روش نوشتن استشهادیه محلی و نکات آن

استشهادیه چیست و چه کاربردی دارد؟

در لغت، استشهاد یعنی درخواست شاهد، شاهد آوردن، اظهارات فردی را تحت عنوان شاهد بیان کردن و شاهد خواستن به‌منظور اثبات دعوی است. هر فردی که ادعایی دارد، می‌بایست نزد قاضی طرح شکایت کند و به این خاطر که خود فرد مدعی گردیده است، می‌بایست ادعای خویش را با اثبات دلایل و مستندات قانونی مطرح کند. با این حال مدعی حق استفاده از هر دلیلی به‌منظور ادعای خویش را ندارد و فقط ادله و اسناد که در قانون تصریح شده‌اند مورد پذیرش قاضی خواهد بود. شخص مقابل هم ممکن است ادله مدعی را انکار نموده و دلیل یا سندی ارائه نماید که موجب بی اثر شدن دلایل مدعی گردد. به موجب ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی، دلایل اثبات ادعا ۵ مورد می‌باشد که یکی از مهمترین آنها شهادت است. استشهادیه هم، شهادت شهود، به علاوه امضا ایشان در فرم کتبی می‌باشد.

وکیل پایه یک دادگستری صدای وکیل به دلیل اهمیت استشهادیه در دادرسی و تاثیر آن بر دلایل اثبات دعوا، قصد دارد در این مقاله نخست استشهادیه چیست را توضیح دهد و بعد از آن موارد کاربرد استشهادیه و انواع آن را مورد بررسی قرار دهد. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این باره کسب کنید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید. در نهایت نیز خوشحال می‌شویم که نظرات و تجربیات خود در مورد استشهادیه و نمونه استشهاد محلی که در این مقاله اورده ایم را با ما به اشتراک بگذارید.

استشهادیه چیست ؟

هر کسی به جهت آنکه بتواند ادعای خویش را در دادگاه ثابت کند و حکم نهایی دادگاه را به سود خود دریافت کند، می‌بایست از پاره‌ای دلایل و مدارک، به‌منظور اثبات ادعای خویش بهره ببرد. از جمله مهمترین دلایل اثبات دعوا ، شهادت شاهدین می‌باشد که استناد به آن در رویه قضایی ایران بسیار کاربرد دارد. شهود می‌بایست به‌منظور شهادت دادن در پیش قاضی دادگاه حضور یابند و شنیده‌ها و مشاهدات خویش را بیان نمایند.

ولی امکان دارد شهود بنا به هر علتی، از حضور در دادگاه خودداری کنند و تمایل نداشته باشند با خوانده مواجه گردند و یا اینکه عده آنها به حدی زیاد باشد که امکان حضور ایشان در دادگاه وجود نداشته باشد. از این رو، خواهان بر روی ورقه و فرم به خصوصی اظهارات ایشان را ثبت کرده تا تحت عنوان سند و مدرک به قاضی ارائه نماید. آنها هم به‌منظور تامین ضمانت برگه استشهادیه را امضا می‌کنند.

با توجه به مطالب فوق می‌توان استشهادیه را چنین تعریف نمود؛ استشهادیه برگه‌ای کتبی است که شاهدان شنیده‌ها و مشاهدات خویش را بر روی آن درج و به‌منظور تضمین درستی گزارشات خویش، آن را امضا کرده و خواهان برگه استشهادیه را به همراه دیگر دلایل و دادخواست خویش جهت اقدامات قانونی و تحقیقات عمومی به قاضی ارائه می‌نماید.

جایگاه و کاربرد استشهادیه

مطابق با ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی، شهادت شاهدین از جمله دلایل اثبات دعوا می‌باشد. شاید اینطور به نظر برسد که شهادت شاهدین و استشهادیه با یکدیگر یکسان باشند. ولی در حقیقت، استشهادیه با شهادت شاهدین تفاوت دارد و کاربرد آنها هم با یکدیگر فرق دارد. به طور دقیق، جایگاه استشهادیه بین ادله اثبات دعوی تعیین نگردیده است. با این حال، به نظر می‌رسد، استشهادیه به تحقیقات محلی نزدیک باشد، چون اصلی‌ترین نوع استشهادیه، استشهادیه محلی می‌باشد. اعتبار و قدرت شهادت شاهدین، خیلی بیشتر از استشهادیه است و هنگامی که شهادت شاهدین در بین دلایل وجود داشته باشد، دیگر استشهادیه جایگاهی نخواهد داشت.

چرا که در شهادت، شهود در پیشگاه دادگاه حضور یافته و هر شاهد، در پیش قاضی قسم یاد می‌کند. همچنین، در صورتی‌که شرایط شهادت شاهدین و عده آنها مهیا باشد، استناد به شهادت به قاضی تحمیل می‌گردد. ولی تشخیص ارزش استشهادیه با قاضی می‌باشد. در پاره‌ای از موارد، استشهادیه در پرونده قبول می‌گردد تا به جای شهادت مورد بهرمندی واقع گردد:

• نخست، در جایی که به دلیل عده بسیار شهود، امکان حاضر شدن همگی در محضر دادگاه وجود ندارد.
• دوم، در مواردی که شاهد به هر علتی، از حاضر شدن در دادگاه و رو به رو شدن با خوانده یا خواهان، خودداری می‌کند.

