هماهنگ‌کننده ملی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای می‌گوید تهران در ۶ ماه گذشته به صورت قوی وارد عرصه فعالیت در این نهاد شده و قرار است چندین نشست مهم آن به میزبانی تهران برگزار شود.
به گزارش مجله خانواده، در سیزدهم تیرماه سال جاری، جمهوری اسلامی ایران در جریان برگزاری بیست‌وسومین نشست سران سازمان شانگهای در دهلی‌نو به عضویت رسمی و کامل این سازمان بین‌المللی درآمد.
ایران از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای بود و درخواست تهران برای عضویت رسمی و کامل در این سازمان نیز پس از ۱۶ سال، در اولین حضور «سید ابراهیم رئیسی» به‌عنوان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، در بیست و یکمین نشست سران شانگهای در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان در شهریور ۱۴۰۰ به تایید هشت عضو دیگر سازمان رسید و ایران نهمین عضو این سازمان مهم منطقه‌ای شد.
فرآیند فنی و انجام تعهدات رویه‌ای تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی نیز در بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند به تصویب اعضا رسید.
سازمان همکاری شانگهای یک نهاد بین‌المللی است که توسط چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، روسیه و ازبکستان در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد و در سال ۲۰۱۷، هند و پاکستان نیز به عنوان عضو پذیرفته شدند.
چند روز پس از عضویت دائم ایران در این سازمان، «مهرداد کیایی» به عنوان هماهنگ کننده ملی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان همکاری شانگهای به دبیرخانه این سازمان بین‌المللی معرفی شد. در حال حاضر حدود ۶ ماه از عضویت دائم ایران در این سازمان منطقه‌ای می‌گذرد و برای بررسی برنامه‌های ایران جهت حضور فعال و موثر در آن با این دیپلمات گفت‌وگو کرده‌ایم.
۲۰۲۴، سال زیست‌بوم معرفی شده است
مهرداد کیایی در گفت‌وگو با مجله خانواده با بیان اینکه ایران در طول این مدت، حضور قوی و فعالی در نشست‌های تخصصی این سازمان داشته است، اظهار کرد: در نشست‌هایی که در تاشکند و سایر کشورهای عضو در بعد همکاری‌های امنیتی، مقابله با تروریسم و مقابله با قاچاق مواد مخدر و جرایم سازمان‌یافته برگزار شد، نمایندگان مختلف سیاسی و امنیتی ما مشارکت فعالی داشتند. در حوزه امنیت اطلاعات و مقابله با تهدیدات فضای مجازی نیز فعالیت‌های گسترده‌ای در سازمان در حال انجام است که زمینه‌های مناسبی را برای همکاری اعضا فراهم می‌کند. یکی از نشست‌های مرتبط در این حوزه در پکن برگزار شد و کشورمان حضور فعالی را تجربه کرد.
کیایی با اشاره به حضور نهادهای داخلی در نشست‌هایی که از سوی این سازمان در حوزه‌های علمی، فناوری و فرهنگی برگزار شده، اظهار کرد: سال ۲۰۲۳ از سوی این سازمان به عنوان سال گردشگری نامگذاری شده بود و نمایندگان کشورمان در نشستی که در این ارتباط چندی پیش در چین برگزار شد، حضور داشتند و ضمن ارائه پیشنهادات جدید همکاری، ارتباطات خوبی با نمایندگان سایر اعضای سازمان برقرار کردند.
این دیپلمات جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه سال ۲۰۲۴ از سوی سازمان شانگهای به عنوان سال «اکولوژی» و یا زیست‌بوم معرفی شده است، تأکید کرد: کشورهای عضو این سازمان نگرانی‌های جدی در ارتباط با موضوع محیط زیست و تغییرات آب‌وهوایی و زیست محیطی دارند و در این چارچوب سال ۲۰۲۴ به عنوان سال اکولوژی از سوی اعضا نامگذاری شده است. در این رابطه چندین برنامه اقدام نیز تنظیم شده و قرار است نشست‌های تخصصی در این حوزه برگزار شود.
نشست کارگروه سرمایه‌گذاری سازمان در ایران برگزار می‌شود
هماهنگ کننده ملی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای با اشاره به اینکه نشست وزیران امور خارجه سازمان همکاری‌های شانگهای در اردیبهشت ماه سال آینده برگزار می‌شود، اظهار کرد: نشست سران این سازمان نیز در تیر ماه سال آتی در آستانه قزاقستان خواهد بود.
وی افزود: ما در سال اول عضویت رسمی خود در این سازمان بین‌المللی داوطلب شدیم که چند نشست تخصصی سازمان را در ایران برگزار کنیم؛ چنانچه از اول تا سوم اسفند ماه نشست کارگروه سرمایه‌گذاری سازمان شانگهای در ایران برگزار می‌شود و قرار است در این نشست در مورد سند تشکیل انجمن سرمایه گذاری سازمان شانگهای رایزنی و گفت‌وگو شود. همچنین قرار است در سال میلادی جدید در حاشیه نشست ایران اکسپو در اردیبهشت ۱۴۰۳ نشست وزیران صنایع سازمان شانگهای در ایران برگزار شود و اعضا ضمن حضور در این نشست از اکسپوی ایران نیز بازدید کنند.
