نصب اصولی دودکش موتورخانه بسیار مهم است و نمی‌توان بدون قائده چنین کاری انجام داد. دودکش موتورخانه، چون گازها و دوده‌های تولید شده را وارد هوا می‌کند، باید کیفیت انتقال خوبی داشته باشد و مصرف انرژی را کنترل و بهینه کند. این مقاله، به طور کل به اصولی که هنگام نصب باید به آن‌ها اهمیت دهید اختصاص دارد. بنابراین همراه ما در پویان گسترش باشید تا با کلیه‌‌ی موارد مهم، توصیه‌هایی که هنگام نصب ضروری هستند، و قطر دودکش موتورخانه مناسب آشنا شوید.
دودکش‌ها ذراتی که در اثر احتراق ایجاد شده‌اند را به فضای بیرون منتقل می‌کنند. اختلاف فشاری که در قسمت پایینی و بالایی دودکش برقرار است، اساس کار دودکش را تشکیل می‌دهد. فشار در پایین دودکش بسیار بیشتر از بخش بالایی دودکش است و از پایین به بالا، جریان مداومی برقرار است. با افزایش ارتفاع دودکش، اختلاف فشار نیز بیشتر می‌شود. قطر و ارتفاع دودکش باید مناسب و اصولی انتخاب شود، چرا که قطر مناسب دودکش و ارتفاع دقیق آن، قدرت مکش را بیشتر می‌کند و جریان انتقال محصولات و انتقال حرارت، بهتر انجام می‌شود.
عوامل موثر بر انتخاب اندازه و قطر دودکش موتورخانه
همانطور که گفتیم، دو مورد در عملکرد دودکش نقش مهمی را ایفا می‌کنند: اندازه، و قطر. عواملی که بر اندازه دودکش اثر می‌گذارند، ارتفاع ساختمان، میزان حرارت دود خروجی، فشار دودی که از بویلر خارج می‌شود، ظرفیت حرارتی بویلر، و فشار محیط است. کیفیت سوختی که استفاده می‌شود نیز تاثیر مستقیمی بر میزان دودهای حاصل شده و حرارتشان می‌گذارد. اگر می‌خواهید مکش بهتری در دودکش اتفاق بیوفتد، باید جداره‌ای مرغوب انتخاب کنید که صیقلی‌تر باشد.
هنگام ساخت و نصب اصولی دودکش به این موارد توجه کنید
- ضخامت ورق دودکش باید با توجه به درجه حرارت انتخاب شود که کارآیی خوب و اصولی داشته باشد.
- قطر لوله با قطر دهانه خروجی باید تناسب داشته باشد.
- از جنس مقاوم به حرارت برای ساخت دودکش استفاده کنید. متریالی چون آلومینیوم و پلاستیک مناسب این کار نیستند چون مقاومت کافی را ندارند.
- از پیچ و تاب‌های اضافی در دودکش امتناع کنید. این کارها بر عملکرد دودکش تاثیر منفی می‌گذارد.
- برای نصب اصولی دودکش موتورخانه، باید از قطعات نر و ماده استفاده کرد. این کار باعث می‌شود دود از بین لوله‌ها بیرون نزند.
- محل اتصال لوله‌ها را خوب آب بندی کنید که گازهای سمی مانند کربن دی اکسید وارد موتورخانه نشود.
- برای این که لوله‌ها نپوسند و دوام زیادی داشته باشند، عایق بندی اصولی و درست دودکش را باید جدی بگیرید.
- برای این که فشار در دودکش تنظیم شود، از کلاهک‌های مخصوص دودکش استفاده کنید.
- دهانه خروجی دودکش، باید تا یک متر از دست انداز پشت بام بلندتر باشد.
- مجاری دودکش باید عمودی باشد. اگر نیاز بود که مجاری انحراف داشته باشد، این انحراف نباید از ۳۰ درجه بیشتر شود.
- اگر دودکش در هوای آزاد است، باید به درستی عایق شود.