انواع استشهادیه

همانطور که در مطالب فوق توضیح دادیم، استشهادیه به فرم کتبی به خصوصی می‌گویند که شهادت بر روی آن نوشته می‌شود. شهود اظهارات خویش را بر روی استشهادیه درج و به‌منظور تضمین اعتبار آن را امضا می‌نمایند. از این رو، استشهادیه به‌منظور اثبات دعاوی گوناگونی استفاده می‌شود که می‌تواند محتوای آن با نظر به دعوا متغایر باشد. استشهادیه، به انواع گوناگونی تقسیم می‌گردد که اصلی‌ترین اقسام استشهادیه شامل موارد زیر است:

• استشهادیه محلی
• استشهادیه محل سند ازدواج
• استشهادیه در مورد حضور در دفترخانه
• استشهادیه اعسار
• استشهادیه درخواست دفترچه بیمه خدمات درمانی روستایی
• استشهادیه توهین

لازم به ذکر است که استشهادیه حتما می‌بایست با واقعیت مطابقت داشته باشد و به طور صحیح و معتبر از طریق شاهدین تنظیم و امضا شود. چنانچه پس از تنظیم استشهادیه یک فرد به شکل دروغین و مغایر با واقعیت از آن بهره ببرد و آن را تغییر دهد، یکی از مصادیق جرم جعل صورت گرفته که برای آن در قانون مجازات در نظر گرفته شده است. در تنظیم استشهادیه، شهود می‌بایست لزوما آن فردی که به نفعش استشهادیه تهیه کرده و امضا می‌کنند را به طور کامل بشناسند.

چون همان گونه که در فوق بیان کردیم تنظیم استشهادیه مغایر با واقعیت، پیشامدهای حقوقی و کیفری در پی خواهد داشت و مضاف بر مجازات تعیین شده در قانون در صورت وارد شدن خسارت به شخص مقابل می‌بایست خسارات از جمله مادی و معنوی جبران شود.

تفاوت شهادت شهود با استشهادیه

شهادت شاهدین که از دلایل اثبات دعوا می‌باشد در حضور و در برابر قاضی صورت می‌گیرد. ولی در استشهادیه همان شهود شنیده‌ها و مشاهدات و بیانات خویش را به صورت متن در می‌آورند. دومین تفاوت این است که شهادت شاهدین با استشهادیه از اعتبار یکسانی برخوردار نیست و این که آیا این استشهادیه معتبر است یا خیر به نظریه قاضی مرتبط می‌باشد.

ولی اعتبار شهادت شاهدین را دادگاه و قاضی تعیین نمی‌کند و قانون به آن اعتبار داده است. به عنوان مثال در صورتی‌که قانون دعوایی را با شهادت شهود قابل اثبات تشخیص دهد و دو شاهد حضور یابند و شهادت بدهند چنانچه خدشه‌ای به شهود وارد نباشد قاضی می‌بایست بر اساس قانون رای بدهد ولی در خصوص استشهادیه چنین نیست و میزان اعتبار آن با تشخیص قاضی تعیین می‌گردد.

در یک استشهاديه محلی در چه صورتی شهادت افراد مورد قبول دادگاه است؟

وکیل اصفهان در پاسخ به این سوال می‌گوید: در انجام استشهادیه‌های محلی که فرد جهت گرفتن حقی مثل ثابت کردن حق مالکیت خویش نسبت به یک ملک مبادرت به تنظیم استشهاد می‌کند، می‌بایست اشخاصی شهاد بر ماجرا باشند و ورقه استشهادیه را امضا کنند و در اکثر موارد هم این افراد حاضر شدند ورقه استشهادیه را امضا کنند.اما در یکسری از موارد لازم است که فرد در دادگاه حاضر شود و شهادت خویش را به طور حضوری در نزد قاضی ارائه دهد.

به این خاطر که شهادت این اشخاص در دادگاه مورد قبول واقع گردد و قاضی بتواند بر حسب آن حکم را صادر کند، و همچنین فرد قانون‌گذار هم شرایطی را در نظر بگیرد. در صورتی‌ که شهود این شرایط و ویژگی ‌ها را نداشته باشد، در محضر دادگاه مربوطه شهادت داده شده فاقد اعتبار خواهد بود. مهم‌‌ترین و اصلی‌ترین این شرایط شامل موارد زیر است:

• بالغ بودن (معیار قانونی که در خصوص این مورد در نظر گرفته شده است و سن بلوغ ۹ سالگی در دختران و سن ۱۵ سالگی در پسران است)
• عاقل بودن (شخص شاهد نبایستی فردی مجنون یا دیوانه باشد)
• عادل بودن (مهم‌‌ترین و اصلی‌ترین ملاک برای عدالت این مورد است که شاهد مشهور به انجام معصیت و گناه نباشد)
• ایمان داشتن فرد شهادت دهنده به این خاطر که در رابطه با موضوع شهادت دروغ ندهد
• پاک بودن مولِد (نسب شاهد می‌بایست مشروع باشد و فرد نبایستی در جریان روابط نامشروع متولد شده باشد)
• اشتغال نداشتن به تکدی ‌گری
• فرد شهادت دهنده نبایستی ولگرد باشد.

تعداد شهود لازمه:

زیر استشهادیه باید دست کم توسط دو شاهد مرد و یا دو شاهد زن همراه با یک شاهد مرد، امضاء شود. با این حال گفتن این امر به این منظور نیست که افراد بیشتری ذیل استشهادیه را امضاء کنند‌.

نحوه تنظیم استشهادیه

به منظور تهیه استشهادیه متن و فرم به خصوصی در نظر گرفته نشده است و اشخاص قادرند به طور دست نویس استشهادیه مورد نظر خویش را مکتوب نمایند. ولی خوب است که نویسندگان استشهادیه پس از مشاوره حقوقی رایگان و حضور در یک دفترخانه امضا خود را به ثبت برسانند. بهترین کار این است که در تنظیم استشهادیه با وکیل اصفهان مشورت نمایید.