است. چرا که باعث انتقال بهتر کربوهیدارات ها و افزایش میزان نشاسته در دانه ها می شود. کمبود آن نیز باعث ضعیف شدن ریشه، نازکی و تیرگی برگ ها می شود.

پتاسیم

از پتاسیم برای تقویت ساقه های گیاه و جلوگیری از بروز بیماری های گیاه در اثر تنش های محیطی استفاده می شود. همچنین استفاده سیلسیوم همراه با پتاسیم در برنامه کودی برنج باعث بهبود عطر و بوی برنج و وزن گیری بیشتر دانه ها می شود.

نیتروژن

نیتروژن یا ازت در برنامه کودی و غذایی برنج بوجود آورنده پروتوپلاسم و بهبود دهنده عملیات فتوسنتز است. همچنین این ماده باعث افزایش میزان کربوهیدرات در دانه های برنج می شود. بنابراین این ماده برای افزایش تعداد خوشه ها بسیار مناسب است. اما افراط در مصرف آن باعث کم شدن امکان تنفس گیاه می شود

گوگرد و روی

فواید وجود گوگرد در برنامه کودی برای برنج زیاد است. یکی از آن ها افزایش میزان پروتوئین در آن است. بنابراین گوگرد باید به میزان کاملا کنترل شده و کمی به برنج رسانده شود. عنصر روی نیز به بهبود رشد گیاه و غنی سازی دانه ها کمک می کند

ریز مغذی ها

ریز مغذی هایی مانند روی، آهن و بور در کوددهی برنج نیز نقش اساسی در کیفیت و رشد آن دارد. در این میان نیاز برنج به روی بیشتر از سایر ریز مغذی ها است. به شرطی که زمان مصرف کود روی در برنج را به طور دقیق بدانیم. میزان مصرف روی برای برنج در خاک های شور، آهکی و با پی اچ بالا نسبتا بیشتر است. سایر مواد مانند منگنز، بور و آهن نیز باید به مقدار کمتر اما در زمان درست مصرف شود.

برنامه کامل تغذیه کودی گیاه برنج بر اساس 7 مرحله رشد

هر کدام از عناصر و موادی که برای رشد برنج نیاز است باید در زمان معین و مشخصی به گیاه داده شود. بنابراین باید مراحل رشد برنج به خوبی شناخته شود. به طور مثال باید بدانیم بهترین زمان برای نشاء برنج چه زمانی است. پس از آن باید بهترین برنامه کودی برای کاشت برنج در نظر گرفته شود. آنچه باید در مورد کوددهی برنج در مراحل مختلف بدانید به شرح زیر است.

کوددهی قبل از کشت برنج

کودهایی که در این مرحله به خاک اضافه می کنیم باید بر اساس نتیجه آزمون خاک و بر اساس کمبود ها و عناصر موجود در خاک باشند. اما به طور کلی برنامه کودی برنج در این مرحله باید شامل کودهای مرغی و کودهای اوره با پوشش گوگرد جامد، پتاسیم و فسفات باشد. همچنین این مرحله، بهترین زمان برای مصرف کودهای مینرال برای برنج است.

برنامه کودی برنج در زمان خزانه

به مرحله ای که بذر برنج در قسمتی از زمین کاشته می شود تا تبدیل به نشاء شده و در محل اصلی کاشته شود خزانه می گویند. این مرحله باید بذرها برای رشد بیشتر تحریک شوند. بهترین برنامه کودی برای خزانه برنج در مرحله خزانه، اسید هیومیک و اسید فولیک همراه با مقدار مورد نیاز از کودهای سه بیست برنج است. نحوه مصرف کودهای اسید هیومیک پودری برای برنج نیز به صورت محلول در آب خزانه است.

کوددهی هنگام انتقال نشاء

در این مرحله نشاء از خزانه به زمین اصلی منتقل می شود. این مرحله ای است که ممکن است برای جوانه های برنج به دلیل انتقال مکانی تنش ایجاد شود. بنابراین مجددا باید از کودهای هیومیک اسید استفاده کرد تا این تنش ها به حداقل رسانده شود.

برنامه کودی برنج هنگام پنجه زنی

در این مرحله برنج برای پنجه زنی بیشتر، تجمع نشاسته بیشتر، دانه بندی بهتر و بالا رفتن مقاومت پنجه ها، به فسفر بالا نیاز دارد. همچنین بهترین زمان برای مصرف کود روی برای برنج است. بنابراین در این مرحله برنامه کودی برنج باید حاوی کودهای فسفر باشد که مقادیر مناسبی از روی نیز در آن وجود دارد..

کوددهی هنگام رشد ساقه ها

در این مرحله ساقه ها شروع به رشد می کنند. بنابراین در برنامه کودی برنج باید به منظور کم شدن تنش ها و محکم شدن و رشد بیشتر ساقه ها، سیلیسیم و پتاسیم اضافه شود. به همین دلیل بهترین زمان مصرف برای اضافه کردن  کودهای پتاس بالا یا سه بیست به خاک برنج است.

برنامه کودی برنج هنگام ظهور خوشه

در این مرحله خوشه های برنج ظاهر می شوند. بنابراین باید در برنامه کودی برنج موادی جای داده شود که باعث رشد بیشتر خوشه ها شود و از پوک شدن و خراب شدن دانه ها جلوگیری کند. این مرحله ای است که گیاه علاوه بر نیاز به عناصر درشت مغذی، به کلیه مواد و عناصر ریز مغذی نیز نیاز دارد. بنابراین بهتر است از کودهایی استفاده کنید که تمامی ریز مغذی ها را با هم داشته و فسفر، پتاسیم و نیتروژن کافی نیز داشته باشند

کوددهی برای پر شدن دانه در خوشه برنج

در این مرحله نیز پتاسیم نقش اساسی در برنامه کوددهی برنج دارند. چرا که باعث پر شدن دانه های برنج می شود. بنابراین کودهای پتاس بالا بهترین گزینه هستند. اما از آنجایی که فسفر نیز نقش اساسی در این مرحله دارد از گنجاندن این عنصر در برنامه غذایی برنج غافل نشوید.

اولین قدم برای تشخیص بهترین کود برای برنج

باید قبل از اعمال هر روش کوددهی و استفاده از هر نوع کودی، وضعیت خاک مزرعه خود را از طریق انجام آزمایش خاک بررسی کنید، تا اطلاعات لازم در خصوص نیازهای مزرعه خود را به دست آورید. هیج دو مزرعه‌ای شبیه هم نیستند و نمی‌توان بدون در نظر گرفتن داده‌ها و نتایج آزمایش خاک، آنالیز بافت خاک و تاریخچه کاشت محصولات در مزرعه شما، در مورد روش و نوع کود دهی توصیه‌ای کرد.