- اگر ارتفاع دودکش زیاد است، برای نصب اصولی دودکش موتورخانه، حتما فونداسیون مخصوص دودکش را در قسمت پایین آن نصب کنید.
- از کلاهک‌های مخصوصی که مانند H هستند استفاده کنید که آب باران یا پرنده‌ها نتوانند وارد دودکش شوند.
هنگام نصب دودکش موتورخانه چه مشکلاتی ممکن است بوجود بیاید؟
- در هنگام نصب، تمامی نکات ایمنی باید رعایت شوند، وگرنه خطر گاز گرفتگی و تلفات جانی وجود دارد.
- اگر نصب به شکل اصولی صورت نگیرد، احتمال این که موتورخانه با گاز مونواکسید کربن پر شود زیاد است.
- در صورتی که عایق بندی به درستی انجام نشود، دیواره دودکش ترک می‌خورد و گاز به اطراف نشت می‌شود. با این کار، انرژی هدر می‌رود و مصرف انرژی افزایش پیدا می‌کند.
- نصب غیر اصولی، منجر به عدم تهویه مناسب هوا می‌شود.
آشنایی با استانداردهای نصب اصولی دودکش موتورخانه
- اگر در ساختمان از چندین وسیله گرمایشی استفاده می‌شود، باید تمامی‌شان دودکش‌های جداگانه داشته باشند. در صورت استفاده از تنها یک دودکش برای چندین وسیله گرمایشی، احتمال بازگشت دود داخل مجتمع وجود دارد.
- ارتفاع قسمت‌های عمودی دودکش، باید حداقل سه برابر بیشتر از طول افقی‌شان باشد.
- قسمت عمودی دودکش باید روی پایه نصب، و با کمک بست، محکم شود.
- به هیچ‌عنوان لوله‌های خروجی گاز را از داخل سقف کاذب یا سقف حمام رد نکنید.
- دهانه دودکش بخاری‌های فضای عمومی، باید ۱۲۰ سانت ارتفاع داشته باشند.
- داکت دودکش باید در فضای باز نصب شود.
- در صورت زیاد بودن خروجی گازهای سمی، دودکش‌ها را باید به صورت اریب نصب کنید.
- اگر دودکش نزدیک کولر است، باید ارتفاع آن یک و نیم متر بلندتر از کولر باشد.
نحوه آزمایش دودکش پس از نصب
برای اطمینان حاصل کردن از نصب اصولی دودکش موتورخانه، اولین کاری که می‌توانید انجام دهید، و در واقع ساده‌ترین آزمایش، این است که به آن دست بزنید. اگر دودکش سرد بود، یعنی گازهای ناسالم از دودکش رد نشده‌اند و این مورد، یک جور زنگ خطر است. بنابراین اولین نکته در درست کار کردن دودکش این است که داغ باشد.
روش دیگر آزمایش، استفاده از کبریت در مبدا دودکش روشن است. اگر کبریت یا شمع را جلوی دریچه روشن کردید و شعله کبریت به داخل مکش شد، یعنی دودکش به درستی کار می‌کند. اگر نه، یعنی دودکش مکش ندارد.
اهمیت نصب دودکش موتورخانه
عملکرد دودکش‌ها در موتورخانه به دو علت اهمیت بالایی دارند؛ نخستین علت خروج دود و ذرات متاثر از احتراق مواد و دوم تاثیر این ساختار در افزایش عملکرد سیستم بویلر موتورخانه است. جریان همیشگی که عمود بر زمین، در واقع از سمت پایین به بالا، به علت اختلاف فشار میان این دو نقطه وجود دارد؛ وابسته به دودکش در موتورخانه است. هرچقدر بلندی دودکش بیشتر باشد در نتیجه آن اختلاف فشار بیشتر است و بنابراین جریان سریع‌‌تر جا به جا می‌شود. باید به این نکته توجه کنید که در زمان نصب دودکش موتورخانه، ارتفاع و قطر دودکش با اندازه بویلر و دیگ موتورخانه در تناسب باشد؛ زیرا در این صورت قدرت مکش در داخل کوره بویلر زیاد شده و دوده‌ها، گازها و ذرات به وجود آمده از سوختن با شدت بیشتری انتقال پیدا می‌کنند.