این دیپلمات جمهوری اسلامی ایران همچنین گفت: در حوزه حمل‌ونقل نیز درصدد هستیم نشستی را میزبانی کنیم و احتمالا نشست کارگروه ارتقای ظرفیت حمل‌ونقل این سازمان در ایران برگزار می‌شود. در مورد برگزاری نشست دیگری در حوزه بانکی نیز مشورت‌ها در جریان است.
وی با بیان اینکه در سال اول حضورمان در این سازمان خوشبختانه ما به صورت جدی و فعال در نشست‌های گوناگون حضور پیدا کرده‌ایم، گفت: کشورهای عضو نیز از حضور ایران در سازمان استقبال کرده و معتقدند حضور کشورمان می‌تواند انرژی جدیدی را در سازمان ایجاد کند.
به درخواست ایران، سازمان برای اولین به موضوع فلسطین ورود پیدا کرد
هماهنگ کننده ملی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای همچنین به حضور دبیرکل سازمان شانگهای در نشست بین‌المللی مسئله فلسطین در تهران اشاره و تصریح کرد: ایشان با نظر اجماعی کشورهای عضو در این اجلاس شرکت کرد و این برای اولین بار بود سازمان شانگهای ورود جدی به موضوع فلسطین داشت و این موضوع به‌عنوان یکی از دستاوردهای حضور کشورمان در سازمان ثبت شد.
تمایل کشورهای سازمان برای استفاده از تجربه ایران در استفاده از ارزهای ملی
وی با اشاره به زمینه‌های گوناگون فعالیت سازمان شانگهای اظهار کرد: در حوزه اقتصادی نیز دیگر کشورهای عضو مشتاق هستند از تجربه ایران به‌ویژه در بحث استفاده از ارزهای ملی در تبادلات بازرگانی و تجاری استفاده کنند. بانک مرکزی ایران در این زمینه مشارکت فعالی در نشست‌های مربوط داشته و آمادگی خود را برای به اشتراک‌گذاری تجربیات اعلام کرده است.
کیایی در پاسخ به این سوال که آیا در این ۶ ماه که ایران به صورت رسمی به عضویت دائم این سازمان در آمده، میزان تبادلات تجاری ما با کشورهای این سازمان ارتقا یافته است، اظهار کرد: همان‌طور که خودتان اشاره کردید ما حدود ۶ ماه است به صورت رسمی وارد سازمان شده ایم و نباید انتظارات غیر واقعی داشته باشیم. سازمان در حال تهیه اسناد و مدارکی برای همکاری کشورهای عضو در حوزه‌های اقتصادی است. تعداد زیادی از این اسناد هنوز اجرایی نشده چراکه شاکله این سازمان در سال‌های گذشته بیشتر سیاسی و امنیتی بوده و چند سالی است که به همکاری‌ها در عرصه آموزشی، فرهنگی، محیط زیست، اقتصادی، علمی، فناوری، گردشگری و غیره ورود جدی پیدا کرده و ما نیز ضمن استقبال تلاش خود را به‌کار خواهیم گرفت اما در کنار آن باید مقداری حوصله به خرج داد و همگام با سایر اعضا حرکت کنیم.
برنامه همکاری اعضای سازمان برای مقابله با تروریسم در حال تدوین است
وی با بیان اینکه تجربیات ایران در حوزه‌های گوناگون، نقطه قوت همکاری ما با سازمان خواهد بود و به عنوان مثال به سابقه طولانی جمهوری اسلامی ایران در حوزه مبارزه با گروه‌های تروریستی اشاره کرد و افزود: برنامه همکاری اعضای این سازمان برای مقابله با فعالیت‌های تروریستی برای سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ در حال تدوین است و ایران در تدوین این برنامه مشارکت جدی دارد.
کیایی با اشاره به اینکه سازمان همکاری شانگهای دارای فهرستی از افراد و گروه‌های تروریستی است، تصریح کرد: ایران این فهرست را دریافت کرده و در حال بررسی آن است تا نظرات و دیدگاه‌های خود را در این ارتباط به سازمان ارائه کند.
وی افزود: در زمینه مرزبانی، رفت و آمدهای مرزی و جلوگیری از فعالیت گروه‌های تروریستی در این مناطق، همکاری‌های خوبی بین اعضای سازمان در جریان است.
۲ کرسی در ساختار منطقه‌ای ضدتروریسم به ایران تعلق گرفته است
هماهنگ‌کننده ملی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای با اشاره به سهمیه ایران در ساختارهای دائمی سازمان افزود: متعاقب عضویت در سازمان ۲ کرسی در ساختار منطقه‌ای ضدتروریسم در تاشکند به ما تعلق گرفته که ما افراد خود را برای فعالیت معرفی کرده‌ایم و ان‌شاءالله بزودی مشغول به کار می‌شوند. همچنین افراد مورد نظر برای ۲ کرسی کشورمان در دبیرخانه سازمان در پکن نیز بزودی فعالیت خود را آغاز خواهند کرد.
کیایی در پایان و با بیان اینکه استفاده حداکثری از ظرفیت‌های عضویت در سازمان منوط به حضور قدرتمند و فعال دستگاه‌ها و نهادهای داخل کشور در فعالیت‌های سازمان شانگهای است، گفت: امیدواریم با مجموعه فعالیت‌هایی که در حوزه کار با سازمان در حال انجام است و نیز در سایه تلاش‌های دستگاه‌های مرتبط با موضوعات کاری سازمان بتوانیم از فرصت‌هایی که برای کشورمان ایجاد شده به بهترین شکل بهره‌برداری کنیم.
انتهای پیام