نکات مهم برای نصب دودکش موتورخانه
۱. به این نکته توجه کنید که محل نصب دودکش موتورخانه باید با دیوار اطراف خود مقداری فاصله داشته باشد تا گرما به دیوار‌های اطراف انتقال پیدا نکند.
۲. پیشنهاد می‌شود که برای نصب دودکش حتما از یک متخصص ماهر کمک بگیرید؛ چون مسیر دودکش تحت هیچ شرایطی نباید با هیچ مانعی بسته شود و در صورتی که مانعی مشاهده کردید سریعا با کمک یک متخصص آن را رفع کنید.
۳. محل نصب دودکش موتورخانه حداقل باید یک متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
۴. دمپر مسدود کننده دودکش را در مکانی مناسب برای آماده سازی شرایط خاموش شدن مشعل نصب کنید.
۵. برای اینکه کارایی دودکش به بیشترین مقدار خود برسد، بهتر است لوله‌های دودکش را به طور عمودی در راستای خروج از آن قرار دهید. اگر مجبور شدید دودکش را به صورت افقی نصب کنید، حدالامکان از زاویه ۴۵ درجه استفاده کنید. زاویه کمتر، عملکرد دودکش را کاهش می‌دهد؛ به همین دلیل در صورتی که زاویه کمتر از ۴۵ درجه شد، حتما از روش دیگری استفاده نمایید.
۶. برای کنترل وزن دودکش‌های عمودی و اتصال صحیح آن‌ها به دیوار از پایه‌های مخصوص استفاده کنید که این کار علاوه بر اینکه عملکرد دودکش را بهبود می‌بخشد، ضمانت دوام دودکش را نیز انجام می‌دهد.
۷. توصیه می‌شود برای جلوگیری از ورود آب، باران و پرندگان به داخل دودکش، از کلاهک‌های مخصوص اچ مانند استفاده کنید.
۸. در زمان نصب دودکش موتورخانه حتما توجه کنید که دهانه خروجی آن در مسیر جریان باد و در هوای آزاد قرار داشته باشد. به هیچ عنوان دهانه خروجی دودکش را در پناه ساختما‌ن‌های دیگر قرار ندهید.
توصیه‌هایی که برای ساخت دودکش موتورخانه اهمیت دارد
- باید در زمان انتخاب ورق دودکش و برای دریافت بیشترین عملکرد، به ضخامت آن توجه کنید که حتما با درجه حرارت مشعل متناسب باشد.
- لازم است در زمان ساخت دودکش موتورخانه، قطر لوله دودکش با قطر دهانه خروجی موتورخانه متناسب باشد.
- جنس دودکش باید به گونه‌ای باشد که در برابر هرگونه گرما مقاومت کند، پس بهتر است از ساختن دودکش‌هایی با جنس آلومینیوم یا پلاستیک اجتناب کنید.
- وجود پیچ و خم‌های زیاد در لوله دودکش باعث کاهش کارایی آن می‌شود و در نتیجه نباید از چنین لوله‌ای در نصب دودکش موتورخانه استفاده شود.
- لازم است برای دودکش عایق بندی صحیحی انجام دهید تا علاوه بر کاهش مصرف انرژی، و دوام بیشتر، از پوسیدگی و فرسایش در طول زمان نیز جلوگیری شود.
- محل اتصال لوله دودکش را به درستی آب بندی کرده تا از ورود کربن دی اکسید به محیط داخلی موتورخانه جلوگیری شود.
- در بیشتر موارد برای ساختن دودکش داخل موتورخانه، از ورق فولاد سیاه و برای پوشاندن آن، از رنگی با ترکیب روی استفاده می‌شود.
- استفاده از قطعات نر و ماده در ساخت دودکش، سبب پوشیده شدن کامل مکان اتصال درز‌ها شده و مانع از خروج هرگونه دود می‌شود.
- تمامی سطح‌های دودکش را با استفاده از مخلوطی از سیمان و پنبه نسوز با قطر حداقل ۲ اینچ، بپوشانید. این کار باعث افزایش مقاومت دودکش در برابر دود زیاد و درجه حرارت بالا می‌شود.
آشنایی با مشکلات ناشی از ساخت و نصب دودکش موتورخانه به روش نادرست
- باعث کاهش کارایی و عملکرد بویلر می‌شود.
- احتمال گاز گرفتگی و درنتیجه‌ی آن آسیب جانی به مصرف کنندگان را افزایش می‌دهد.
- از ورود هوای تازه و به اندازه کافی به موتورخانه جلوگیری می‌شود.
- احتمال ورود گاز مونواکسید کربن را به داخل خانه افزایش می‌دهد.
- در صورت عدم عایق‌بندی صحیح یا سرویس آن در زمان مناسب، در دیواره‌های دودکش، درز و ترک ایجاد شده و در نهایت باعث نشت گاز می‌گردد.
- باعث هدر رفتن انرژی و به دنبال آن افزایش مصرف انرژی داخلی می‌شود.
- تهویه هوای به صورت مناسب انجام نمی‌شود.
نکات تاثیرگذار در انتخاب اندازه و قطر مناسب برای دودکش
برای داشتن کارکردی خوب و مناسب در ساخت و نصب دودکش موتورخانه، باید اندازه و قطر دودکش مناسب باشد. اگر سایز دودکش به درستی انتخاب نشود، علاوه بر اینکه کارکرد دودکش کاهش می‌یابد، خطرات غیرقابل جبرانی را نیز با خود به همراه می‌آورد. فشار محیط، ظرفیت حرارتی بویلر، فشار دود خروجی از بویلر، ارتفاع ساختمان، میزان گرمای دود خروجی، جنس دیواره دودکش، میزان گرما و فشار محیط از جمله عوامل موثر بر اندازه و قطر دودکش هستند. نوع سوختی که مصرف می‌شود می‌تواند بر میزان گرما و مقدار دوده گاز‌هایی که از سوختن آن به وجود می‌آید موثر باشد. برای افزایش کشش در دودکش لازم است تا حد ممکن جنس دیواره آن صاف و صیقلی باشد، زیرا به دنبال آن اصطکاک کاهش و عملکرد دودکش افزایش می‌یابد.
جمع بندی
در نهایت لازم به ذکر است که نصب دودکش موتورخانه امری بسیار مهم و ضروری است. علاوه بر آن در ساخت دودکش موتورخانه لازم است اصولی رعایت شود و در غیر این صورت ممکن است خطرات غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته باشد. با وجود شرح کامل نکات مهم برای ساخت و نصب دودکش، بهتر است برای این امر از متخصصین ماهر و کاربلد استفاده کنید تا از بروز هرگونه مشکل جلوگیری شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان، شما می‌توانید با واحد پشتیبانی تماس بگیرید.
سوالات متداول
برای اینکه کارایی دودکش به بیشترین مقدار خود برسد، چه کاری لازم است؟
بهتر است لوله‌های دودکش را به طور عمودی در راستای خروج از آن قرار دهید. اگر مجبور شدید دودکش را به صورت افقی نصب کنید، حدالامکان از زاویه ۴۵ درجه استفاده کنید.
نکات تاثیرگذار در انتخاب اندازه و قطر مناسب برای دودکش چه مواردی هستند؟
فشار محیط، ظرفیت حرارتی بویلر، فشار دود خروجی از بویلر، ارتفاع ساختمان، میزان گرمای دود خروجی، جنس دیواره دودکش، میزان گرما و فشار محیط
منبع: